Lãnh đạo TAND TP.HCM cho biết đang thực hiện thủ tục đấu thầu để chọn đơn vị thi công việc trùng tu tòa nhà trụ sở của TAND TP.HCM (131 Nam Kì Khởi Nghĩa, quận 1, TP. HCM). Được biết, hồ sơ trùng tu tòa nhà này bắt đầu được lập từ năm 2002, đã được các cơ quan thẩm quyền phê duyệt. Sau hơn 10 năm chuẩn bị các thủ tục, trong thời gian tới sẽ tiến hành sửa chữa.
Trụ sở TAND TP.HCM ngày xưa - (Ảnh tư liệu TAND TP.HCM)...
... và hiện tại.
Tòa nhà trụ sở TAND TP.HCM là một công trình kiến trúc ra đời từ cuối thế kỷ 18, do một kiến trúc sư người Pháp mang tên Bourard thiết kế và kiến trúc sư Foulhoux trông coi việc xây dựng từ năm 1881, đến năm 1885 thì khánh thành. Trải qua thời gian dài 130 năm tuổi, đến nay tòa nhà này đã xuống cấp hầu hết ở các hạng mục quan trọng, cần phải sửa chữa.
Theo vị đại diện Chánh văn phòng TAND TP.HCM, một số hạng mục bị xuống cấp như: cột tường bong tróc, mái ngói vì quá cũ nên thấm dột, máng xối cũng bị mục, các khung cửa cũng bị mối mọt đục khoét. Ngoài ra, ở một số công trình phụ mới xây cất sau này, cùng với hệ thống đường ống nước, máy lạnh là một trong những tác nhân gây nguy hại đến tòa nhà.
Hai dãy nhà làm việc của tòa án cũng được tu bổ lại nhưng trong thời gian sửa chữa vẫn làm việc bình thường.
Tòa nhà lúc đầu được xây dựng theo hình chữ H, gồm 2 tầng và 1 tầng hầm. Mỗi tầng được thiết kế có chiều cao 5,2 m2, nhằm đón nhận những luồng gió từ không gian thoáng mát quanh khuôn viên, dẫn vào phòng làm việc. Từ sau năm 1975, tòa nhà này được tiếp quản và đưa vào sử dụng cho những công việc thuộc công tác xét xử và văn phòng làm việc. Vì những nét kiến trúc độc đáo và được xem là lâu đời nhất Việt Nam nên vào năm 2012, tòa nhà trụ sở TAND TP.HCM được Nhà nước xếp hạng di tích quốc gia.
Việc trùng tu TAND TP.HCM phải được thực hiện đúng nguyên tắc bảo tồn di tích và luật Di sản, vì thế phần nào đã phá vỡ cảnh quan. Theo đó, dự kiến trong đợt sửa chữa lần này, hai khu nhà xây mới trong khuôn viên tòa án sẽ phải phá bỏ, chỉ giữ lại nguyên trạng khối nhà chính. Công tác tu bổ lần này sẽ được các chuyên gia có kinh nghiệm lên kế hoạch hoàn thiện một cách tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ nhất, để làm sao giữ nguyên giá trị di tích.
Dự án trùng tu TAND TP.HCM sẽ được tiến hành sớm nhất có thể, thời gian hoàn thành kéo dài trong vòng 2 năm và thực hiện theo kiểu cuốn chiếu. Trong thời gian trùng tu, mọi hoạt động làm việc, xét xử của TAND TP.HCM vẫn diễn ra bình thường.
Các mảng tường phía bên ngoài tòa nhà đã bị bong tróc, lớp gạch nhô ra ngoài.
Ở một số hành lang tòa nhà rong rêu bám nhiều, cây có thể mọc được trên tường.
Nhiều cột hàng rào của hành lang cũng hư hại nghiêm trọng.
Kiến trúc với nhiều đường nét hoa văn độc đáo bị đổi màu theo thời gian. Các mảng trang trí hoa văn này sẽ được bảo tồn tối đa.
Trần nhà với nhiều chi tiết hoa văn cổ cũng đã ố cần được sơn lại.
Trần nhà của dãy hành lang của Tòa án bị dột nước khi mưa.
Đây là hệ thống dây điện và dây cáp được lắp mới nhưng trông lộn xộn như mạng nhện.
Toàn bộ một góc tường trên cao bị rộp lở.
Trong khi đó, các mảng tường gần nền nhà còn mục rỗng nghiêm trọng hơn.
Một góc cửa lối đi.
Một số cửa sổ của tòa nhà cũng đã mục hoàn toàn.
Phải dán cảnh báo: "Cửa bị hư vui lòng không mở cửa".
Căn phòng xử án, một số chỗ lớp sơn đã bong tróc. Trong thời gian tu sửa, Tòa vẫn xét xử bình thường.