Vì sao Euro 2024 là “giải đấu bền vững nhất lịch sử”?

Lời cam kết bền vững do UEFA - cơ quan quản lý bóng đá châu Âu, đưa ra chưa bao giờ là một lời cam kết dễ thực hiện. Các sự kiện thể thao quốc tế lớn thường đi kèm với vấn đề phát thải carbon tích hợp, và Euro 2024 cũng không ngoại lệ.

"Tôi nghĩ vấn đề của thể thao là nó sẽ thân thiện nhất với môi trường khi không có sự kiện thể thao nào", Pamela Wicker, giáo sư quản lý thể thao và xã hội học thể thao tại Đại học Bielefeld của Đức, cho biết. Tuy nhiên, xét đến những tác động xã hội tích cực của chúng, bà ủng hộ việc tổ chức giải "theo cách bền vững hơn với môi trường và bền vững hơn về mặt kinh tế".

Euro 2024 sẽ kết thúc vào giữa tháng 7

Nhưng điều đó không hề dễ dàng. Viện nghiên cứu môi trường của Đức, Öko-Institute, dự đoán rằng đến khi tiếng còi kết thúc Euro 2024 vang lên vào giữa tháng 7, giải đấu kéo dài một tháng này sẽ thải ra khoảng 500.000 tấn carbon dioxide (CO2), tương đương với lượng khí thải hàng năm của 120.000 ô tô.

Khoảng 80% lượng khí thải carbon liên quan đến giao thông, hai phần ba trong số đó là từ lưu lượng hàng không chở người hâm mộ và cầu thủ đến và đi từ các trận đấu. Điều này bất chấp những nỗ lực của Đức với tư cách là quốc gia chủ nhà trong việc cố gắng thúc đẩy người hâm mộ di chuyển bằng tàu hoả thay vì máy bay.

Những nỗ lực của Đức trong việc tạo ra một “Euro bền vững”

Thụy Sĩ, Bồ Đào Nha và Đức đã cam kết đội tuyển quốc gia của mình sẽ hạn chế tối đa việc bay trong suốt cuộc thi. Ban tổ chức cũng hợp tác với các nhà cung cấp đường sắt trong nước và châu Âu để khuyến khích công chúng đi lại bằng phương tiện dưới mặt đất.

Thẻ Interrail Pass Euro 2024 là một sự xuất hiện đặc biệt trong mùa giải năm nay. "Thẻ Interrail Pass Euro 2024 là một loại thẻ đặc biệt, một sản phẩm độc quyền dành cho các đơn đặt hàng vé trận đấu và có giá trị cho hành trình khứ hồi từ 32 quốc gia châu Âu", Silvia Festa, Giám đốc Phát triển Kinh doanh Cấp cao của Eurail, đơn vị tiếp thị thẻ Interrail, cho biết. 

Bên cạnh đó, nước chủ nhà còn đưa ra một quy định là mọi người hâm mộ khi đã đến Đức, miễn là sở hữu vé Euro 2024 đều có thể sử dụng miễn phí mạng lưới giao thông công cộng khu vực của Đức trong 12 giờ mỗi ngày.

Người sở hữu vé Euro 2024 có thể được miễn phí hoặc giảm giá vé tàu

"Tôi nghĩ rằng đó là một bước đi đầu tiên thực sự tốt", Benja Faecks, chuyên gia thị trường carbon của tổ chức giám sát phi lợi nhuận Carbon Market Watch, cho biết. Nhưng nhà nghiên cứu Hartmut Stahl của Viện Öko nhận định mặc dù đó là một "ý tưởng hay", nhưng những người tổ chức đã bỏ lỡ một vấn đề: "Giải pháp tốt nhất rõ ràng là cung cấp vé miễn phí trên toàn nước Đức. Đó sẽ là tiến bộ thực sự".

Ở một số thành phố tổ chức sự kiện, bao gồm Berlin, Hamburg và Leipzig, không có bãi đậu xe công cộng gần sân vận động, khiến việc lái xe đến các trận đấu trở nên kém hấp dẫn hơn. 

Cơ sở hạ tầng và năng lượng

UEFA cũng thúc đẩy cơ sở hạ tầng bóng đá bền vững, bao gồm sử dụng năng lượng tái tạo để cung cấp năng lượng cho các sân bóng đá và giảm việc sử dụng đèn pha tiêu tốn năng lượng. Ngoài khí thải, các nỗ lực đã được thực hiện để giảm lượng nước sử dụng bằng cách đưa nước xám vào sử dụng. Đây là loại nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý và không bị ô nhiễm bởi nước thải.

Hiệu quả của các biện pháp này sẽ không được biết cho đến sau trận chung kết và mọi người đã về nhà. Tuy nhiên, không chỉ hành vi của người hâm mộ sẽ quyết định liệu đây có thực sự là một giải đấu bền vững hay không. Cơ sở hạ tầng cũng là một phần của phương trình.

"Để các sự kiện thể thao lớn này bền vững hơn, một khía cạnh quan trọng là sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có, sân vận động hiện có hoặc tiếp tục sử dụng bất kỳ thứ gì đã được xây dựng", Pamela Wicker, giáo sư quản lý thể thao và xã hội học thể thao tại Đại học Bielefeld của Đức, nói với DW.

Đức đạt điểm cao khi tổ chức tất cả các trận đấu của Euro 2024 tại 10 sân vận động hiện có sẽ được sử dụng trong nhiều năm tới. Ngược lại, Qatar đã xây dựng bảy sân vận động hoàn toàn mới cho World Cup 2022, và theo nghiên cứu của Carbon Market Watch, đã tạo ra lượng khí thải CO2 lên tới 1,6 triệu tấn. Con số này gấp ba lần lượng khí thải carbon dự kiến ​​của toàn bộ UEFA Euro 2024.

Đức có sẵn nhiều sân bóng đá lớn phù hợp để tổ chức giải đấu UEFA Euro 2024

Tài trợ cho sự bền vững tương lai của bóng đá

Trong một động thái mới lạ, UEFA cũng thành lập một quỹ carbon, trong đó họ sẽ trả 25 euro (gần 700.000 đồng) cho mỗi tấn khí thải CO2 được tạo ra trong suốt giải đấu.  

Quỹ này, dựa trên các dự đoán trước giải đấu, sẽ lên tới 7 triệu euro và sẽ được sử dụng để giúp các đội bóng nghiệp dư của Đức hoạt động bền vững hơn thông qua việc lắp đặt những thứ như đèn pha LED tiết kiệm năng lượng, tấm pin mặt trời và máy bơm nhiệt.

Tuy nhiên, có những người chỉ trích cho rằng 7 triệu euro không là gì so với doanh thu dự kiến ​​của UEFA từ giải đấu là hơn 2 tỷ euro.

Bên cạnh đó, Alice Ainsworth của tổ chức phi lợi nhuận Carbon Trust cho biết các vận động viên cũng đóng vai trò truyền cảm hứng cho người hâm mộ áp dụng lối sống thân thiện với môi trường hơn.

"Nếu bạn thấy thần tượng thể thao của mình chọn tiêu thụ ít thịt hơn hoặc sống một cuộc sống bền vững hơn, điều đó có thể có tác động tích cực thực sự đáng kể đến lựa chọn lối sống của một cá nhân", Ainsworth cho biết.

Ainsworth nhận định thêm: "Dù việc mong đợi một giải đấu kéo dài 4 tuần sẽ tạo ra những thay đổi lớn về mặt xã hội và môi trường là điều không quá thực tế, nó không thể khiến mọi người sống bền vững hơn trong khoảng thời gian này. Nhưng tất nhiên, nó có thể tạo ra một số thay đổi ban đầu, là điểm khởi đầu truyền cảm hứng cho nhiều người khi liên tục xuất hiện trên phương tiện truyền thông và truyền hình trong một tháng".

Nguồn: DW