Chết đứng với kết quả xét nghiệm HIV trái ngược

Đó là tâm sự của chị N.T.N. (Q.7, TP.HCM).

"Ngày 18/7, tôi đi khám thai ở Bệnh viện Q.7 (TP.HCM). Sau khi được hướng dẫn về việc tầm soát HIV, bác sĩ khoa xét nghiệm lấy mẫu máu của tôi và cho biết bệnh viện sẽ gửi lên Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM để xét nghiệm HIV. Ngày 25/7, Bệnh viện Q.7 trả kết quả là dương tính HIV. Cầm tờ kết quả trên tay, tôi như chết đứng.

Chị N. làm xét nghiệm HIV ở Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM ngày 13/11.

Tôi thắc mắc với bác sĩ rằng liệu con tôi có bị lây HIV từ tôi không nhưng không nhận được câu trả lời cụ thể. Chỉ có một y tá nói: “Thôi bỏ thai đi kẻo tội đứa nhỏ”. Tôi thẫn thờ ra về. Sau nhiều ngày suy nghĩ, tôi quyết định nói hết sự tình với chồng và chị ruột. Chị khuyên nên đi xét nghiệm ở những bệnh viện uy tín khác xem thế nào. Ngày 26/7, tôi đến Bệnh viện Hùng Vương xét nghiệm. Ngày 29/7, bệnh viện trả kết quả là âm tính HIV. Cả chồng và tôi vừa vui lại vừa hoang mang vì mỗi nơi một kết quả, không biết thực hư ra sao.

Ngày 30/7, hai vợ chồng bắt xe buýt từ Q.7 sang Q.Gò Vấp để xét nghiệm ở Phòng chẩn đoán y khoa Quang Trung (P.12), kết quả vẫn âm tính. Tôi ôm chồng mà khóc. Tuy nhiên, vẫn chưa an tâm, ngày 2/8, mượn được ít tiền nên tôi đến Viện Pasteur xét nghiệm HIV, kết quả vẫn là âm tính. Rồi ngày 9/8, tôi lại đến Bệnh viện Từ Dũ để yêu cầu xét nghiệm HIV. Một ngày sau, bệnh viện trả kết quả âm tính.

Trong suốt bốn tháng, tôi đi năm nơi xét nghiệm HIV để muốn biết chắc chắn rằng mình có nhiễm HIV hay không. Khoảng thời gian đó tôi đã sống trong nỗi sợ hãi, tuyệt vọng và day dứt khôn nguôi với đứa con trong bụng, nếu lỡ mình mắc bệnh này thật. Tôi chỉ muốn biết câu trả lời từ Bệnh viện Q.7 rằng tại sao kết quả của bệnh viện lại trái ngược với bốn nơi khác. Giờ ai mới đúng, tôi phải tin vào kết quả nào?".

Vẫn có thể xảy ra sai sót

Bác sĩ Trần Tôn (trưởng phòng xét nghiệm HIV/AIDS Viện Pasteur TP.HCM) cho biết: "Trường hợp xét nghiệm HIV từ âm tính HIV lại cho ra kết quả dương tính HIV hoặc ngược lại, có thể có các nguyên nhân sau: các đơn vị sử dụng các loại sinh phẩm khác nhau với độ nhạy và độ đặc hiệu khác nhau, nhầm lẫn giữa các mẫu bệnh phẩm, hoặc nhiễm chéo giữa các mẫu với nhau khi thực hiện xét nghiệm.

Đối với trường hợp cụ thể này, nguyên nhân do chất lượng sinh phẩm sử dụng ít có khả năng vì các loại sinh phẩm được sử dụng đều nằm trong danh mục được phép lưu hành của Bộ Y tế và là những sinh phẩm được đánh giá tốt bởi các tổ chức y tế có uy tín. Theo tôi, cơ quan xét nghiệm cần xem xét lại quá trình thu thập và vận chuyển mẫu bệnh phẩm cũng như quá trình thực hiện xét nghiệm.

Khi một người đi xét nghiệm HIV nhiều nơi nhưng lại có kết quả khác nhau, người đi xét nghiệm nên trực tiếp đến tham vấn và kiểm tra lại tại một đơn vị được phép khẳng định trường hợp HIV dương tính tại địa phương mình hoặc đến Viện Pasteur TP.HCM".

Sự cố ngoài ý muốn

Bác sĩ Trần Dư Đông, giám đốc Bệnh viện Q.7, cho biết: “Ngày 18/7, chị N. được các bác sĩ tư vấn tự nguyện xét nghiệm HIV. Tại phòng xét nghiệm, chúng tôi lấy mẫu máu, dùng phương pháp xét nghiệm HIV test nhanh, kết quả dương tính. Sau đó, bệnh viện gửi mẫu máu của chị N. đến Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM. Ngày 24/7, họ trả kết quả xét nghiệm HIV của chị N. là dương tính. Ngày 25/7, chị N. đến bệnh viện thì được bác sĩ thông báo kết quả trên.

Cũng hôm đó, chị N. được xét nghiệm CD 4 (xét nghiệm đếm số lượng tế bào Lympho T CD 4 trong máu. Số lượng tế bào phản ánh tình trạng miễn dịch. HIV tấn công sẽ làm giảm số lượng tế bào này - PV) để xác định tình trạng sức khỏe. Một tuần sau khi có kết quả CD 4, thai phụ được mời lên điều trị nhưng không đến. Về việc chị N. nói một y tá khoa sản khuyên chị nên bỏ con, tôi khẳng định là không có chuyện đó”.

Bác sĩ Đông cũng cho biết khi người nhà của chị N. đến bệnh viện đưa ra kết quả xét nghiệm HIV của chị N. ở bốn nơi khác, kết quả đều âm tính, ông đã hướng dẫn nên đưa chị N. đến bệnh viện để xác minh sự việc. Tuy nhiên bệnh viện lại không nhận được sự hợp tác của gia đình chị N..

Bệnh viện đã test lại mẫu máu lưu của chị N., kết quả vẫn là dương tính, nên đã báo sự việc lên Trung tâm Y tế dự phòng và nhờ xét nghiệm lại mẫu máu lưu, kết quả vẫn là dương tính HIV.

“Tôi đã báo toàn bộ sự việc lên Ủy ban Phòng chống AIDS TP.HCM, được đưa ra hướng giải quyết là mời chị N. đến Bệnh viện Q.7, dưới sự chứng kiến của cơ quan chức năng, xét nghiệm lại để cho ra kết quả cuối cùng. Một phương án khác là người của bệnh viện sẽ đi cùng chị N. đến Viện Pasteur để xét nghiệm lại HIV” - ông Đông cho biết.

Để làm sáng tỏ vụ việc, chị N.T.N. đồng ý với phương án làm xét nghiệm HIV một lần nữa. Sáng 13/11, dưới sự chứng kiến của hai bác sĩ khoa xét nghiệm Bệnh viện Q.7, chị N. làm xét nghiệm HIV tại Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM. Ngày 19/11, cũng dưới sự chứng kiến của đại diện Bệnh viện Q.7, Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM trả kết quả xét nghiệm HIV cho chị N.. Kết quả: âm tính.

Cùng ngày, tại cuộc gặp giữa ban lãnh đạo Bệnh viện Q.7 và chị N., bác sĩ Trần Dư Đông cho biết: “Giờ có thể khẳng định chị N. không nhiễm HIV như kết quả của Bệnh viện Q.7 và Trung tâm Y tế dự phòng trước đó. Với tư cách là người đứng đầu bệnh viện, tôi thật sự xin lỗi chị N. về sự cố trên. Đây là một sự cố ngoài ý muốn. Chúng tôi sẽ làm những gì có thể để bù lại những mất mát về tinh thần cũng như vật chất cho chị N.. Rất may chị N. và thai nhi đến nay vẫn khỏe mạnh”.

Ngày 18/11 đoàn kiểm tra gồm đại diện Sở Y tế, Ủy ban Phòng chống AIDS, Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM, Viện Pasteur TP.HCM đã kiểm tra lại các khâu trong quy trình thực hiện chương trình phòng lây HIV từ mẹ sang con tại Bệnh viện Q.7. Theo bác sĩ Đông, sau khi kiểm tra, đoàn công tác có kết luận: chưa phát hiện những sai sót trong quy trình và chưa tìm ra nguyên nhân dẫn đến việc kết quả xét nghiệm HIV của chị N. âm tính lại thành dương tính