Nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á 'báo động đỏ': 200.000 doanh nghiệp phá sản trong 1 tháng, nhiều người dân nợ nần, phải mua đồ ăn sắp hết hạn

Viện Phát triển Hàn Quốc (KDI) vừa công bố báo cáo xu hướng kinh tế tháng 5. Các chỉ số cho thấy viễn cảnh suy thoái kinh tế nước này đang xuất hiện, trong bối cảnh nhiều điều kiện bên ngoài xấu đi nhanh chóng. Đây là lần đầu tiên cụm từ “suy thoái kinh tế” xuất hiện trong báo cáo xu hướng kinh tế của KDI kể từ tháng 2 năm 2023.

BÓNG MA SUY THOÁI 

Hiện ngành xây dựng ở Hàn Quốc đang khá trì trệ. Hàng loạt công ty xây dựng vừa và nhỏ ở Hàn Quốc đang trên bờ vực phá sản hoặc đóng cửa do không thể chống chọi với tình hình ngày càng tồi tệ. Tăng trưởng sản xuất và nhu cầu trong nước vẫn ở mức thấp, trong khi xuất khẩu trung bình hằng ngày, tập trung vào xuất khẩu sang Mỹ, giảm mạnh do tác động của các chính sách thương mại.

KDI dự đoán áp lực giảm tốc của nền kinh tế Hàn Quốc, tập trung vào xuất khẩu, có khả năng sẽ gia tăng do rủi ro kinh tế toàn cầu suy thoái. Tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc trong quý I/2025 ghi nhận ở mức -0,246%, thấp nhất trong số 19 quốc gia công bố tỷ lệ tăng trưởng.

Trước đó, trong bối cảnh bất ổn trong nước, dự báo của 8 ngân hàng đầu tư nước ngoài lớn về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc trong năm nay chỉ đạt 0,8%. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc chỉ ở mức trên 1%.

Theo số liệu từ Ngân hàng Thanh toán quốc tế (BIS), tính đến cuối quý III/2024, tổng số nợ của chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình tại Hàn Quốc đã lên tới mức kỷ lục 6.222.000 tỷ won (tương đương 4.270 tỷ USD) trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng trong nước yếu và tăng trưởng kinh tế giảm sút. Con số này tương đương 247,2% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), mức thấp nhất kể từ Quý I/2021.

Báo động hơn cả là nợ hộ gia đình. Theo số liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS), tính tới quý II/2024, tỷ lệ nợ hộ gia đình trên GDP của Hàn Quốc là 91%. Con số này cao hơn đáng kể so với mức bình quân 68,9% tại các nền kinh tế phát triển khác.

Dù Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc BOK đã hạ lãi suất hai lần, đưa lãi suất cơ bản tại Hàn Quốc về mức 3% vào cuối năm ngoái, song các ngân hàng thương mại vẫn chưa áp dụng mức lãi suất giảm cho khách hàng của mình. Do vậy, dù lãi suất chung có giảm, ngân sách chi trả lãi của người thuê nhà Hàn Quốc vẫn chưa hạ nhiệt.

“BOK lo lắng về tác động tiêu cực lâu dài của tình trạng nợ nần hộ gia đình với tăng trưởng kinh tế”, ông Park Jeongwoo, nhà kinh tế tại ngân hàng Nomura, nhận xét. “Gánh nặng nợ cao đã làm suy yếu sức mua của các hộ gia đình. Nhu cầu vay nợ cao để trả tiền nhà ở đã dẫn tới sự phân bổ vốn thiếu cân đối”.

Ngoài nợ hộ gia đình, Hàn Quốc cũng đau đầu giải quyết khối nợ phình to của các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ thời lạm phát. Hai tháng qua, nước này có gần 200.000 hộ kinh doanh đóng cửa. Trong tháng 1, số người kinh doanh tự do là 5,5 triệu, thấp nhất trong 2 năm trở lại đây.

THẮT LƯNG BUỘC BỤNG 

Mọi thứ khiến người dân Hàn Quốc thắt lưng buộc bụng, hy vọng bù đắp phần nào đà tăng lạm phát. Tháng 5 thường được coi là “Tháng Gia đình” vì tập trung nhiều dịp kỷ niệm như Ngày của Cha mẹ, Ngày Thiếu nhi và Ngày Nhà giáo, song nhiều người chỉ chọn cách mua quà cũ và ăn uống tại nhà để tiết kiệm.

Chị Choi, 39 tuổi, sống tại Gyeonggi, cho biết chị đã mua một giỏ hoa cẩm chướng qua ứng dụng chợ đồ cũ Danggeun Market trước Ngày của Cha mẹ. Người bán đăng hình ảnh sản phẩm với nội dung: “Con gái tôi vẫn tặng hoa dù tôi đã bảo không cần. Ai thích thì lấy lại với giá rẻ”.

“Tôi thấy chỉ đưa tiền mặt mà không có gì đi kèm thì thiếu thiếu. Giá hoa cao quá, nên tôi lên ứng dụng đồ cũ và mua được một giỏ hoa nhỏ với giá 10.000 won (7 USD), chỉ khoảng 30% so với giá bán lẻ”, chị Choi nói.

Trên các nền tảng đồ đã qua sử dụng, số lượng bài đăng bán đồ chơi trẻ em gần như mới, chẳng hạn như Lego, búp bê… tăng mạnh trước Ngày Thiếu nhi. Các mục tin mua bán hoa cẩm chướng và quà cho Ngày của Cha mẹ cũng xuất hiện nhiều hơn.

“Vì Ngày của Cha mẹ rơi ngay sau kỳ nghỉ lễ dài, người dân có nhiều thời gian hơn để mua hoặc bán hoa tươi trước khi chúng héo. Khi người lớn tuổi quen dần với ứng dụng đồ cũ, chúng tôi thấy có nhiều người bán lại hoa mà con cái họ tặng”, một đại diện nền tảng cho biết.

Trong khi đó, Jeon Sae-mi, 30 tuổi, dành thời gian để canh ứng dụng, tranh suất mua bữa tối với giá giảm 50%. Tất cả đều là những sản phẩm cận date, sắp hết hạn sử dụng.

Ứng dụng có tên Lucky Meal, giúp kết nối người dùng với các nhà hàng, quán cà phê và tiệm bánh mong muốn bán thực phẩm tồn với giá giảm khoảng một nửa để thanh lý. Vợ chồng Jeon rất thích ứng dụng này bởi gia đình họ đang cắt giảm chi tiêu trong bối cảnh lạm phát.

Xu hướng chạy đua giành suất mua những bữa ăn cận date đang nở rộ ở Hàn Quốc. Các cửa hàng vừa giảm lãng phí thực phẩm, trong khi người dân cũng có nguồn hàng giá rẻ để dùng.

“Lượng rác thực phẩm của chúng tôi đã giảm đáng kể”, một chủ tiệm bánh ở Seoul nói.

Một ứng dụng khác, Rife, thì cung cấp gói đăng ký cà phê giá rẻ. Chỉ với khoảng 40.000 won (730.000 đồng) mỗi tháng, khách hàng có thể uống một ly cà phê bất kỳ trong danh sách hơn 300 quán.

Rife giúp các tiệm giữ doanh thu ổn định bằng cách hút khách vào cả giờ vắng, đồng thời tăng cơ hội bán thêm món tráng miệng hoặc đồ ăn nhẹ.

“Quán tôi nằm ở góc yên tĩnh ngoại ô, nhưng khách Rife ghé đều mỗi ngày khiến không khí trở nên sôi động. Điều này cũng tạo ấn tượng tốt với các khách khác”, một chủ tiệm nói.

Theo The Guardian, Hàn Quốc là một trong nhiều quốc gia đang chứng kiến “lạm phát bữa trưa” nhanh nhất, khi có người thậm chí phải bỏ bữa trưa để tiết kiệm tiền. Các chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn như BGF Retail và GS Retail của Hàn Quốc, phụ thuộc vào các nhà cung cấp nhỏ, cho biết việc tăng giá là không thể tránh khỏi trong bối cảnh lạm phát.

CU, một trong những thương hiệu nhượng quyền tiện lợi lớn nhất do BGF Retail điều hành, đã giới thiệu hộp cơm trưa có thịt heo cốt lết với giá 6.900 won (hơn 125 nghìn đồng). Mức giá này khá cao vì hầu hết người tiêu dùng đều mong đợi trả dưới 5.000 won (3,61 USD).

Theo Cơ quan Bảo vệ người tiêu dùng Hàn Quốc, giá thực phẩm tại các cửa hàng bán lẻ và nhà hàng trên toàn quốc đều đang tăng. Các công ty cho rằng việc tăng giá là bước đi tất yếu trước bối cảnh đà tăng giá phi mã.

“Giá nguyên liệu thực phẩm tăng đang gây thêm áp lực cho các nhà cung cấp và bên nhượng quyền. Họ không thể tiếp tục duy trì mức giá tiêu dùng như hiện tại”, một quan chức cho biết.

Theo: Korea Times, The Guardian