Nghệ sĩ châu Á bị "phong sát" khắc nghiệt vì thiếu hiểu biết văn hóa lịch sử: Chưa một ai có thể quay lại showbiz

Trên cương vị là người nổi tiếng, mỗi hành động và phát ngôn của nghệ sĩ đều có sức ảnh hưởng lớn đến không chỉ bộ phận người hâm mộ của họ mà còn đến cả xã hội, ngay cả đến những người vô tình theo dõi, lướt xem. Do đó, chỉ 1 phát ngôn sơ suất, 1 hành động thiếu cẩn trọng có thể khiến khán giả quay lưng, đánh đổi cả một sự nghiệp, những nỗ lực bền bỉ dày công vun vén suốt bao lâu. Ngoài những ồn ào đời tư hay cách ứng xử gây tranh cãi, showbiz châu Á từng chứng kiến không ít trường hợp nghệ sĩ bị chỉ trích, nghiêm trọng hơn là án "phong sát" vì những hành động được cho là thiếu kiến thức, không tôn trọng chủ quyền, văn hóa - lịch sử và có tác động tiêu cực đến lòng tự tôn dân tộc.

Những ngôi sao khiến công chúng nổi giận

Triệu Vy, 1 trong những nữ diễn viên hàng đầu Trung Quốc, đã có sự nghiệp lẫy lừng cho đến khi cô vướng scandal mặc chiếc váy cách điệu in hình quốc kỳ Nhật Bản vào năm 2001. Vụ việc khiến nàng "Én nhỏ" hứng chỉ trích dữ dội với những từ ngữ tiêu cực như "bán nước" hay "phản quốc". Cô bị tẩy chay diện rộng, danh tiếng chạm đáy dù nhiều lần cầu xin tha thứ, thậm chí mong muốn được tham gia các buổi biểu diễn, đóng phim không cát-xê để chuộc lỗi lầm.

Đỉnh điểm, Triệu Vy còn bị một người đàn ông lạ mặt lao lên sân khấu đẩy ngã, túm tóc và hất cả chai chất thải vào người khi đi diễn sau bê bối. Từ năm 2001-2003, vì scandal mặc váy nhạy cảm nói trên, hoạt động nghệ thuật của nữ diễn viên gần như tê liệt. Không chỉ bị công chúng ghét bỏ, nữ diễn viên Hoàn Châu Cách Cách còn bị hạn chế xuất hiện trên sóng truyền hình 1 thời gian dài.

Trương Triết Hạn là học trò cưng của Triệu Vy. Trùng hợp là anh cũng vướng scandal nghiêm trọng khi có hành động thiếu tôn trọng lịch sử - văn hóa quốc gia, giống như minh tinh hậu thuẫn cho mình. Tháng 8/2021, Trương Triết Hạn - người mới nổi tiếng được 6 tháng - bỗng chốc đánh mất sự nghiệp. Anh đã bị phát hiện từng chụp ảnh tại đền Yasukuni ở Nhật Bản vào năm 2018. Đây là nơi thờ phụng những quân lính tử trận nhân danh Nhật hoàng trong chiến tranh, gồm Thế chiến 2.

Ngoài ra, còn có những bức ảnh cho thấy Trương Triết Hạn đã dự 1 đám cưới tại đền Nogi vào năm 2019. Đây là ngôi đền tưởng nhớ tướng Nogi Maresuke, 1 trong những chỉ huy của quân đội Nhật trong cuộc chiến giữa Nhật Bản và Trung Quốc vào năm 1894-1895. Không chỉ vậy, ngôi sao Sơn Hà Lệnh còn chụp hình với bà Dewi - cựu đệ nhất phu nhân Indonesia, người có tư tưởng phản Hoa cực đoan.

Việc Trương Triết Hạn vui vẻ chụp ảnh tại 2 nơi được người Trung Quốc cho là thờ phụng tội phạm chiến tranh ở Nhật Bản gây phẫn nộ trong dư luận. Nam diễn viên bị nghi ngờ về lập trường chính trị, có hành vi đụng chạm đến lòng yêu nước và tinh thần dân tộc. Trước scandal nhạy cảm, nam diễn viên lên tiếng xin lỗi, thừa nhận thiếu kiến thức lịch sử, thiếu hiểu biết nên mới có hành vi không đúng chuẩn mực trong quá khứ.

Dù vậy, Hiệp hội biểu diễn Trung Quốc vẫn đưa ra văn bản trừng phạt nam nghệ sĩ với lý do làm tổn thương tinh thần dân tộc, gây ảnh hưởng xấu đến thanh thiếu niên. Ngay sau động thái "phong sát" của cơ quan quản lý văn hóa, Trương Triết Hạn bị gỡ tên khỏi toàn bộ các sản phẩm nghệ thuật. Tài khoản mạng xã hội Weibo của nam diễn viên bị xóa bỏ. 27 nhãn hàng cũng đồng loạt thông báo hủy hợp đồng với Trương Triết Hạn. Nam diễn viên bị xóa sổ khỏi showbiz Hoa ngữ chỉ trong 4 tiếng.

Nữ diễn viên Lee Seung Yeon từng là 1 trong những gương mặt sáng giá của showbiz Hàn Quốc, nhưng sự nghiệp của cô đã sụp đổ và bị cấm sóng vĩnh viễn vào năm 2004. Nguyên nhân là Lee Seung Yeon đã cho phát hành bộ sách ảnh tái hiện thời kỳ đen tối của lịch sử Hàn Quốc, khi hàng trăm nghìn phụ nữ bị binh lính Nhật bắt làm nô lệ tình dục. Cô bị hàng nghìn người chỉ trích khơi gợi nỗi đau lịch sử để trục lợi. Trước sự lên án dữ dội từ công chúng, Lee Seung Yeon phải quỳ gối xin lỗi, tiêu hủy bộ sách ảnh.

Năm 2016, 2 nữ ca sĩ Seol Hyun và Ji Min của nhóm AOA vấp phải chỉ trích không ngớt từ dư luận Hàn Quốc vì để lộ việc hổng kiến thức lịch sử trên sóng truyền hình. Họ đã không nhận ra các nhân vật lịch sử và phải tìm kiếm trên Internet mới có thể ghi đúng tên của từng nhà hoạt động cách mạng. Vụ việc trở thành scandal tai tiếng không chỉ với Seol Hyun và Ji Min mà còn ảnh hưởng tiêu cực tới cả nhóm AOA. Seol Hyun và Ji Min phải mở họp báo xin lỗi. Cũng kể từ đó, Seol Hyun và Ji Min bị công chúng Hàn Quốc mỉa mai là "người đẹp dốt lịch sử".

Năm 2023, nam thần Jay (nhóm nhạc Enhypen) gây ra tranh cãi với phát biểu nhạy cảm về lịch sử Hàn Quốc: "Bạn sẽ hiểu hết lịch sử Hàn Quốc chỉ sau thời gian ngắn nghiên cứu hoặc lướt qua nó trong vài tuần. Lịch sử Hàn Quốc giống 1 câu chuyện ngắn". Nhận xét của ngôi sao Kpop khiến nhiều người Hàn Quốc tức giận. Không ít khán giả còn lo lắng chia sẻ của Jay sẽ khiến thế giới có nhận thức không chính xác về lịch sử Hàn Quốc.

Nam ca sĩ sau đó 2 lần đưa ra lời xin lỗi và khẳng định anh không cố ý coi thường lịch sử Hàn Quốc. "Tôi chân thành xin lỗi vì nhận xét của tôi về lịch sử Hàn Quốc. Tôi đã nói về lịch sử Hàn Quốc bằng vốn từ vựng hạn chế của mình. Trong buổi livestream, tôi đã bày tỏ suy nghĩ của mình chỉ bằng những thông tin hạn hẹp mà tôi biết được và không nhận ra nó có thể truyền tải thông điệp sai trái", anh cho biết.

Là nghệ sĩ, không thể hồn nhiên và hời hợt trước văn hóa - lịch sử quốc gia

Trên tờ YTN Star, nhà phê bình văn hóa đại chúng Kang Tae Gyu cho biết chủ quyền dân tộc, văn hóa - lịch sử là 1 vấn đề nhạy cảm và liên quan tới yếu tố quốc gia. Do đó, những phát ngôn sai lầm sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, không chỉ về mặt thông tin, mà còn là về mặt cảm xúc. Vì vậy, bất kỳ ai cũng cần cẩn thận với nhận xét của chính mình để tránh gây hiểu lầm hoặc xúc phạm đến văn hóa và lịch sử dân tộc.

Khi được hỏi tranh cãi về văn hóa, lịch sử liên quan đến giới nghệ sĩ có thể gây ra tác hại như thế nào, Giáo sư Seo Gyeong Deok của Đại học Nữ sinh Sungshin cảnh báo: "Những phát ngôn, hành động sai lầm của ngôi sao về vấn đề văn hóa - lịch sử có thể gieo rắc những nhận thức tiêu cực, nghiêm trọng hơn là bị những kẻ có ý đồ không tốt sử dụng với mục đích xuyên tạc và đánh lừa dư luận. Việc nghệ sĩ cẩn trọng với mọi phát ngôn và hành động liên quan đến vấn đề văn hóa - lịch sử là cần thiết".

Tại showbiz Trung Quốc, khi scandal của Trương Triết Hạn nổ ra, Hiệp hội biểu diễn Trung Quốc đã công khai nhắc nhở giới nghệ sĩ cần trau dồi những kiến thức chuẩn xác về văn hóa - lịch sử để tránh phạm lỗi nghiêm trọng: "Là người của công chúng, có lượng người hâm mộ đông đảo mà đa phần là người trẻ, việc nghệ sĩ có được cái nhìn đúng đắn về lịch sử, các giá trị văn hóa quốc gia là phẩm chất nghề nghiệp cơ bản nhất. Nghệ sĩ không chỉ đơn thuần là người làm giải trí mà còn là hình mẫu đạo đức, có trách nhiệm với việc gìn giữ các giá trị văn hóa và lịch sử dân tộc".

Không chỉ cơ quan quản lý văn hóa và truyền thông, những năm qua, người hâm mộ các nước châu Á nói chung, và công chúng Trung Quốc hay Hàn Quốc nói riêng, cũng ngày càng quyết liệt hơn trong vấn đề bảo vệ các giá trị văn hóa - lịch sử, lòng tự tôn dân tộc. Họ sẵn sàng lên tiếng nhắc nhở, lên án và thậm chí tẩy chay những nghệ sĩ dính bê bối có phát ngôn và hành vi thiếu tôn trọng lịch sử - văn hóa, tinh thần dân tộc.

Nguồn: Sina, Sohu, Nate, YTN Star