Nữ giáo sư trẻ nhất năm 2025 là ai?

Năm 2025 có 8 ứng viên xét chức danh giáo sư được Hội đồng giáo sư ngành Vật lý thông qua, trong đó giáo sư Trần Thị Thanh Vân là nữ ứng viên duy nhất. Chị là một trong ít phụ nữ được công nhận đạt chuẩn giáo sư năm nay.

Giáo sư Trần Thị Thanh Vân sinh năm 1980, quê quán tại tỉnh Bình Định (cũ). Chị đang là Trưởng khoa Khoa học và Công nghệ vật liệu, trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP.HCM.

Chị Trần Thị Thanh Vân tốt nghiệp ngành Vật lý, chuyên ngành Vật lý ứng dụng tại trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP.HCM năm 2002; rồi tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Vật lý, chuyên ngành Vật lý quang học cùng trường năm 2006.

Năm 2011, chị được cấp bằng tiến sĩ ngành Quang học - Laser, Vật lý - Hóa học, Khí quyển; chuyên ngành Quang học - Laser, Vật lý - Hóa học, Khí quyển tại trường Đại học Khoa học và Công nghệ Lille 1, Cộng hòa Pháp.

Giáo sư Trần Thị Thanh Vân bắt đầu sự nghiệp học thuật với vai trò trợ giảng tại Khoa Vật lý, trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM từ năm 2002 - 2005.

Từ năm 2011 - 2016, chị Vân công tác tại khoa Khoa học và Công nghệ vật liệu của trường với vai trò giảng viên. Từ năm 2017 - 2018, chị giữ chức Phó Trưởng Khoa, rồi được bổ nhiệm là Trưởng khoa từ năm 2018 đến nay. Chị cũng là Trưởng Bộ môn Vật liệu Từ và Y sinh từ năm 2022 đến tháng 6/2025.

Đến năm 2018, chị Trần Thị Thanh Vân được công nhận chức danh phó giáo sư ngành Vật lý. Đến năm 2025, hồ sơ của chị được Hội đồng giáo sư Nhà nước phê duyệt, trở thành nữ giáo sư trẻ nhất của năm.

Ngoài hoạt động chuyên môn, giáo sư Trần Thị Thanh Vân còn đảm nhận một số vị trí như Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Khoa Khoa học và Công nghệ vật liệu; thành viên Hội đồng Khoa học và Đào tạo trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia TP. HCM; thành viên Hội đồng liên ngành Khoa học và Công nghệ Vật liệu, Đại học Quốc gia TP.HCM; là chủ tịch/thành viên Hội đồng nghiệm thu đề tài cấp trường, cấp Đại học Quốc gia TP.HCM,...

Ba hướng nghiên cứu của giáo sư Trần Thị Thanh Vân là: Vật liệu phát quang pha tạp đất hiếm, ứng dụng trong quang điện tử và bảo mật chống hàng giả; Vật liệu y sinh, ứng dụng trong nha khoa, dẫn thuốc và kháng/khử khuẩn; Vật liệu nano chức năng, ứng dụng trong quang xúc tác, cảm biến Raman, cảm biến quang và lĩnh vực năng lượng.

Đến nay, giáo sư Trần Thị Thanh Vân công bố 81 bài báo khoa học, trong đó có 45 bài đăng trên các tạp chí quốc tế uy tín. Từ khi được phong phó giáo sư, chị là tác giả chính của 13 bài báo quốc tế, gồm 9 bài trên tạp chí thuộc nhóm Q1 và 4 bài trên tạp chí nhóm Q2.

Cũng trong quá trình công tác, giáo sư Trần Thị Thanh Vân hướng dẫn thành công một nghiên cứu sinh bảo vệ luận án tiến sĩ, và tham gia hướng dẫn nhiều sinh viên đạt giải thưởng nghiên cứu khoa học. Đồng thời, chị chủ trì 6 đề tài nghiên cứu từ cấp cơ sở đến cấp Bộ và tham gia 7 đề tài khác, tất cả đều nghiệm thu với kết quả đạt yêu cầu.

Chị Vân xuất bản 2 cuốn sách và đều thuộc nhà xuất bản có uy tín. Đó là cuốn chuyên khảo Vật liệu nano chức năng - Tập 1 Quang tử - Quang xúc tác (Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP.HCM) vào năm 2017 và cuốn chuyên khảo Vật liệu phát quang pha tạp đất hiếm (Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP.HCM) năm 2024.

Không dừng lại ở đó, giáo sư Trần Thị Thanh Vân chủ trì xây dựng đề án mở ngành đào tạo trình độ đại học hệ chính quy ngành Công nghệ Vật liệu được Đại học Quốc gia TP.HCM thẩm định và đưa vào sử dụng, bắt đầu tuyển sinh từ năm 2020.

Chị Vân còn tham gia phản biện các bài báo thuộc tạp chí quốc tế có uy tín như: Journal of Alloys and Compounds, Optical Materials, Journal of Non-Crystalline Solids, Journal of Luminescence. Hiện chị là Biên tập điều hành khách mời số đặc biệt trên tạp chí Ceramics International của nhà xuất bản Elsevier (Q1, IF: 5.2).

Nhờ những nỗ lực và đóng góp của mình, giáo sư Trần Thị Thanh Vân từng được trao nhiều danh hiệu như Nhà giáo trẻ tiêu biểu, Chiến sĩ thi đua; đồng thời nhận Bằng khen của Bộ GD&ĐT, Đảng ủy trường Đại học Khoa học Tự nhiên và Đại học Quốc gia TP.HCM.