Xem Tây Du Ký bao năm, tôi ngỡ là người "toàn năng" như Tôn Ngộ Không mới sướng, giờ lại thấu: "Ngu ngơ là một điểm mạnh"

* Dưới đây là chia sẻ của người dùng tên Lý Hiện (Trung Quốc) trên tờ Baidu nhận được sự quan tâm của dân tình

Tôi đã xem Tây Du Ký không dưới 5 lần. Như bao đứa trẻ mê phim truyền hình hồi bé, tôi thần tượng Tôn Ngộ Không - nhân vật có 72 phép thần thông, cân đẩu vân đi mười vạn tám ngàn dặm trong một cú nhảy, gậy Như Ý một chọi cả thiên binh vạn mã. Trong mắt tôi, Ngộ Không là hình mẫu hoàn hảo nhất: thông minh, mạnh mẽ, phản kháng lại sự áp bức, và luôn tỉnh táo trước mọi âm mưu. Lúc nhỏ, tôi nghĩ: chỉ cần giỏi như Ngộ Không thì trên đời chẳng có gì phải sợ. Biết hết mọi thứ, nhìn thấu mọi trò giả tạo, một mình cân cả thế giới - đó là đỉnh cao lý tưởng mà tôi từng tin tưởng tuyệt đối.

Nhưng rồi tôi lớn lên. Tôi bắt đầu nhìn lại Tây Du Ký bằng một lăng kính khác. Khi lùi lại khỏi màn ảnh và nhìn sâu hơn vào hành trình thỉnh kinh, tôi giật mình: người toàn năng như Tôn Ngộ Không, rốt cuộc lại là người đau khổ và lạc lõng nhất đoàn.

Không tin ư? Hãy nhìn lại từng bước đường. Bị nhốt dưới Ngũ Hành Sơn suốt bao năm, giải thoát rồi vẫn luôn bị Đường Tăng nghi ngờ, từng bị trục xuất, từng phải giả ngu, kiềm chế sức mạnh vì "đạo lý từ bi", dù biết rõ ai là yêu, ai là Phật thử lòng. Nỗi đau lớn nhất không phải là đánh không lại kẻ thù, mà là khi bạn biết rõ sự thật nhưng buộc phải im lặng. Ngộ Không giỏi quá nên phải hy sinh nhiều hơn, hiểu quá nên tổn thương nhiều hơn.

Và rồi, tôi bắt đầu để ý đến một nhân vật mà trước kia tôi cho là "vô dụng": Trư Bát Giới. Một kẻ lười biếng, ham ăn ham chơi, nói nhiều hơn làm, thường xuyên bị mắng là ngốc nghếch, tham lam. Nhưng càng xem lại, tôi càng thấy Bát Giới không hề tệ. Trên hành trình gian khổ, ai là người khiến không khí bớt căng thẳng? Ai là người giúp người xem thấu hiểu lòng người qua những phản ứng thật đến buồn cười? Và quan trọng nhất, ai là người sống thật với chính mình, không cố tỏ ra là thánh nhân?

Trư Bát Giới là đại diện cho phần "người" nhất trong bốn thầy trò. Không toàn năng, không cố gắng trở thành đấng tối cao, nhưng lại mang đến sự cân bằng cảm xúc. Trong một thế giới mà ai cũng muốn chứng minh mình giỏi, người "ngu ngơ" lại là ẩn số khiến người ta khó nắm bắt. Họ có thể sai, có thể bị chê cười, nhưng lại có một lợi thế: họ không phải gồng.

Chúng ta đang sống trong thời đại ai cũng muốn trở thành Ngộ Không: thành thạo mọi thứ, đa nhiệm, phản xạ nhanh như máy, giỏi ngoại ngữ, thông minh cảm xúc, cư xử khéo léo, có lý tưởng sống và một đời sống tinh thần phong phú. Nhưng sống mãi trong cái bóng "toàn năng" ấy khiến chúng ta mệt mỏi. Chúng ta sợ lỡ lời, sợ không đủ giỏi, sợ bị bỏ lại, sợ bị đánh giá là chưa đủ "đỉnh". Nhưng có ai hỏi: mình thật sự muốn trở thành người giỏi nhất, hay chỉ cần là người được là chính mình?

Cái "ngu ngơ" mà tôi nhắc đến không phải là thiếu hiểu biết, mà là trạng thái dám chừa lại một khoảng trống trong đầu để cảm nhận thế giới. Là khi bạn không cần lúc nào cũng biết tuốt. Là khi bạn dám hỏi, dám sai, dám ngạc nhiên, dám thốt lên "Ồ, tôi không biết cái này!" một cách thật lòng mà không thấy xấu hổ.

Cái "ngu ngơ" là tự do. Là không bị đóng khung trong một cái danh "người giỏi". Là khi bạn được lắng nghe, học hỏi, và không cần phải gồng mình chứng minh. Trong khi người "giỏi" bị trói buộc trong chính kỳ vọng mà người khác gán lên, người "ngu ngơ" lại có không gian để phát triển thật sự.

Tôi từng nghĩ: biết hết mọi chuyện sẽ khiến mình an tâm hơn. Nhưng không. Khi bạn thấy quá nhiều, hiểu quá nhiều, bạn cũng sẽ mất đi khả năng ngây thơ, khả năng tin tưởng, khả năng tận hưởng. Ngộ Không có thể nhìn thấy yêu quái, nhưng không có khả năng làm Đường Tăng tin tưởng mình. Ngược lại, đôi khi Đường Tăng với lòng tin "ngu ngốc" lại khiến cả trời đất phải động lòng.

Vậy nên, giờ đây tôi không còn khát khao trở thành Ngộ Không toàn năng nữa. Tôi muốn có chút "ngu ngơ", không phải để dốt, mà để được thảnh thơi. Để giữ lại sự mềm mại trước thế giới. Để nhìn người với ánh mắt không phán xét. Để sống mà không bị cuốn vào vòng xoáy "phải tốt hơn, phải hơn người".

Ngộ Không là hình mẫu của sự siêu phàm. Bát Giới là hình mẫu của sự bình thường. Nhưng đôi khi, chính sự "bình thường biết điều" lại là thứ giúp ta sống dễ chịu hơn trên hành trình đầy thử thách này.

Và nếu bạn đang cảm thấy mình "chưa đủ giỏi", "chưa đủ biết", "chưa đủ hoàn hảo", đừng lo. Có thể bạn không phải là Tôn Ngộ Không. Nhưng bạn đang là ẩn số, một chiếc "ngu ngơ" đầy tiềm năng mà không ai đoán trước được. Và có lẽ, sống như vậy… mới thật sự là tự do.