13 người chết, hàng chục người bị thương cùng nhiều tài sản bị cháy rụi - đó là hậu quả nghiêm trọng mà vụ cháy chung cư Carina, TP Hồ Chí Minh đã gây ra. Hiện nay, các cơ quan chức năng đang khẩn trương điều tra làm rõ nguyên nhân cũng như khắc phục hậu quả ban đầu. Tuy nhiên, một câu hỏi được đặt ra là thiệt hại về người, thiệt hại về tài sản trong vụ cháy, ai sẽ chịu trách nhiệm bồi thường?
Nguyên nhân cháy là cơ sở xác định trách nhiệm bồi thường
Theo các luật sư, để có căn cứ xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật, các cơ quan tố tụng cần phải làm rõ nguyên nhân cháy nổ dẫn tới hậu quả thiệt hại nặng nề về người và tài sản.
Trên cơ sở kết luận giám định của cơ quan chuyên môn về nguyên nhân cháy sẽ là căn cứ xử lý tương ứng theo quy định pháp luật. Nếu có dấu hiệu tội phạm sẽ khởi tố điều tra và xử lý người nào có hành vi phạm tội.
Những bệnh nhân vẫn đang được điều trị tại các bệnh viện trên địa bàn TP HCM.
Theo điều tra ban đầu của cơ quan điều tra, nguyên nhân phát cháy từ một phương tiện dưới tầng hầm (có thể là một chiếc xe). Từ chiếc xe này đã cháy lan sang các phương tiện khác và cháy lan trong hầm. Như vậy, cần phải xác định nguyên nhân cháy nổ từ phương tiện này là hành vi có chủ ý hay không?
Nếu có căn cứ xác định, chủ phương tiện có hành vi cố ý gây cháy nổ thì với hậu quả xảy ra sẽ phải chịu trách nhiệm tương ứng về tội giết người và tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Bộ luật Hình sự năm 2015.
Nếu xác định là nguyên nhân cháy do chập cháy điện từ hệ thống điện của tầng hầm thì cần làm rõ người trực tiếp quản lý hệ thống điện của chung cư có vi phạm quy định về phòng cháy hay không. Trường hợp xác định người có lỗi (vô ý hay cố ý) gây cháy nổ dẫn tới thiệt hại, ngoài trách nhiệm hình sự thì phải chịu trách nhiệm bồi thường dân sự theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015.
Mua bảo hiểm cháy nổ để hạn chế mức độ thiệt hại
Còn về vấn đề bồi thường tài sản là ôtô, xe máy bị cháy, luật sư Quản Văn Minh, Giám đốc Công ty Luật số 5 Quốc gia cho biết: Việc bồi thường thiệt hại sẽ căn cứ vào hợp đồng gửi giữ tài sản của người dân và đơn vị quản lý.
Trong vụ cháy này, các cơ quan thẩm quyền cần phải xác định nguyên nhân xảy ra vụ cháy và đó có phải là nguyên nhân bất khả kháng không? Nếu xảy ra cháy do bên trông giữ tài sản không chấp hành đầy đủ các quy định về phòng cháy, chữa cháy, trách nhiệm bồi thường sẽ thuộc về họ.
Sau khi bồi thường và có kết quả điều tra của cơ quan chức năng có thẩm quyền kết luận về nguyên nhân xảy ra vụ cháy và xác định người đã gây ra vụ cháy, bên đã bồi thường có quyền khởi kiện người gây ra vụ cháy đòi bồi thường thiệt hại mà mình gánh chịu.
Nếu chủ xe đã mua bảo hiểm cháy, nổ cho xe máy, ôtô của mình thì trách nhiệm bồi thường đương nhiên thuộc về công ty bảo hiểm. Mức độ bồi thường đến đâu phụ thuộc vào giá trị xe, giám định mức độ thiệt hại của bên bảo hiểm đối với chiếc xe bị cháy và nhiều yếu tố khác.
Tuy nhiên, trường hợp cơ quan Công an làm rõ nguyên nhân xảy ra cháy là do đơn vị quản lý tòa nhà cố ý vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy thì doanh nghiệp bảo hiểm sẽ từ chối bồi thường.
Kỹ năng thoát nạn khi cháy tại các tòa nhà cao tầng
- Khi phát hiện có cháy, việc đầu tiên phải bình tĩnh để xử lý và nhanh chóng tìm ra giải pháp dập lửa, thoát hiểm.
- Trong trường hợp đám lửa quá lớn không thể dập tắt, phải nhanh chóng thoát hiểm.
- Thông báo cho mọi người biết có cháy trên đường thoát hiểm.
- Gọi 114 hoặc mã vùng +114 thông báo cho lực lượng Cảnh sát PCCC.
- Tuyệt đối không dùng thang máy.
- Tìm lối thoát hiểm và đi theo chỉ dẫn "Exit" đã được thiết kế sẵn.
- Sử dụng mặt nạ phòng độc cá nhân (nếu có).
- Nhúng ướt khăn, quần áo... bằng chất liệu cotton trùm lên mặt.
- Đi khom người để tránh khói độc và lấy dưỡng khí, dùng tay sờ vào một bên tường để tìm đường thoát.
- Trong trường hợp bị cay mắt do khói không quan sát được, dùng chân đưa ra trước để dò đường.
- Chạy ra ngoài ban công dùng các biện pháp như đèn pin, điện thoại bật tín hiệu cấp cứu lực lượng chức năng giúp đỡ.
- Khi không thoát ra được đám cháy tại tòa chung cư cao tầng, người dân nên đợi lực lượng PCCC đến giúp đỡ.
- Lực lượng cứu hoả chuyên nghiệp sẽ hỗ trợ ngay khi tiếp cận hiện trường.
Theo Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, để giảm thiểu các đám cháy xảy ra tại khu chung cư thì việc phòng ngừa là nguyên tắc hàng đầu. Người dân phải thường xuyên kiểm tra, tắt các thiết bị điện trước khi đi ngủ hay rời khỏi khu vực đang ở hoặc làm việc, kiểm tra nơi sử dụng gas, thắp hương thờ cúng…
Chìa khóa cửa để ở nơi cả nhà đều biết và sử dụng khi cần mở cửa khẩn cấp, tránh khóa quá nhiều ổ. Đồng thời, người dân nên trang bị bình chữa cháy, mặt nạ phòng độc, dây thả chậm, thang dây… Phải biết kiến thức an toàn PCCC để đề phòng khi xảy ra sự cố.