Nhân viên Trung tâm Y tế Quận 8 (TPHCM) tiêm vaccine Covid-19 cho người dân. Ảnh: THÀNH SƠN
Xu hướng tăng nhanh
Theo Bộ Y tế, chỉ tính từ ngày 5-4 tới ngày 11-4, cả nước ghi nhận 639 ca mắc Covid-19 mới, trung bình có 90 ca mắc mới mỗi ngày, tăng 3,8 lần so với 7 ngày trước đó, trong đó nhóm từ 50 tuổi trở lên chiếm hơn 30% số ca mắc. Trong ngày 13-4, cả nước ghi nhận 497 ca mắc Covid-19, cao gần gấp đôi so với ngày 12-4, và cao nhất kể từ tháng 12-2022 tới nay.
Tại TPHCM, trong 15 tuần đầu năm 2023, thông qua hệ thống giám sát ca bệnh Covid-19, TPHCM ghi nhận tổng cộng 158 ca mắc Covid-19. Số ca mắc giảm dần từ đầu năm 2023 và hiện vẫn đang ở mức thấp. Tuy nhiên, số ca mắc Covid-19 bắt đầu có dấu hiệu gia tăng trong 2 tuần qua.
Cụ thể, từ ngày 6-4 đến ngày 12-4, TPHCM ghi nhận có 6 ca mắc Covid-19; riêng ngày 12-4 ghi nhận 3 ca mắc mới, và ngày 13-4 có 7 ca. Trong khi trong tháng 3-2023, chỉ ghi nhận bình quân dưới 3 ca mắc mới/ngày.
Theo báo cáo kết quả giải trình tự gene SARS-CoV-2 từ các bệnh nhân dương tính trong giai đoạn từ ngày 11-1 đến ngày 20-3 do Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford phối hợp Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TPHCM thực hiện, có 5 mẫu được giải mã thành công. Trong số này, có 2 chủng thuộc biến thể phụ BA.5, 1 mẫu BA.2.75, 1 mẫu XBB.1, và 1 mẫu XBB.1.5.
Còn theo thống kê của Sở Y tế Hà Nội, nếu như trong tháng 3-2023, trung bình mỗi ngày trên địa bàn chỉ ghi nhận 8-10 ca mắc Covid-19, thì từ đầu tháng 4-2023 đến nay, mỗi ngày Hà Nội ghi nhận trên 40 ca mắc Covid-19. Riêng Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho 75 bệnh nhân mắc Covid-19 nặng, trong đó có 5 ca thở máy và 10 ca thở ôxy.
Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, cho biết, hiện nay số ca mắc Covid-19 nhập viện đang có sự gia tăng ở bệnh viện các tuyến. Số ca mắc Covid-19 tăng trở lại một phần do thời tiết thay đổi thời gian qua ở khu vực phía Bắc, trời nồm ẩm kéo dài là điều kiện thuận lợi cho sự lây lan của virus gây dịch Covid-19 và nhiều dịch bệnh khác. Đồng thời, diễn biến dịch Covid-19 trên thế giới cũng giống như tại Việt Nam, khi nhiều nơi ghi nhận sự gia tăng trở lại về số ca mắc Covid-19.
Ngày 14-4, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có báo cáo về 27 ca mắc Covid-19 tại cơ sở 2 của Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh (xã An Ngãi, huyện Long Điền).
Theo đó, ngày 10-4, có 3 cụ già trong trung tâm có triệu chứng sốt, chảy nước mũi nên các nhân viên y tế đã cấp thuốc uống điều trị bệnh cúm nhưng không khỏi.
Đến ngày 13-4, một trong 3 cụ có biểu hiện mệt mỏi nhiều hơn nên các nhân viên y tế đã test nhanh Covid-19 và cho kết quả dương tính. Xét nghiệm diện rộng toàn cơ sở thì phát hiện thêm 25 cụ và 1 nhân viên nấu ăn của trung tâm cũng cho kết quả dương tính với Covid-19 nên đã cho cách ly, chăm sóc.
Bác bỏ nhiều tin giả về dịch Covid-19
Liên quan đến thông tin “Biến thể Covid-Omicron mới: độc hơn biến thể Delta gấp 5 lần nên dĩ nhiên có tỷ lệ tử vong cao hơn” được chia sẻ nhiều trên mạng xã hội, PGS-TS Đỗ Văn Dũng, Trưởng Khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược TPHCM, cho biết, đến thời điểm hiện tại, chưa xuất hiện biến thể mới nào đáng quan ngại.
Các thông tin như trên là sai sự thật, gây hoang mang cho cộng đồng. Trước thông tin “Hà Nội sẵn sàng phương án dạy học trực tuyến khi số ca mắc Covid-19 tăng”, lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội khẳng định thông tin này hoàn toàn không phải là phát ngôn của sở, và TP Hà Nội chưa có trường hợp nào cả lớp phải nghỉ do có học sinh mắc Covid-19, cũng như chưa xuất hiện ổ dịch tại trường học.
Miễn dịch cộng đồng suy giảm
Theo GS-TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), ngoài yếu tố thời tiết nồm ẩm ở miền Bắc làm gia tăng số ca mắc Covid-19 thì hiệu quả của vaccine cũng đã giảm theo thời gian, dẫn đến miễn dịch cộng đồng cũng bị suy giảm. Hơn nữa, do đã tiêm vaccine nên nhiều người dân chủ quan, không thực hiện các biện pháp phòng dịch khi đến nơi đông người. Trong khi đó, biến thể Omicron (có đặc tính là lây lan nhanh) đang xuất hiện ở hầu hết các quốc gia trên thế giới và chiếm đa số trong các ca bệnh.
Đồng thời, các nước trên thế giới đã nới lỏng toàn bộ biện pháp phòng chống dịch, việc mở cửa giao thương, du lịch mạnh mẽ thời gian qua cũng khiến các ca mắc Covid-19 gia tăng.
“Qua các nghiên cứu, biến thể Omicron và hơn 500 biến thể phụ của SARS-CoV-2 dù lây lan nhanh nhưng không làm tăng tỷ lệ bệnh nặng và nhập viện. Tại Việt Nam, tuy số ca mắc mới trong ngày có gia tăng nhưng tỷ lệ người mắc Covid-19 phải nhập viện trong tháng 4 vẫn ở mức thấp. Qua giải trình tự gene SARS-CoV-2, đến nay chưa phát hiện biến thể mới”, GS Phan Trọng Lân thông tin. GS Phan Trọng Lân khẳng định cấp độ dịch cả nước vẫn đang là “vùng xanh” - cấp độ 1 (cấp độ an toàn).
Tiêm vaccine Covid-19 cho học sinh
Liên quan tới hiệu quả phòng bệnh của vaccine Covid-19, GS Phan Trọng Lân cho rằng, vaccine hiện nay tuy có hạn chế trong việc phòng chống lây nhiễm đối với biến thể Omicron nhưng chắc chắn có hiệu quả ngăn ngừa các ca nặng, nhập viện, tử vong. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, các địa phương cần theo dõi sát các số liệu, tăng cường rà soát cấp độ dịch, công bố rõ ràng để người dân biết, tránh sự hoang mang nhưng không chủ quan.
Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cũng chỉ rõ, theo dự báo của các nhà khoa học và Tổ chức Y tế thế giới, thời gian tới, virus SARS-CoV-2 vẫn tồn tại. Do đó, để không ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân, cần tập trung bảo vệ tối đa đối tượng nguy cơ cao (người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ có thai và lực lượng y tế tuyến đầu) để tránh sự quá tải hệ thống y tế.
“Mục tiêu giai đoạn tới là giảm nhập viện, giảm bệnh nhân nặng, tử vong, tránh quá tải hệ thống y tế, đẩy mạnh tiêm vaccine Covid-19”, GS Phan Trọng Lân nhấn mạnh; đồng thời khuyến cáo người dân cần tiếp tục thực hiện 2K (Khẩu trang - Khử khuẩn) + vaccine.
Chủ động phòng chống dịch bệnh
Theo PGS-TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), số ca mắc Covid-19 biến động như vừa qua không phải là vấn đề đáng lo ngại. Tổ chức Y tế thế giới vẫn chưa công bố hết dịch, nghĩa là dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến. Thời gian sắp tới, nếu có đi lại, du lịch, người dân cần chủ động các biện pháp phòng ngừa như mang khẩu trang, rửa tay, duy trì nguyên tắc 2K (Khẩu trang - Khử khuẩn) để không chỉ phòng dịch Covid-19 mà còn phòng các bệnh viêm đường hô hấp khác như cúm A, cúm B. Ngành y tế cần đánh giá về các chủng virus mới, khả năng phòng bệnh của vaccine để khuyến cáo người dân và có biện pháp đáp ứng phù hợp, không bị động.
TPHCM sẵn sàng kích hoạt Bệnh viện dã chiến số 13
Trước thực trạng số ca mắc Covid-19 tăng cao trong những ngày gần đây, Sở Y tế TPHCM yêu cầu Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM tăng cường hoạt động giám sát nhằm phát hiện sớm các ổ dịch Covid-19, chùm ca mắc Covid-19, chùm ca viêm hô hấp; phối hợp với Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford theo dõi các biến thể SARS-CoV 2 lưu hành. Sở Y tế yêu cầu tất cả bệnh viện trên địa bàn TPHCM chuẩn bị sẵn sàng nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc điều trị, phương tiện, đảm bảo thường trực 24/24 giờ để đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh và cấp cứu của người dân. Các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa trên địa bàn thành phố sẵn sàng bố trí khu vực cách ly, thu dung và điều trị người bệnh Covid-19 tại khoa/đơn vị Covid-19.
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới là bệnh viện tuyến cuối điều trị người bệnh Covid-19 nặng, nguy kịch; các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối của thành phố sẵn sàng tiếp nhận, cấp cứu và điều trị các trường hợp người bệnh có bệnh lý đi kèm hoặc bệnh lý nền nặng có nhiễm Covid-19 theo chuyên khoa do bệnh viện tuyến dưới chuyển đến; Bệnh viện dã chiến số 13 sẵn sàng kích hoạt trong vòng 24 giờ khi tình hình dịch bệnh có diễn tiến xấu.