Vay tiền, trả nợ trước hạn bị làm khó

Sau bài "Cho vay mua nhà vẫn khó", một số bạn đọc đã phản ánh đến Báo Người Lao Động về việc họ gặp khó khăn khi muốn trả nợ ngân hàng (NH) trước hạn.

Đóng phí phạt, vẫn không được tất toán

Chị Lê Anh (ngụ quận 1, TP HCM) cho biết cuối năm 2022, chị có vay mua nhà tại một NH ở TP HCM. Lãi suất thời điểm đó lên tới 15,4%/năm. Sau hơn 1 năm, lãi suất cho vay trên thị trường giảm mạnh nhưng chị vẫn phải trả lãi tới 14,9%/năm. Cuối năm 2023, chị Anh quyết định liên hệ NH để làm thủ tục tất toán khoản vay.

"Tuy nhiên, suốt 3 tháng đầu năm 2024, tôi liên hệ cán bộ tín dụng NH này nhiều lần nhưng không được xử lý. Nhân viên này liên tục hứa hẹn, thậm chí xin... khất, dời việc thanh lý khoản vay sang thời gian khác.

Tới đầu tháng 4, sau khi tôi đã hoàn tất mọi thủ tục, đóng phí phạt trả nợ trước hạn, cán bộ tín dụng vẫn tiếp tục báo "chờ duyệt". Phải hơn một tuần sau, khi tôi làm căng, đòi liên hệ trực tiếp với hội sở, chi nhánh NH này mới xử lý tất toán khoản vay" - chị Anh kể.

Nhiều người vay mua nhà phản ánh bị “làm khó” khi muốn trả nợ trước hạn. Ảnh: TẤN THẠNH

Tương tự, chị Nguyễn Thanh (ngụ tỉnh Gia Lai) có khoản vay mua nhà dự án ở TP Quy Nhơn (Bình Định) để kinh doanh du lịch, tại một NH có trụ sở ở Hà Nội hơn 2 năm nay. Do việc kinh doanh không hiệu quả mà vẫn phải trả lãi vay NH hằng tháng, gần đây chị quyết định tất toán khoản vay.

"Tôi đồng ý đóng phí trả nợ trước hạn và thống nhất các thủ tục hồ sơ theo yêu cầu nhưng gần 2 tuần sau, cán bộ tín dụng vẫn chần chừ không làm hồ sơ, cũng không thông báo rõ lý do. Đến khi tôi nói không tất toán sẽ phản ánh tới NH Nhà nước, cán bộ tín dụng đó mới nói sẽ thanh lý. Vậy có phải làm khó khách vay?" - chị Thanh đặt vấn đề.

Còn anh Ngọc Minh (ngụ quận 7, TP HCM) kể khoản vay mua nhà với dư nợ 2,5 tỉ đồng của anh đã trả được 4 năm. Đến đầu năm 2024, gia đình thay đổi kế hoạch nên quyết định tất toán khoản vay, rao bán căn nhà.

"Tôi đồng ý trả toàn bộ số tiền vay và các khoản lãi phát sinh, lãi phạt nhưng NH không thông báo khi nào mới nộp tiền và nhận lại tài sản thế chấp. Gần 2 tuần tôi chờ đợi không rõ lý do, trong khi đã có khách mua nhà và hẹn thời gian ra công chứng hợp đồng mua bán" - anh Minh bức xúc.

Trong khi đó, một số NH sau khi biết khách muốn thanh lý khoản vay để chuyển sang vay NH khác có lãi suất thấp hơn, đã kiếm cớ trì hoãn hoặc đề nghị khách hàng tiếp tục duy trì quan hệ tín dụng và hứa sẽ giảm mạnh lãi vay.

Coi chừng tác dụng ngược

Chuyên gia tài chính NH, TS Châu Đình Linh phân tích nguyên nhân khiến các NH trì hoãn khi có khách trả nợ sớm, là do khi khách hàng trả nợ trước hạn sẽ ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh, dư nợ cho vay trung dài hạn của NH.

Khi đó, NH sẽ phải tìm kiếm khách hàng mới để cho vay tránh ảnh hưởng tới doanh thu, lợi nhuận. Nhưng khi khách hàng vay mới, lãi suất sẽ thấp hơn khách cũ nên việc NH không muốn khách trả nợ trước hạn là dễ hiểu.

"Gần đây, nhiều NH đẩy mạnh cho vay trả nợ NH khác với lãi suất ưu đãi, đã làm tăng sự cạnh tranh giữa các NH trong cho vay mua nhà. Không chỉ nguồn thu tín dụng sụt giảm mà NH còn bị thiệt hại từ những sản phẩm dịch vụ khác sau khi khách hàng tất toán khoản vay. Vì vậy, nhân viên tín dụng thường cố gắng thuyết phục khách hàng duy trì khoản vay cũ. Việc này nếu không khéo sẽ bị cho là "làm khó" hoặc bị tác dụng ngược" - TS Châu Đình Linh nói.

Đại diện một NH cổ phần trụ sở tại Hà Nội cho rằng những trường hợp khách vay bị trì hoãn thanh lý khoản vay trước hạn có thể là cá biệt, không phải đa số. Vì quy định của NH nếu hồ sơ thủ tục của khách hàng đúng quy định thì cán bộ tín dụng phải tất toán khoản vay cho khách hàng. Việc "làm khó" có thể do áp lực từ cán bộ tín dụng về chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.

Giám đốc chi nhánh một NH cổ phần ở TP HCM thừa nhận cạnh tranh giữa các NH trong giữ chân khách vay đang rất gay gắt, nhất là từ khi nhiều NH triển khai cho vay trả nợ NH khác với lãi suất thấp hơn nhiều. "Có thể cán bộ tín dụng sợ khách hàng tất toán chuyển qua NH khác vay với lãi suất thấp hơn nên chần chừ thanh lý hợp đồng vay" - giám đốc chi nhánh NH này nói.

Trong trường hợp bị làm khó, các chuyên gia nói rằng, khách hàng có thể phản ánh tới hội sở chính của NH thương mại nơi vay vốn về vụ việc để được giải quyết; hoặc phản ánh tới đường dây nóng của NH Nhà nước chi nhánh các tỉnh, thành phố nơi vay vốn.