Từ lâu, trà đá, trà nóng vỉa hè đã trở nên phổ biến, trở thành thứ đồ uống bình dân “đặc sản” của người dân Hà Nội. Chúng ta có thể dễ dàng tìm thấy các quán trà vỉa hè ở khắp mọi nơi, từ các vỉa hè phố lớn đến các ngõ nhỏ, từ cổng trường học, cơ quan tới các bến xe, bến tàu…
Cứ ở đâu có người qua lại và có một góc nhỏ để vừa mấy cái ghế nhựa là ở đó có quán trà vỉa hè. Lí tưởng nhất là gần một tòa nhà văn phòng nào đó, một trường đại học, bến xe hay chỉ đơn giản là sát bên một hàng ăn đông khách. Chẳng mất tiền thuê địa điểm, vốn chẳng đáng bao với ít lạng chè mạn, vài phong kẹo cao su hoặc kẹo lạc, ít thuốc lá, đá lạnh hoặc nước nóng. Bất kể mùa nào trong năm, từ sáng sớm đến đêm khuya, quán trà vỉa hè không lúc nào vắng khách. Trời lạnh thì có trà nóng, trời nóng thì có trà đá.
Dễ tìm, dễ uống, tiện lợi và đặc biệt là giá cả bình dân, trà đá, trà nóng vỉa hè trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều người dân. Từ ông giám đốc đến người lao động bình dân, ai cũng có thể ngồi uống trà vỉa hè.
Trà đá vỉa hè là món đồ uống bình dân rất phổ biến ở Hà Nội bởi dễ tìm, dễ uống, tiện lợi và đặc biệt là giá rẻ, chỉ từ 2.000 - 5.000 đồng/cốc. Giá trà đá vỉa hè ở Hà Nội hiện nay phổ biến ở mức 2.000 – 3.000 đồng/cốc, một vài quán đắt hơn thì 5.000 đồng/cốc. Là thứ đồ uống bình dân giá rẻ như vậy, nhưng nếu làm một phép tính cụ thể thì nhiều người sẽ phải giật mình về doanh thu và lợi nhuận “khủng”, lên đến vài chục triệu mỗi tháng của những người bán trà vỉa hè.
Quan sát một quán trà đá ở khu vực phố cổ (Hoàn Kiếm – Hà Nội), một buổi sáng, có thể thấy lúc nào quán cũng có ít nhất 10 vị khách qua đường hoặc xe ôm ngồi uống nước. Những vị khách này ngồi đợi người nhà hoặc ghé quán uống cốc trà cho đỡ khát nên chỉ ngồi khoảng 30 phút là đứng dậy. Như vậy, trung bình một tiếng đồng hồ có khoảng ít nhất 20 ly trà đá được bán. 20 ly/một giờ đồng hồ, vậy nếu bán từ 7 – 12 giờ trưa, đã có tới 100 ly trà đá được bán ra. Như vậy, mỗi sáng quán này bán được 100 ly trà.
Tiếp tục làm phép tính tương tự cho buổi chiều. Lượng khách vào uống trà buổi chiều thường nhiều hơn buổi sáng do trời nắng, nóng hơn. Lấy mức trung bình mỗi lượt khách là 15 người, trong một giờ đồng hồ sẽ có 30 ly trà đá bán ra. Trong 6 tiếng từ 12 giờ trưa đến 6 giờ chiều, chủ quán bán được khoảng 180 ly trà đá. Đấy là còn chưa kể có những người uống 2 – 3 ly. Tính ra, 180 ly trà đá cho một buổi chiều.
Các quán trà vỉa hè luôn đông khách. Mỗi quán có thể bán tới vài trăm cốc trà đá một ngày. Buổi tối, nhiều người đi chơi, hóng gió nên lượng khách ngồi quán trà đông hơn so với buổi sáng và chiều. Theo quan sát, lúc đông nhất có thể lên tới 30 người, lượt khách ra vào cũng nhiều lên đáng kể. Lấy mức trung bình cho một lượt khách là 20 người, một giờ bán được 40 ly trà đá, vậy là trong 5 tiếng (từ 6 giờ chiều đến 11 giờ đêm) sẽ có 200 ly trà đá được bán. Như vậy, quán này bán được 200 ly trà đá một tối.
Cộng lại, trong một ngày, quán trà vỉa hè trên sẽ bán được gần 500 ly trà đá. Với giá 3.000 đồng/một ly trà đá, nhân lên, số tiền chủ quán trà đá thu được sẽ là khoảng 1,5 triệu mỗi ngày.
Theo lời anh Tuân, một người bán trà đá lâu năm, chi phí cho mỗi cốc trà (gồm nước, chè và đá) chỉ chưa đến 500 đồng. Như vậy, với mỗi cốc trà được bán ra, người bán lãi ít nhất 1.500 đồng (giá bán 2.000 đồng), 2.500 đồng (giá bán 3.000 đồng) và cao nhất lên tới 4.500 đồng (giá bán 5.000 đồng).
Tính ra, mỗi quán trà đá có thể thu lãi trên dưới 1 triệu đồng mỗi ngày từ riêng việc bán nước trà.
Ngoài trà đá, chủ quán còn bán thêm hướng dương, kẹo lạc, kẹo cao su, các đồ uống khác… và có thể thu thêm tiền lãi từ các mặt hàng này.
Vốn đầu tư ban đầu ít, thu nhập và lợi nhuận mỗi chủ quán thu được từ bán trà đá vỉa hè có thể lên tới vài chục triệu mỗi tháng. Các quán trà đá mọc lên ở khắp nơi và hầu như không quán nào vắng khách. Các quán ở vị trí thuận lợi như gần bến xe, nơi có vỉa hè rộng rãi hoặc gần các văn phòng, cơ quan luôn chật cứng khách uống trà, đặc biệt là vào giờ nghỉ trưa hoặc những hôm trời nắng nóng.
Một chị bán trà đá vỉa hè gần bến xe Mỹ Đình (Hà Nội) cho biết:
“Tôi không nhớ nổi mỗi ngày mình đã rót bao nhiêu cốc trà đá để bán vì nhiều quá. Tôi không bán được một mình mà phải “thuê” thêm chồng tôi ra phục vụ từ sáng đến đêm để đun nước, bê trà cho khách thì mới làm xuể”.
Một cô bán trà đá trên phố THT (Hà Nội), chỉ đơn giản là tận dụng khoảng cách giữa hai nhà cạnh nhau, vài ba cái ghế nhựa xung quanh, và chiều chiều thì phục vụ trà cho một hàng phở vỉa hè, vậy mà tiết lộ mỗi ngày trung bình cũng phải bán được 500-700k, ít hơn cô chẳng bán.
Do là một hình thức kinh doanh tự phát trên vỉa hè nên các quán trà gần như không mất phí thuê cửa hàng, địa điểm. Chi phí đầu tư ban đầu không quá tốn kém. Chỉ cần bỏ ra khoảng 2 - 3 triệu mua hàng (chè, bánh kẹo, hướng dương…), vài chục cái cốc và ghế nhựa là có thể mở một quán trà đá vỉa hè.
Như vậy, trừ vốn ban đầu, mỗi người chủ quán trà đá vỉa hè có thể có thu nhập lên tới 30 triệu đồng/tháng – một con số đáng kinh ngạc và là mức lương thuộc hàng “khủng” mà rất nhiều người làm các nghề khác mơ ước.