“Ngày bất thường” 11/3/2020 và 1 năm sau khi WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch

Sáng 11/3/2020, chỉ trong vòng 60 giây kể từ khi bắt đầu chuông mở phiên giao dịch, chỉ số Dow Jones giảm hơn 700 điểm. Tại Điện Capitol, Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia cảnh báo Quốc hội rằng, dịch bệnh sẽ trở nên tồi tệ hơn. Sau đó, ông Fauci vội vã đến Nhà Trắng để trao đổi với cựu Tổng thống Trump về việc đình chỉ đi lại giữa Mỹ và các nước châu Âu. Trong khi đó, tại Geneva (Thụy Sĩ), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tuyên bố Covid-19 là đại dịch và thừa nhận rằng họ “lo ngại sâu sắc về cả mức độ lây lan và mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh”.

Người dân Mỹ buộc phải đeo khẩu trang trên mọi phương tiện công cộng (Ảnh: Reuters)

Nhìn lại một năm, hầu như không thể nhớ lại ý thức của người dân đã thay đổi đột ngột và hoàn toàn như thế nào. Theo một cuộc thăm dò do Yahoo News/YouGov thực hiện vào ngày 10-11/3/2020, chỉ 6% người Mỹ đeo khẩu trang ở nơi công cộng. Tính đến ngày 10/3/2020, Mỹ chỉ ghi nhận 782 ca mắc Covid-19 và thực hiện khoảng 20.000 xét nghiệm SARS-CoV-2. Một năm sau, hơn nửa triệu người Mỹ đã tử vong do dịch bệnh và gần 2/3 người dân (chiếm 64%) cho biết trong một cuộc khảo sát rằng, họ đã mắc Covid-19 hoặc chứng kiến một người bạn hay thành viên trong gia đình mắc bệnh.

Để đánh dấu một năm “ngày bất thường nhất” 11/3/2020, ngày WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch, Yahoo News đã ngược dòng thời gian để điểm lại những chia sẻ nổi bật về Covid-19 trong một năm qua tại Mỹ.

Trước khi Covid-19 trở thành đại dịch

“Tôi đã nói chuyện với các đồng nghiệp về an ninh quốc gia, những người chuyên về khu vực châu Á rằng, ‘Bạn biết gì về dịch bệnh đang xảy ra ở đó? Điều này có vẻ nghiêm trọng’. Tuy nhiên, chúng tôi không có nhiều thông tin chi tiết về thực tế vào thời điểm đó”, Olivia Troye, cố vấn an ninh quốc gia cho cựu Phó Tổng thống Mike Pence nói.

“Chúng tôi đã thấy những người bị bệnh nặng hơn so với bệnh cúm thông thường và những người có nhiều khả năng tử vong. Ban đầu, tôi nhận thấy những bệnh nhân ở Trung Quốc có các triệu chứng huyết áp cao, béo phì và hen suyễn thường có tình trạng sức khỏe kém”, Uché Blackstock, bác sĩ cấp cứu ở New York cho biết.

Suzanne Sprague, bác sĩ nhi khoa tại bang Massachusetts nói rằng: “Tôi đã thầm hy vọng bệnh này sẽ giống như rất nhiều bệnh truyền nhiễm khác và WHO có thể kiểm soát nó. Tôi cũng hy vọng rằng chỉ một số ít người ở Mỹ sẽ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh”.

“Chúng tôi đã lên kế hoạch cho một chuyến đi đến New York vào tháng 3. Chúng tôi sẽ đi thăm một người bạn. Và vào đầu tháng 3, cô ấy nói, ở đây sắp trở nên rất tồi tệ. Tôi nghĩ bạn nên hủy chuyến đi. Nhưng khi đó chúng tôi chỉ lo lắng về chuyến đi chứ không phải việc bị ốm hay dịch bệnh lây lan”, Lauren Lemos, chủ một nhà hàng ở Los Angeles nói.

“Tôi vừa có một chuyến du ngoạn bằng ô tô dài 4 chặng vào đầu tháng 3. Chặng đầu tiên là ngày 2/3 ở Cleveland. Sau đó, chúng tôi tiếp tục đến New York và Boston, hai trong số những thành phố có ca mắc Covid-19 đầu tiên tại Mỹ. Nhìn lại, thật là điên rồ khi nghĩ về việc chúng ta biết rất ít về dịch bệnh”, Eric Walden, phóng viên của tờ Salt Lake City Tribune nói.

Vào ngày 9/3/2020, cựu Tổng thống Trump đã hạ thấp sự nghiêm trọng của dịch bệnh tại Mỹ. “Năm ngoái có 37.000 người Mỹ chết vì bệnh cúm thông thường. Trung bình là 27.000 đến 70.000 người chết mỗi năm. Không có nơi nào phải đóng cửa, cuộc sống và nền kinh tế vẫn tiếp diễn. Ở thời điểm hiện tại, có 546 ca nhiễm virus corona, với 22 người tử vong. Hãy nghĩ về điều đó!”, ông Trump viết trên Twitter.

11/3/2020 - “Ngày bất thường”

Sáng 11/3 (giờ Mỹ), chỉ trong vòng 60 giây kể từ khi bắt đầu chuông mở phiên giao dịch, chỉ số Dow Jones giảm hơn 700 điểm.

Tiến sĩ Fauci đã tham gia phiên điều trần của Ủy ban Giám sát tại Hạ viện ngày 11/3. Trong buổi điều trần đó, ông Fauci đã đưa ra cảnh báo về dịch bệnh. “Chúng ta sẽ có nhiều ca mắc bệnh hơn và mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn thời điểm hiện tại. Tình trạng tồi tệ của dịch bệnh sẽ phụ thuộc vào khả năng ngăn chặn những người nhiễm bệnh từ bên ngoài Mỹ và khả năng ngăn chặn dịch bệnh trong nước”, ông Fauci nói.

Đến chiều 11/3 (giờ Mỹ), Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố Covid-19 là đại dịch.

“Trong những ngày và tuần tới, chúng tôi dự báo số ca mắc, số người chết và số người bị ảnh hưởng do Covid-19 tại các quốc gia sẽ cao hơn nữa. WHO đã đánh giá sự bùng phát dịch bệnh này và chúng tôi vô cùng lo ngại cả về mức độ lây lan và mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh. Do đó, chúng tôi đánh giá rằng Covid-19 có thể được coi là một đại dịch”, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng giám đốc WHO nói tại một cuộc họp báo ở Geneva.

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus (Ảnh: Reuters)

Olivia Troye, cố vấn an ninh quốc gia của cựu Phó Tổng thống Mike Pence cho biết, sau khi nhận được thông báo từ WHO, chúng tôi nhận ra rằng đang có một vấn đề nghiêm trọng và đây là vấn đề của toàn cầu.

“Chúng tôi rất sợ. Chúng tôi biết rằng đó chỉ là vấn đề thời gian trước khi tuyên bố Covid-19 là đại dịch được đưa ra”, Lindsay, y tá chăm sóc đặc biệt tại Trung tâm Y tế Do Thái Long Island ở Queens nói.

Sau khi WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch, ông Trump và ông Pence cùng các thành viên của lực lượng đặc nhiệm chống Covid-19 của Nhà Trắng đã họp về việc hạn chế đi lại từ châu Âu.

“Nếu chúng ta cứ để dịch bệnh tiếp tục, có thể có 2 triệu người chết. Nếu chúng ta hành động, chúng ta có thể giữ số trường hợp tử vong ở mức 120.000-220.000 người”, bà Deborah Birx, thành viên lực lượng đặc nhiệm chống Covid-19 của Nhà Trắng nói.

“Việc hạn chế đi lại từ châu Âu không phải là một quyết định dễ dàng. Vấn đề này đã được tranh luận rất lâu, có thể là từ hai tuần trước, bởi nhiều ý kiến cho rằng việc này sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế”, bà Troye nói.

Chiều 11/3, chiến dịch tranh cử của ông Biden thông báo hủy các cuộc vận động trực tiếp, chuyển sang hình thức trực tuyến.

Tối 11/3, Tổng thống Trump phát biểu trên truyền hình từ Phòng Bầu dục. “Chúng ta đang ở thời điểm quan trọng trong cuộc chiến chống Covid-19. Chúng ta đã có những động thái sớm đối với Trung Quốc. Bây giờ chúng ta phải hành động tương tự với châu Âu. Chúng ta sẽ không trì hoãn. Tôi sẽ không bao giờ ngần ngại thực hiện bất kỳ điều cần thiết nào để bảo vệ cuộc sống, sức khỏe và sự an toàn của người dân Mỹ. Tôi sẽ luôn đặt hạnh phúc của nước Mỹ lên hàng đầu”, ông Trump nói.

“Sau khi có những hành động phòng dịch ban đầu, chúng tôi đã thấy ít ca mắc bệnh ở Mỹ hơn so với ở châu Âu hiện nay. Liên minh châu Âu đã không thực hiện các biện pháp phòng ngừa tương tự và hạn chế việc đi lại từ Trung Quốc và những nơi bùng phát dịch khác. Kết quả là, một số lượng lớn các cụm dịch mới ở Mỹ đến từ các du khách châu Âu”, ông Trump nêu rõ.

Một năm sau khi WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch

Lerner, nhà sử học y khoa và nội khoa tại New York cho biết, nếu có thể quay ngược thời gian và nói với bản thân mình một điều vào ngày 11/3/2020, tôi sẽ đặt ra câu hỏi về diễn tiến của dịch bệnh. Sẽ rất tốt nếu sớm biết rằng thứ mà chúng ta phải đối mặt không chỉ là virus, mà còn là sức đề kháng đối với sức khỏe cộng đồng.

“Sau ngày 11/3, chúng tôi vô cùng hoảng sợ. Chúng tôi sẽ phải đối mặt với điều gì khi đang có một cơ sở kinh doanh? Chúng tôi hiểu rằng việc đóng cửa nhà hàng đồng nghĩa với việc không bao giờ mở cửa trở lại. Không có bất kỳ lời hứa nào về hỗ trợ khẩn cấp. Chúng tôi không có tiền tiết kiệm. Chi phí của chúng tôi là rất lớn. Chúng tôi phải bán bánh mì để tồn tại”, Lemos, chủ một nhà hàng tại Los Angeles nói.

Vào ngày 12/3, Thống đốc New York Andrew Cuomo thông báo không được phép tổ chức các cuộc tụ tập với 500 người trở lên trong tiểu bang và sức chứa tại các địa điểm khác sẽ giảm 50%.

Spragua, bác sĩ nhi khoa tại Massachusetts và là bà mẹ của ba con cho biết: “Còn 3 tháng nữa là tôi sẽ sinh em bé. Chồng tôi cũng là bác sĩ. Điều gì sẽ xảy ra nếu cả hai chúng tôi đều mắc Covid-19? Chúng tôi biết có dịch bệnh ở khắp mọi nơi. Nhưng không có bất cứ thông tin nào cung cấp cho mọi người”.

“Nếu tôi có thể quay trở lại ngày 11/3/2020, tôi sẽ nói với mọi người rằng loại virus này có thật. Đây là tình hình nghiêm trọng hơn bất cứ điều gì mà chúng tôi đã phải đối mặt trước đây. Cùng nhau chống lại dịch bệnh càng sớm, chúng ta sẽ càng có lợi”, bà Troye nói.

Khi được hỏi liệu Mỹ đã vượt qua thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch chưa, Tiến sĩ Fauci nói: “Tôi hy vọng là như vậy. Bây giờ là lúc chúng ta hãy đi tiêm chủng. Tôi nghĩ vẫn có những người do dự về vaccine, nhưng khi mọi người bắt đầu thấy vaccine có sẵn và rất nhiều người đang sử dụng, và không có tác dụng phụ nào thực sự tồi tệ, tôi nghĩ sẽ có nhiều người sẵn sàng tiêm phòng hơn”.

Vào tháng 12/2020, Lindsay trở thành người Mỹ đầu tiên tiêm vaccine ngừa Covid-19. Cô đã nhận được sự động viên từ các quan chức y tế và những người dân khác. “Tôi không thể tin rằng trong vòng chưa đầy một năm chúng ta đã có vaccine và tôi đã được tiêm chủng”, Lindsay nói.

Vào ngày 11/3/2021, tôi nghĩ rằng bản thân sẽ sáng suốt hơn ngày 11/3/2020. Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều sáng suốt hơn. Tôi hy vọng số ca mắc bệnh sẽ giảm, nhiều người sẽ đi tiêm chủng hơn. Mọi thứ đang dần trở nên tốt hơn, trái ngược với ngày 11/3/2020, khi thế giới quay cuồng với dịch bệnh./.