Có những điều đẹp đẽ trong đời, nếu mình không giữ, nó sẽ lặng lẽ trôi qua như thanh xuân vậy. Hoa Tết cũng thế, năm nào nhìn người ta bày địa lan ở phòng khách, trong nhà hàng, ở sảnh khách sạn là lại xuýt xoa, bảo “sang quá, năm sau mình nhất định mua”, rồi đến Tết lại thôi vì sợ… không biết chăm, sợ mang về nhà vài bữa là héo. Trong khi đó, địa lan đặc biệt là dải địa lan hoa to, hoa rủ như thác lại là loài hoa mang ý nghĩa phú quý, sang trọng, bình an cho cả năm mới. Chỉ cần hiểu đúng một chút, tập 3 thói quen chăm cơ bản từ bây giờ, chậu địa lan không hề “khó ở” như mình vẫn tưởng, ngược lại còn là điểm sáng cả nhà ai đến chơi cũng phải trầm trồ.
Địa lan là một trong những loài lan được chuộng nhất mỗi dịp Tết Nguyên đán. Những chùm nụ cong cong như dây pháo, khi nở bung thì thành cả thác hoa, mỗi bông đều đầy đặn, sắc nét, đứng xa cũng thấy khí chất “nhà có điều kiện”.
Trong quan niệm Á Đông, địa lan tượng trưng cho sự đủ đầy, bình an, cao quý mà vẫn tinh tế. Nhiều người còn gọi những chùm hoa to, vàng óng như “dây lồng đèn”, mỗi bông là một lời chúc an khang cho năm mới. Vì thế, chưng một chậu địa lan trong nhà những ngày Tết không chỉ là chơi hoa, mà còn là cách tự gửi lời chúc may mắn cho tổ ấm của mình.
Điều thú vị là nếu chăm khéo, một chậu địa lan có thể chơi từ cuối năm dương lịch kéo dài sang hết Tết, thậm chí còn rực rỡ tới đầu mùa xuân. Vấn đề chỉ là mình đã hiểu đúng cách chăm chưa mà thôi.
Địa lan không thích loại đất nặng, bí như trồng rau ngoài vườn. Rễ của nó cần được “thở”, cần khô ráo chứ không chịu úng. Nếu tự thay chậu, chị em nên chọn chậu có nhiều lỗ thoát nước, không quá sâu, và dùng giá thể tơi xốp: có thể là vỏ thông, than củi vụn, trộn với một ít đất mùn hoặc đất thịt nhẹ.
Nguyên tắc là cầm một nắm giá thể lên thấy nhẹ, bóp lại rồi thả ra là tơi, không dính bết vào tay. Như vậy, khi tưới nước, nước sẽ chảy qua rất nhanh, rễ chỉ giữ lại phần vừa đủ. Rễ địa lan khỏe thì mới đẻ mầm, mới nuôi được cành hoa dài, bông to, màu sắc đậm.
Nếu mua chậu đã trồng sẵn nhưng thấy đất quá bí, lúc mới mang về không nên thay chậu ngay, hãy để qua Tết cho cây “quen nhà” rồi sau đó mới tính chuyện sang chậu, thêm giá thể tơi xốp để cây khỏe lâu dài.
Địa lan thích ẩm nhưng rất ghét úng. Cách an toàn nhất là áp dụng quy tắc “thấy mặt giá thể khô mới tưới, đã tưới thì tưới đẫm rồi để ráo”.
Mùa đông, thời tiết mát và ít nắng, thường chỉ cần 3-5 ngày tưới một lần. Chị em có thể dùng tay chạm nhẹ vào mặt giá thể nếu thấy khô, nhẹ tay thì tưới; nếu còn ẩm mát thì tạm hoãn. Khi tưới, nên tưới quanh gốc, cho nước chảy qua lỗ thoát, tránh phun quá nhiều vào bông đang nở để hoa lâu tàn hơn.
Không khí trong nhà quá khô (bật điều hòa nóng nhiều, phòng kín), có thể dùng bình xịt sương nhẹ lên lá vào buổi sáng, vừa làm sạch bụi vừa giúp lá xanh mướt. Tuy nhiên, tuyệt đối tránh để nước đọng trên bông vào buổi tối dễ làm lạnh, hỏng hoa.
Chỉ cần nhớ đơn giản địa lan chịu khô tốt hơn chịu úng. Thấy nghi ngờ “không biết tưới chưa”, cứ lùi lại 1-2 ngày cũng chưa sao, còn tưới quá tay thì cây rất dễ thối gốc, hỏng rễ.
Địa lan là loài thích sáng nhưng sợ nắng gắt. Vị trí lý tưởng là gần cửa sổ sáng, ban công có mái che, hiên nhà thoáng đãng. Vào dịp Tết, nhiều gia đình bày hoa trong phòng khách, chỉ cần đảm bảo phòng có ánh sáng tự nhiên lọt vào, không bị tối hẳn cả ngày.
Nhiệt độ lý tưởng cho địa lan là khoảng 15-25°C. Mùa đông miền Bắc, ban đêm quá lạnh thì nên kéo cây vào trong nhà, tránh để sát cửa kính hứng gió bắc. Tuyệt đối không đặt chậu lan ngay dưới điều hòa, trước cửa ra vào nơi gió lùa mạnh, cây rất dễ bị sốc nhiệt, nụ héo, hoa nhanh tàn.
Một mẹo nhỏ là có thể lót thêm một lớp lót gỗ hoặc mút dưới đáy chậu để gốc không bị lạnh trực tiếp từ nền nhà. Cảm giác “ấm chân” với cây cũng quan trọng như với người vậy.
Nếu muốn Tết này nhà có một chậu địa lan thật ưng, chị em có thể mua sớm hơn một chút từ cuối tháng Chạp hoặc thậm chí sớm hơn nữa để có thời gian “làm quen” với cây. Địa lan có hoa bền, nên không lo “mua sớm hoa tàn mất Tết” như nhiều loại hoa khác.
Trong quá trình chăm, ngoài nước và ánh sáng, có thể mỗi 2-3 tuần bổ sung một lần phân bón loãng dạng nước (phân hữu cơ, phân NPK cho lan, pha nhạt hơn hướng dẫn). Khi cây đang nở rộ, tốt nhất hạn chế bón thêm, để cây tập trung nuôi hoa. Thỉnh thoảng lau nhẹ lá bằng khăn ẩm để lá sạch bụi, xanh bóng, nhìn chậu lan sẽ sang lên rõ rệt.
Về bệnh, địa lan ít sâu hại hơn nhiều loại hoa khác. Chỉ cần thỉnh thoảng đảo chậu lên xem rễ có bị thối, lá có đốm lạ hay rệp bám không. Nếu có, cắt bỏ phần hỏng, để chậu nơi thoáng gió, có thể dùng các loại thuốc sinh học, nước tỏi, nước gừng pha loãng xịt nhẹ là đã hạn chế được khá nhiều.
Năm nào Tết đến, đi qua sảnh tòa nhà, sảnh khách sạn hay nhà hàng cũng thấy những chậu địa lan to đẹp, ngước nhìn mà xuýt xoa “hoa nhà người ta”. Thực ra, chỉ cần mạnh dạn một chút, mang một chậu về nhà, học 3 nguyên tắc: Đất tơi - nước vừa - sáng ấm, chị em đã có thể tự tay giữ được vẻ đẹp ấy trong căn nhà của mình.
Tết Nguyên đán là dịp để mình chiều chuộng bản thân, chăm chút cho tổ ấm. Một chậu địa lan đặt ở phòng khách, ban công hay bên cạnh bàn thờ sẽ khiến không khí Tết đầy đặn, sang mà không phô, ấm áp mà vẫn có chút “hoàng gia”. Đừng chờ “nhiều năm sau” mới tiếc nuối, năm nay nếu có thể, cứ thử một lần yêu địa lan xem sao. Biết đâu, đó sẽ trở thành “nghi lễ nhỏ” mà cả nhà mong đến Tết mỗi năm.