"Quái vật biển" cổ đại với 18 xúc tu này có thể là tổ tiên loài sứa lược

Thoạt nhìn, mẫu hóa thạch này trông cứ như của Sarlacc trong "Chiến Tranh Giữa Các Vì Sao" ấy nhỉ?

Mẫu hóa thạch của Daihua sanqiong

Theo một nghiên cứu gần đây, con Daihua sanqiong đã sống cách đây 518 triệu năm về trước, và lần đầu được phát hiện khoảng một thập kỷ trước tại phía nam tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Loài vật này có 18 xúc tu dài bao quanh cái dạ dày mở hoác của nó.

Nhà cổ sinh vật học Jakob Vinther đến từ Đại học Bristol, Anh Quốc đã phát hiện mẫu hóa thạch ấy trong một chuyến thăm Đại học Vân Nam. “Tôi quả thật rất may mắn khi tìm thấy mẫu hóa thạch này; nó đã mô phỏng hình ảnh 3D của con vật ấy”, Vinther chia sẻ với Business Insider.

Có kích thước bằng một đồng 50 xu, Daihua sanqiong có những bộ phận phụ giống như hình cánh hoa được bao phủ bởi những sợi lông lớn; những sợi lông này có lẽ được dùng để bắt mồi. Theo nghiên cứu mới, các đặc điểm ấy có thể là dấu hiệu cho thấy con “quái vật biển” này là tổ tiên của một loài động vật cũng rùng rợn không kém, ngày nay vẫn đang tung tăng dưới biển. Đó chính là: sứa lược.

Bảng vẽ mô phỏng lại lông của Daihua sanqiong

Sứa lược giống như một cục thạch dẻo không xương, nhưng lại cực kì ranh ma trong việc săn bắt con mồi. Chúng có thể làm con mồi của mình vướng vào những sợi xúc tu dài như rắn, và nuốt trọn con mồi.

Trước đây, nhiều người cho rằng sứa lược là một trong những loài động vật đầu tiên tiến hoá trên Trái Đất. Nhưng sau khi Vinther thấy mẫu hoá thạch Daihua sanqiong, ông nhận ra có nhiều điểm giống nhau giữa lông của loài động vật cổ đại này với lông bơi của sứa lược. Những điểm tương đồng này cho thấy rằng sứa lược có thể là hậu duệ của một chuỗi động vật biển. Vinther chia sẻ: “Chúng tôi cho rằng sứa lược bắt nguồn từ những tổ tiên kỳ lạ và tuyệt vời. Sứa lược vẫn là một loài quái dị lạ thường, nhưng giờ chúng tôi có thể lý giải về nó.”

Sứa lược có thể là hậu duệ của một chuỗi động vật biển.

Bí mật ấy đã được hé lộ nhờ vào những chiếc lông bơi. Thông thường, những chiếc lông ấy là một bộ phận bên ngoài bề mặt tế bào, giúp nó cảm thụ không gian chung quanh nó. Nhưng trong trường hợp của loài Daihua sanqiong, chiếc lông ấy đảm nhiệm cả những chức năng khác nhau như chuyển động và săn bắt mồi. Vinther nhấn mạnh rằng chỉ có một loài động vật duy nhất có cấu trúc lông bơi lớn như của Daihua sanqiong, chính là sứa lược.

Sứa lược có 8 dãy tấm lược với các lông bơi biến dị, nằm xuôi theo cơ thể nó. Lông bơi lượn sóng phối hợp hài hoà với cơ thể, đẩy sứa bơi trong nước. Đôi khi, những lông bơi ấy phản chiếu ánh sáng mặt trời, tỏa ra một dãy màu cầu vồng đẹp mắt. Lông bơi của sứa lược có thể dài đến 2m, và là loài động vật có lông bơi dài nhất thế giới. Vinther cho biết chính bộ lông bơi khổng lồ này là bằng chứng cho thấy sứa lược có thể tiến hoá từ loài động vật cổ đại có hình dáng giống hải quỳ ở dưới đáy biển.

Lông bơi lượn sóng phối hợp hài hoà với cơ thể, đẩy sứa bơi trong nước.

Nếu bạn lặn xuống biển, bạn có thể bắt gặp sứa lược. Theo Viện Smithsonian, loài vật này đã tồn tại trên Trái Đất ít nhất 500 triệu năm, và nó có mặt ở khắp mọi đại dương trên Trái Đất.

Vinther cho rằng hàng trăm triệu năm trước, các xúc tu của Daihua sanqiong đã tiến hóa thành các dãy lược trên thân sứa, và miệng của nó phồng ra trở thành tấm thân bầu tròn của sứa lược ngày nay. Đối với ông, đây có lẽ là cách lý giải hợp lý nhất về việc một loài sinh vật có xương tiến hóa thành loài sứa không xương.

Nhưng không phải nhà cổ sinh vật học nào cũng đồng ý về điều này. Giáo sư Casey Dunn thuộc trường Đại học Yale chia sẻ như sau: “Thật khó mà nói rằng loài sinh vật cổ đại này là một phần của tổ tiên loài sứa lược. Tôi rất hoài nghi với kết luận mà họ đưa ra.”

Tuy nhiên, theo các tác giả nghiên cứu, kết quả họ tìm thấy có thể là một bằng chứng thuyết phục rằng sứa lược có liên quan đến san hô, hải quỳ.

Tham khảo: Business Insider