Thủ tướng: 'Tin bão phải đi nhanh hơn gió bão'

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu trên khi phát biểu kết luận phiên họp Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia lần thứ nhất về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025, diễn ra chiều 24/7.

Bên cạnh những kết quả đạt được trong công tác phòng, chống thiên tai, Thủ tướng nêu rõ thiệt hại về người vẫn còn rất lớn với 519 người chết, mất tích trong năm 2024 và 114 người chết, mất tích trong 7 tháng đầu năm 2025. Công tác dự báo, cảnh báo và truyền tin còn nhiều bất cập, chưa theo kịp thực tiễn; vẫn còn có trường hợp chủ quan.

Bên cạnh đó, năng lực chống chịu của hạ tầng kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế (hạ tầng giao thông, viễn thông, điện lực…), các tuyến đê biển hiện nay phần lớn chỉ được thiết kế chống bão cấp 9-10 nhưng thực tế đã phải hứng chịu bão cấp 11-12, hạ tầng giao thông dễ bị chia cắt, như cầu Phong Châu trên Quốc lộ 32C bị sập.

Thời gian tới, Thủ tướng cho biết dự báo diễn biến thiên tai năm 2025 là hết sức phức tạp, đặc biệt là những tháng 8, 9, 10 sắp tới và thực tiễn những năm qua cho thấy có nhiều diễn biến thiên tai không theo quy luật.

Do đó, Thủ tướng nhấn mạnh, phải thay đổi căn bản về tư duy: Dứt khoát chuyển từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa, ứng phó phải hiệu quả, kịp thời, khắc phục phải hiệu quả; lấy con người làm trung tâm, chủ thể, xây dựng xã, phường, đặc khu là pháo đài, lấy quản lý rủi ro thiên tai làm trọng tâm trong mọi quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Về nhiệm vụ cụ thể đối với các địa phương, người đứng đầu Chính phủ nêu rõ chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố và các xã, phường, đặc khu phải là một "tư lệnh chỉ huy" về phòng thủ dân sự trên địa bàn.

Thủ tướng yêu cầu kiện toàn ngay Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự cấp tỉnh và chỉ đạo kiện toàn ở cấp xã, đảm bảo một hệ thống chỉ huy thống nhất, thông suốt, hiệu quả; rà soát, cập nhật lại toàn bộ phương án ứng phó; nắm chắc và phát huy thực chất phương châm "4 tại chỗ", chủ động giải quyết các vướng mắc về giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu, khu vực đổ thải để xử lý khẩn cấp các sự cố sạt lở, ách tắc giao thông; chịu trách nhiệm trực tiếp về năng lực của cấp xã, năng lực của xã là thước đo năng lực chỉ đạo của tỉnh, phải thường xuyên kiểm tra, huấn luyện, trang bị và đầu tư cho cấp xã.

Thủ tướng yêu cầu các bí thư, chủ tịch UBND xã, phường, đặc khu xây dựng lực lượng xung kích tại chỗ phù hợp; lập phương án sơ tán đến từng hộ dân; truyền tin cảnh báo sớm nhất, dễ hiểu nhất.

" Tin bão phải đi nhanh hơn gió bão, phải dùng mọi phương tiện như loa truyền thanh, Zalo, gõ kẻng, đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người, thông điệp phải thật ngắn gọn, rõ ràng, ví dụ như: Bão sắp vào, yêu cầu sơ tán ngay! Chính quyền hỗ trợ, chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho tài sản! ", Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, chủ động hậu cần tại chỗ, phải có phương án đảm bảo người dân có đủ lương thực, nước uống trong ít nhất 24-48 giờ đầu tiên khi bị chia cắt. Phải kiểm soát chặt chẽ, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng găm hàng, tăng giá trục lợi trên nỗi đau của người dân. Tổ chức tuần tra, canh gác và cưỡng chế khi cần thiết, phải cương quyết, không nể nang để người dân đi vào vùng nguy hiểm.

Thủ tướng cũng chỉ đạo các địa phương nhanh chóng đề xuất khắc phục hậu quả thiên tai thời gian qua, bảo đảm kịp thời, chính xác, sát thực tế; các bộ ngành, địa phương phải phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với nhau và với các cơ quan dự báo của các nước, quốc tế.

Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng chỉ đạo các lực lượng duy trì nghiêm công tác ứng trực phòng thủ dân sự các cấp, không để bị động bất ngờ trước mọi tình huống xảy ra; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường về công tác dự báo.

Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ, ngành, địa phương xây dựng, triển khai Hệ thống Tổng đài 112 phục vụ cho tiếp nhận, xử lý thông tin về sự cố, thảm họa đảm bảo thông suốt, không bị gián đoạn; tổ chức xây dựng lực lượng phòng thủ dân sự chuyên trách, kiêm nhiệm tinh, gọn, mạnh.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan ứng phó thảm họa cháy lớn ở các khu đô thị, khu công nghiệp, khu dân cư; chỉ đạo lực lượng Công an phối hợp với các lực lượng vũ trang và đơn vị liên quan tổ chức lực lượng, phương tiện sẵn sàng, ứng phó sự cố, thảm họa theo quy định; chủ trì nghiên cứu âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, chống đối lợi dụng sự cố, thảm họa để kích động chống phá...

Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn; truyền phát tin dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn đến tổ chức, cá nhân phục vụ hoạt động phòng thủ dân sự; thực hiện nhiệm vụ theo quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực các sông; chỉ đạo, tổ chức xây dựng tài liệu, hướng dẫn, tập huấn, phổ biến, thông tin truyền thông qua nền tảng mạng xã hội, nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng, chống thiên tai.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, các tập đoàn, doanh nghiệp, các đơn vị nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ có những giải pháp hiệu quả tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là AI, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác phòng thủ dân sự, phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn...

" Trong hoạt động phòng thủ dân sự phải tuân thủ 3 nguyên tắc "3 phải", gồm: phòng thủ phải từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố; ứng phó phải bình tĩnh, sáng suốt, kịp thời, phù hợp, an toàn, hiệu quả; khắc phục phải chung tay, cơ bản, toàn dân, toàn diện, toàn phần ", Thủ tướng phát biểu.