Những GenZ đứng sau các dự án cộng đồng đầy ý nghĩa: Lưu giữ quá khứ, trân trọng hiện tại và thay đổi tương lai

Nhưng đồng thời, vẫn như bao thế hệ trước, những người trẻ ấy cũng luôn mong muốn mang đến cho cuộc đời những điều đẹp đẽ nhất bằng các dự án cộng đồng đầy ý nghĩa.

16 Memories - Khi ống kính hướng về những mảnh đời bình dị

''16 Memories'' là dự án đặc biệt được hai chàng trai trẻ Lê Huy Anh (1999) và Lê Tiến Huy (2000) đến từ Hải Phòng tạo nên với mong muốn mang đến những hình ảnh về những cuộc đời bình dị nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa nhân văn, giá trị tốt đẹp cũng như lan tỏa tình yêu thương đến với mọi người bằng đam mê nhiếp ảnh.

Đối tượng mà 16 Memories chụp và tặng ảnh không cụ thể mà có thể là bất cứ ai trong cuộc sống thường ngày. Đó có thể là chú bán vé số mỗi ngày chỉ ngủ 4 tiếng kiếm tiền nuôi con ăn học, cô chủ tiệm phở 3 lần bị chồng phản bội hay cụ ông 84 tuổi vẫn đam mê lao động… Tất cả đều được thể hiện đầy xúc cảm dưới ống kính của 16 Memories.

Dù có số phận, câu chuyện khác nhau nhưng ở mỗi người đều ánh lên niềm trân quý đối với cuộc đời và tâm hồn lương thiện sáng trong chẳng thể bị khuất lấp bởi cái lam lũ, vất vả của cuộc sống mưu sinh. Như 16 Memories từng chia sẻ một câu nói của chú bán mận vỉa hè: "Hoàn cảnh là do cuộc sống sắp đặt, nhưng tử tế lương thiện là do bạn chọn!".

Khởi đầu ở Hải Phòng, 16 Memories nhờ có sự biết đến và ủng hộ của mọi người mà có cơ hội chia sẻ thêm nhiều câu chuyện đời bình dị mà ý nghĩa ở các thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn… Những câu chuyện được kể qua các bức ảnh của 16 Memories tựa như ánh sáng sưởi ấm tâm hồn, mang đến niềm tin cuộc sống vẫn còn những điều tốt đẹp từ con người, mảnh đời nhỏ bé chân thực nhất.

Các bạn trẻ với ước mơ làm sống mãi những hoa văn thổ cẩm xưa

Với mong muốn bảo tồn và đưa hoa văn dệt thổ cẩm - nét đẹp đặc trưng của các đồng bào dân tộc thiểu số đến gần hơn với mọi người bằng hình thức mỹ thuật số hóa các hoa văn, một nhóm bạn trẻ đã cho ra đời dự án Ethnicity Vietnam vào năm 2018. Đây cũng là một trong 10 dự án trong khối ASEAN được trực tiếp trình bày với nguyên Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Bằng cách ứng dụng phần mềm đồ họa (trong đó chủ yếu là Adobe Illustrator), Ethnicity Vietnam đã tiến hành số hóa lại hoa văn thổ cẩm theo từng mũi dệt, sợi chỉ để đảm bảo thư viện lưu trữ chính xác và hiệu quả nhất. Đồng thời, dự án cũng tiếp tục phát triển các hoa văn mang yếu tố đương đại nhưng vẫn giữ được bản sắc của từng dân tộc.

Bản thân tên gọi ''Ethnicity'' bắt nguồn từ hai thành tố - Ethnic là dân tộc và City là thành thị. Điều này cũng bày tỏ khát vọng chính của dự án là mang những nét đẹp văn hóa dân tộc, đặc biệt là hoa văn thổ cẩm đến gần hơn với thành thị, với giới trẻ.

Trong 5 năm hoạt động, Ethnicity Vietnam xây dựng 4 thư viện số hóa hoa văn của 13 dân tộc với 500 hoa văn được bảo tồn, 100 hoa văn phát triển, 100 ứng dụng hoa văn và 50 tranh minh họa đời sống dân tộc đã được lưu trữ.

Đặc biệt chuỗi dự án "Chuyện người muôn năm cũ" được thể hiện qua những thước phim ngắn không chỉ nói về nghề dệt mà còn thể hiện vẻ đẹp của người làm nghề qua công việc, tình cảm của họ cũng như nói lên thực trạng truyền thống dần mất đi. Những thước phim cũng giúp lưu trữ những hình ảnh nội dung tạo tư liệu phục vụ cho công việc nghiên cứu văn hóa.

Cùng sứ mệnh bảo tồn, Ethnicity Vietnam cũng chú trọng việc phát triển thanh niên đồng bào các dân tộc thiểu số thông qua nhiều chương trình trao đổi, huấn luyện nhằm trang bị các công cụ cần thiết, để thế hệ trẻ dần trở thành người dẫn dắt, phát triển cộng đồng, đặc biệt bảo tồn, gìn giữ những nét đẹp văn hóa.

''Vượt sướng'' ngâm mình trong dòng nước đen vì một khát vọng Sài Gòn Xanh

Những con kênh rạch ô nhiễm tựa những vết sẹo chằng chịt khắp thành phố không chỉ là nỗi ám ảnh của người dân mà còn có thể vô tình trở thành một ấn tượng xấu với những người vô tình đến thăm TP.HCM.

Với tình yêu cũng như những sự khát khao biến thành phố trở thành một nơi thực sự đáng sống, nhóm bạn trẻ đã cùng nhau chung tay thực hiện dự án ''Sài Gòn Xanh'' nhằm chung tay giải cứu các con kênh rạch ô nhiễm.

Từ một phong trào đơn thuần với hai thành viên ban đầu, nhóm đã nhanh chóng phát triển thành một tổ chức chuyên nghiệp với những hoạt động liên tục. Tần suất hoạt động của các thành viên trung bình khoảng 3 lần/tuần, trung bình một lần dọn rác huy động được từ 100 - 200 người tham gia.

Với hơn 500 thành viên, đến thời điểm hiện tại đã có trên 2000 tấn rác được thu gom, hơn 150 con kênh được giải cứu. Có những con kênh rạch ô nhiễm tới 20 năm vẫn được dọn dẹp sạch sẽ, rác lên đến 50 tấn mỗi lần.

Khởi đầu là các kênh rạch ở các quận, huyện thuộc TP.HCM, phong trào dần lan rộng ra các tỉnh thành lân cận và đã có nhiều dự án tương tự lấy cảm hứng từ Sài Gòn Xanh.

Không chỉ vậy, đội ngũ Sài Gòn Xanh cũng tự mình nghiên cứu tạo ra những quả bom vi sinh, một loại bom được lên men. Sau khi ném xuống dòng kênh một thời gian ngắn, các vi sinh vật bắt đầu làm việc và trả lại độ trong cho dòng kênh. Dự án cũng áp dụng nhiều phương thức khoa học kĩ thuật như bản đồ kỹ thuật số để mọi người có thể trực tuyến tham quan các cảnh quan thay đổi sau khi dọn rác trong thời gian thực.

"Tụi mình có rất nhiều khát khao, trước hết là cải tạo nguồn nước bằng trồng các loại cây vừa giúp môi trường nước sạch hơn, vừa đem lại giá trị kinh tế. Càng làm, tụi mình càng mong muốn đưa hình ảnh các bạn trẻ Việt Nam tham gia bảo vệ môi trường ra ngoài thế giới một cách đẹp đẽ nhất", trưởng nhóm Sài Gòn Xanh chia sẻ.

Để chính công nghệ mang kho tàng tri thức nhân loại gần hơn với giới trẻ

Với sự phát triển của mạng xã hội, sách hay văn hóa đọc dường như rất khó để tiếp cận với các bạn trẻ. ''Đang đọc gì đấy?'' đã ra đời như mở ra một cách tiếp cận mới, để các bạn trẻ đến gần hơn với kho tàng tri thức của nhân loại.

''Đang đọc gì đấy?'' là hệ sinh thái chia sẻ kiến thức về sách và các tác giả nổi tiếng của Việt Nam cũng như thế giới. Bằng giọng nói truyền cảm, khả năng diễn đạt cuốn hút, hai người dẫn Gen Z là Nguyễn Quốc Gia Bảo và Trần Đại Chính đã đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình thực hiện dự án này.

Để cho ra đời mỗi clip chỉ khoảng 1- 3 phút, nhóm bạn trẻ gen Z đã phải dành rất nhiều thời gian cũng như tâm huyết để khai thác các điểm nhấn, viết kịch bản và thu âm trong các phòng thu chuyên nghiệp. Trung bình mỗi tháng nhóm sẽ đọc khoảng 15 - 20 đầu sách và soạn kịch bản từ 1 - 2 tuần cho một buổi quay.

Nguyễn Quốc Gia Bảo và Trần Đại Chính trong một buổi ghi hình giới thiệu sách

Bên cạnh đối tượng độc giả trưởng thành, nhóm muốn đi sâu tiếp cận những người trẻ, học sinh phổ thông bằng cách xây dựng các clip sinh động tại phòng thu theo kịch bản tiểu phẩm, tình huống.

Dù chỉ mới ra mắt từ tháng 3/2023, dự án "Đang đọc gì đấy?" đã thu hút nhiều sự quan tâm của cộng đồng với gần 12 triệu lượt thích trên TikTok, hàng triệu lượt xem cho mỗi video. Dự án cũng đã góp phần thúc đẩy chuyển đổi số văn học đọc, nhiều khán giả bắt đầu tiếp cận thư viện số, hình thành thói quen nghe, đọc sách trên các thiết bị điện tử.

''Đang đọc gì đấy?'' ra đời và phát triển là tín hiệu đáng mừng cho việc tận dụng sự phát triển của mạng xã hội, công nghệ để khai thác, đưa kho tàng tri thức nhân loại đến với nhiều bạn trẻ hơn cũng như phát triển văn hoá đọc.

Hãy gửi những dự án cộng đồng của các GenZ mà bạn ấn tượng nhất trong năm qua tại cổng đề cử của WeChoice Awards 2023.