“Người ái kỷ” là gì mà đang được nhắc đến liên tục, khiến tình yêu trở nên độc hại

Người ái kỷ là gì?

"Cô ấy phải nguyện ý c*** vì tôi, chỉ có thể nghĩ tới mình tôi, không ngăn cản tôi làm việc, nhưng khi tôi cần thì phải ở bên cạnh tôi".... những chia sẻ về yêu cầu đối với nửa kia của Kim Soo Hyun được “đào lên” giữa ồn ào với nữ diễn viên quá cố Kim Seon Ron đang gây xôn xao. 

Đông đảo netizen cho rằng đây là một trong những biểu hiện của người ái kỷ trong tình yêu. Không chỉ có Kim Soo Hyun mà ngoài đời nhiều cư dân mạng cũng đã chứng kiến hoặc từng yêu người ái kỷ.

Gần đây, Đích Lép trong tuyên bố chia tay vợ sau 11 năm yêu và cưới cũng có những câu bị netizen nhận xét là dấu hiệu của "ái kỷ" như: "Anh quá lệ thuộc hạnh phúc của mình vào em, cứ như thế này anh sẽ ch**'. Đúng, tôi bị attach (Rối loạn phản ứng gắn bó), toxic attachment, những thứ đẹp đẽ nhất tôi dành cho Trúc cũng là vì tôi tự chọn bạn làm lý do sống duy nhất của cuộc đời này sau ba mẹ...".

Điều này khiến cho mối quan hệ xuất phát và được nuôi dưỡng bằng tình yêu trở nên toxic, độc hại và kết cục thường là tan vỡ.

Cùng lúc này, từ khóa “người ái kỷ”, “yêu người ái kỷ sẽ như thế nào?”,... được đông đảo netizen tìm kiếm. Sẽ thế nào nếu bạn yêu phải một người ái kỷ, và mối quan hệ sẽ đi về đâu nếu tình yêu được nuôi dưỡng bằng tính ái kỷ của một người và người kia âm thầm chịu đựng? 

Ái kỷ (narcissism, hay còn được gọi là rối loạn nhân cách tự luyến) là là một tình trạng sức khỏe tâm thần phức tạp. Người mắc chứng ái kỷ thường yêu bản thân một cách thái quá. Họ không biết tôn trọng đối phương, chỉ ngưỡng mộ chính mình. Đồng thời luôn nghĩ mình quan trọng và cần được đối xử đặc biệt. Ở góc độ tâm lý học, ái kỷ có tên cụ thể là rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder - NPD), được định nghĩa là “một hình thức khuếch đại về bản thân trong trí tưởng tượng hoặc thể hiện qua hành vi, đòi hỏi người khác ca tụng và không có sự thấu cảm”.

Tuỳ vào lĩnh vực được bàn luận mà ái kỷ có thể mang ý nghĩa và mức độ khác nhau. Trong tình yêu, một người ái kỷ sẽ sẽ luôn đặt cảm xúc, mục tiêu của bản thân lên hàng đầu. 

Yêu phải người ái kỷ sẽ độc hại ra sao?

Biểu hiện là họ có yêu bạn, có cho đi tình yêu thương nhưng luôn mong muốn nhận được nhiều hơn. Thời gian đầu, những người ái kỷ thường yêu đương rất mãnh liệt, làm chủ trong một mối quan hệ,... Nhưng điều này chỉ được một thời gian ngắn rồi “phanh” lại. Bởi, người ái kỷ luôn tính toán thiệt hơn khi cho đi bất cứ điều gì, đặc biệt là tình yêu thì sẽ luôn có điều kiện. Những người mắc chứng tự luyến gặp khó khăn trong việc duy trì những mối quan hệ có ý nghĩa, vì vậy "tình yêu" của họ thường hời hợt và ngắn ngủi. 

Những người mắc chứng tự luyến tin rằng tình yêu là thứ họ xứng đáng được hưởng và thường thể hiện cảm giác được hưởng quyền lợi trong các mối quan hệ. Tình yêu của họ phụ thuộc vào sự ngưỡng mộ vô điều kiện từ đối tác, điều này thường dẫn đến mối quan hệ độc hại và một chiều .

Và cũng vì bản thân luôn là nhất nên họ cũng không bao giờ sai và chịu xin lỗi cho cái sai của mình khi yêu. “Bạn tôi phải qua tận nhà dọn nhà, nấu ăn rồi xin lỗi anh người yêu của nó. Dù ban đầu anh đó mới là người sai. Bởi sau nhiều ngày cãi vã thì anh này đã chỉ ra một tá những khuyết điểm của con bạn mình, đến mức nó nghĩ nó là người có lỗi luôn”, một netizen bình luận. 

Họ sẽ luôn phủ định sai lầm của mình, bằng mọi giá. Thậm chí, nhiều người còn có thái độ nổi nóng, cáu gắt và biểu hiện là quay ngược lại trách móc, chỉ ra khuyết điểm và đổ lỗi cho đối phương. Nói như vậy, không có nghĩa là người ái kỷ không biết thấu cảm mà là họ không có đủ năng lực để bày tỏ điều này. Và cũng bởi vì luôn đặt lợi ích, cái tôi của bản thân cao hơn và không có sự cảm thông với người khác nên họ không muốn thừa nhận. 

Hơn nữa, người ái kỷ không thể chịu đựng được việc bản thân chịu thiệt. Thế nên, họ sẽ thoả hiệp hay nhượng bộ bạn, chỉ vì bạn là người yêu hoặc vợ, chồng. Thậm chí, đến khi đã chia tay thì những người ái kỷ vẫn sẽ đóng vai nạn nhân.

Bởi thế, những người ái kỷ cũng thường không coi trọng cảm xúc, suy nghĩ hay quyết định của đối phương trong tình yêu. Họ sẽ nghĩ điều này là đúng, điều kia phải làm để rồi áp đặt suy nghĩ đó lên đối phương. “Tôi nhận ra mình yêu một người ái kỷ sau 3 năm bên nhau. Tôi từ bỏ công việc bản thân yêu thích chỉ vì anh ấy nói không muốn yêu một người làm phục vụ, dù lúc đó tôi làm giám đốc tiền sảnh của một khách sạn. Tôi thích váy ngắn nhưng luôn mặc quần dài, chưa từng thích ăn đồ nướng nhưng trở thành khách quen của tiệm,... Anh ấy cũng đăng ký cho tôi học các lớp cắm hoa, vẽ tranh,... Tôi như biến thành một phiên bản mà anh ấy mong muốn. Chỉ cần tôi cãi lại thì anh ấy liền đổ lỗi hoặc phớt lờ tôi luôn”, Hạ Lan chia sẻ trên 163. 

Lâu dần, bạn sẽ cảm thấy bị thao túng trong một mối quan hệ. Bạn sẽ xem việc mình sai, mình chưa đủ yêu đối phương, mình luôn là người có lỗi,... như một lẽ đương nhiên.  Bởi vì, bạn đã sống chung với một người ái kỷ lâu ngày.  Những người ái kỷ là bậc thầy trong việc thao túng và lợi dụng. Tất cả những việc họ làm,  họ đều nói là vì bạn, vì họ hiểu biết, có khả năng lo toan mọi thứ,... 

Và bạn cũng đừng mong sẽ thay đổi được người ái kỷ trong tình yêu. Bởi lẽ, họ yêu là chính bản thân mình chứ không phải bạn, khi đó tất cả công sức của bạn cũng sẽ đổ sông đổ bể mà thôi.

Cách tốt nhất để biết một người mắc chứng tự luyến có thực sự yêu bạn hay không là quan sát hành vi của họ theo thời gian, thay vì chỉ dựa vào lời nói hoặc biểu hiện tình cảm. Trong thực tế, không sai khi yêu bản thân. Nhưng, yêu đến mức cực đoan, luôn xem mình là trung tâm và không quan tâm đến cảm xúc của những người xung quanh thì là ích kỷ, độc hại. 

Thế nên, những người mắc chứng ái kỷ thường khó để duy trì một mối quan hệ lâu dài. Bởi, thay vì hình thành mối liên kết tình cảm sâu sắc, những người mắc chứng tự luyến lại gắn bó với khái niệm tình yêu và cố gắng tái tạo sự ngưỡng mộ mà họ cảm thấy khi mới bắt đầu mối quan hệ. Nếu họ không cảm thấy được ngưỡng mộ, họ có thể hạ thấp giá trị của đối tác như một hình thức tự bảo vệ, còn nếu đã có được tình yêu từ đối phương thì họ cũng sẽ quay ngược lại yêu bản thân nhiều hơn.

Nhiều người không nhận ra nửa kia của mình là người ái kỷ, thậm chí khi đã nhận ra rồi thì cũng khó lòng “buông tay” vì yêu. Tuy nhiên, trên thực tế, điều này chỉ khiến một trong hai trở nên mệt mỏi và khiến mối quan hệ trở nên toxic hơn. Bởi, mối quan hệ lành mạnh và bền vững cần cả hai cùng đồng hành, yêu thương và hy sinh cho đối phương. 

(Tổng hợp)