Nhìn lại những vụ khởi tố hình sự trên thị trường chứng khoán Việt Nam, đã từng có mức phạt lên tới... tù chung thân

Chiều tối 29/3, Cơ quan điều tra Bộ Công an ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can với ông Trịnh Văn Quyết - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn FLC để điều tra tội thao túng thị trường chứng khoán.

Cơ quan điều tra đã áp dụng biện pháp bắt bị can để tạm giam, đồng thời ra lệnh khám xét nơi ở, nơi làm việc của chủ tịch FLC Trịnh Văn Quyết để phục vụ điều tra. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã phê chuẩn các quyết định và lệnh trên.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã tiến hành điều tra, xác minh với ông Trịnh Văn Quyết và các cá nhân thuộc Công ty CP Tập đoàn FLC, Công ty CP Chứng khoán BOS và các công ty có liên quan về hành vi "thao túng thị trường chứng khoán", "che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán" xảy ra ngày 10/1, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư, ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hành vi trên của ông Trịnh Văn Quyết đã đủ yếu tố cấu thành tội "thao túng thị trường chứng khoán", quy định tại điều 211 Bộ luật hình sự.

Những vụ khởi tố hình sự trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Những vụ việc khởi tố hình sự trên thị trường chứng khoán luôn thu hút sự chú ý của toàn bộ giới đầu tư do luôn để lại hậu quả lớn. Ngay hồi đầu năm 2022, thị trường chứng khoán cũng được một lần dậy sóng với thông tin khởi tố, bắt giam một giám đốc thao túng giá cổ phiếu.

Theo đó, trong ngày 24/1, Bộ Công an cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đang điều tra hành vi tạo cung cầu giả, thao túng giá cổ phiếu Công ty cổ phần liên danh SANA WMT (nay là Công ty cổ phần ASA), mã chứng khoán: ASA.

Căn cứ kết quả điều tra xác định Nguyễn Văn Nam, nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần ASA đã có hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu để tăng khống 7 triệu cổ phiếu ASA, tương đương 70 tỷ đồng, niêm yết bổ sung 7 triệu cổ phiếu ASA tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội để bán và thu tiền bất chính.

Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, lệnh khám xét, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Nguyễn Văn Nam về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Bị cáo Nguyễn Văn Nam

Trước đó, hồi tháng 5/2020, cụ thể là trong 2 ngày 26 và 27/5, Tòa án Nhân dân Hà Nội đã mở phiên sơ thẩm xét xử Phạm Thị Hinh - cựu chủ tịch HĐQT CTCP Công nghiệp khoáng sản Bình Thuận (Mã CK: KSA) cũng như cựu chủ tịch Công ty chứng khoán VSM, Nguyễn Anh Tuấn, Trần Hồng Ngọc và Nguyễn Trọng Hùng về tội Thao túng thị trường chứng khoán.

Về hành vi, Phạm Thị Hinh đã chỉ đạo Trần Hồng Ngọc (nhân viên CTCK VSM) lập 69 tài khoản rồi thỏa thuận với Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Trọng Hùng (nhân viên CTCK Maritime - MSI) sử dụng những tài khoản trên để liên tục thực hiện mua, bán KSA, tạo cung cầu giả trên thị trường nhằm thu hút nhà đầu tư.

Cơ quan tố tụng cáo buộc từ cuối năm 2015 đến 8/7/2016, hành vi của các bị cáo đã gây thiệt hại cho 1.496 nhà đầu tư với số tiền hơn 8,1 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các CTCK như Mirae Asset, Phú Hưng, Dầu khí cũng bị thiệt hại 761 triệu đồng tiền cho vay margin.

Hội đồng xét xử xác định Phạm Thị Hinh đóng vai trò chủ mưu hành vi phạm tội và bị tuyên phạt 18 tháng tù cũng như phải bồi thường số tiền đã gây thiệt hại cho nhà đầu tư. Các bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, Trần Hồng Ngọc và Nguyễn Trọng Hùng đóng vai trò đồng phạm trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội và bị phạt 15 tháng tù treo.

Các đối tượng gồm Hinh, Hùng, Tuấn (trái sang phải)

Xa hơn, hồi tháng 12/2017, Cơ quan An ninh điều tra Công an TP Hà Nội đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Vân Giang, nguyên Giám đốc chi nhánh Hà Nội công ty chứng khoán Ngân hàng Đông Á về hành vi thao túng, làm giá cổ phiếu của Công ty cổ phần tư vấn thiết kế và phát triển đô thị, có mã giao dịch là CDO.

Hậu quả của hành vi khi đó đã khiến nhiều nhà đầu tư đã mất tới hơn 90% giá trị tiền đầu tư vào cổ phiếu CDO.

Đã có mức phạt tù chung thân vì vi phạm trên thị trường chứng khoán

Trong lịch sử hơn 21 năm hoạt động, mức phạt nặng nhất về xử lý hình sự trên thị trường chứng khoán cho đến thời điểm hiện tại thuộc về công ty MTM khi nguyên Chủ tịch Trần Hữu Tiệp bị xử tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Công ty MTM không có tài sản, không có hoạt động kinh doanh nhưng làm giả hồ sơ để đưa giao dịch UpCOM, làm giả hồ sơ đại hội cổ đông... Các bị cáo sử dụng 59 tại khoản mua bán cổ phiếu MTM khớp chéo giữa các tài khoản trong nhóm nhằm tạo cung cầu giả tạo.

Số tiền các bị cáo chiếm đoạt được từ nhà đầu tư lên đến hơn 53 tỷ đồng, tuy nhiên qua điều tra thực tế từ 1.065 bị hại, số tiền các thiệt hại là hơn 43 tỷ đồng. Việc chênh lệch 10 tỷ đồng là do có nhiều nhà đầu tư thua lỗ nhưng không yêu cầu bồi thường.

HĐXX xác định đây là vụ án có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế và ảnh hưởng đến lĩnh vực chứng khoán.

Ngoài ra, các bị cáo khác tham gia thao túng chứng khoán trong vụ này cũng bị xử 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, tội giả tài liệu 4 năm tù...

Cựu Chủ tịch MTM Trần Hữu Tiệp (áo đen) lĩnh án chung thân