Mới đây, Sở GD-ĐT TP.HCM đã có chỉ đạo cụ thể đến các trường học về việc ra đề, tổ chức kiểm tra học kỳ một cách nghiêm túc nhưng nhẹ nhàng, không gây áp lực cho học sinh, coi trọng sự tiến bộ.
Riêng với bậc tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM yêu cầu các trường cần xây dựng kế hoạch ôn tập, có kế hoạch phụ đạo riêng cho học sinh yếu kém; thông báo lịch kiểm tra, phối hợp cùng gia đình nhằm chuẩn bị các điều kiện học tập thật tốt cho học sinh. Tuyệt đối không chạy theo thành tích để đối phó, gây áp lực, tạo không khí căng thẳng, nặng nề cho giáo viên, học sinh và gia đình.
Việc tổ chức ôn tập được thực hiện ngay trên lớp học, không giao bài tập về nhà đối với lớp học 2 buổi/ngày; không soạn đề cương, bài mẫu bắt buộc học sinh làm, không tổ chức học thuộc lòng bài mẫu. Giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh cách tự học, ôn tập.
Đáng chú ý, một thông tin khiến nhiều phụ huynh đồng tình chính là: Ông Nguyễn Bảo Quốc – Phó giám đốc Sở – yêu cầu các phòng GD-ĐT cần sắp xếp hợp lý thời gian kiểm tra định kỳ, đặc biệt là tránh rơi vào sát những dịp lễ được nhà nước quy định trong năm.
Ảnh minh hoạ
Nhiều người cho rằng, kỳ nghỉ lễ là lúc học sinh cần được nghỉ ngơi, phục hồi thể lực và tinh thần sau những tháng học tập nghiêm túc. Gia đình cũng có cơ hội gắn kết, đưa con đi chơi, về quê thăm ông bà, hay đơn giản chỉ là cùng nhau ăn bữa cơm trọn vẹn không vội vã.
Thế nhưng, khi kiểm tra được xếp ngay trước kỳ nghỉ, tâm lý học sinh thường không còn thư thái. Các em sẽ ôm tập vở cho đến tận ngày cuối cùng, trong khi phụ huynh cũng không dám lên kế hoạch gì vì "đợi thi xong đã".
Việc quy định về thời gian thi không làm giảm đi tính nghiêm túc hay khách quan của kỳ kiểm tra, mà ngược lại, giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn trong một trạng thái tinh thần nhẹ nhàng hơn. Sau kiểm tra, các em cũng không bị "đuối" đúng kỳ nghỉ – điều giúp bảo vệ sức khỏe tinh thần và thể chất cho học sinh, đồng thời tạo điều kiện cho gia đình có những trải nghiệm ý nghĩa hơn bên nhau.
Không ít học sinh sau kỳ kiểm tra bước vào kỳ nghỉ với tâm trạng kiệt sức, thậm chí không còn hứng thú vui chơi. Một số em còn gặp triệu chứng lo âu kéo dài nếu bài kiểm tra không suôn sẻ – điều này đặc biệt dễ xảy ra ở các bé tiểu học, độ tuổi còn non nớt về mặt cảm xúc.
"Thử tưởng tượng, con bạn cả tuần trước lễ phải căng não ôn bài, tối nào cũng học đến 10 giờ. Sáng thứ Sáu kiểm tra học kỳ xong, chiều bố mẹ gói gọn đồ về quê. Nhưng thay vì háo hức, bạn chỉ thấy mệt, đầu vẫn quay cuồng với mấy đề Toán và đống chữ của bài tập làm văn. Đó không còn là "nghỉ lễ" nữa, mà chỉ là khoảng lặng sau cơn chạy nước rút. Và kỳ nghỉ bị rút ngắn đi – không phải về thời gian, mà là về tinh thần", một phụ huynh nêu ý kiến.
Giáo dục không chỉ là điểm số mà còn là sự phát triển toàn diện về tinh thần, cảm xúc và kỹ năng sống. Đánh giá năng lực học sinh là điều cần thiết, nhưng việc chọn thời điểm đánh giá cũng là một thông điệp giáo dục. Chọn đúng thời điểm, nhẹ nhàng hơn một chút, lùi lại vài ngày thôi — học sinh sẽ chuẩn bị bài tốt hơn, tinh thần ổn định hơn, và kỳ nghỉ lễ sau đó thực sự là để nghỉ ngơi, chứ không phải để… hồi phục.
Học sinh cần được đánh giá nghiêm túc, nhưng cũng cần được nghỉ ngơi một cách đúng nghĩa. Hãy để mỗi kỳ nghỉ không còn là "phần thưởng hậu thi cử" mà là một khoảng lặng thực sự quý giá trong hành trình học tập.
Một đứa trẻ vui vẻ, thư giãn khi quay trở lại lớp sau kỳ nghỉ, có thể sẽ học tốt hơn rất nhiều so với một đứa trẻ vừa thi xong, mệt mỏi nhưng "nghỉ lễ" trong uể oải.