Mr. Holmes – Chương cuối cô đơn của một huyền thoại

Lịch sử văn học và điện ảnh thế giới đã có rất nhiều các phiên bản khác nhau của Sherlock Holmes. Tuy mỗi tác phẩm tập trung khai thác vào một khía cạnh, một vụ án khác nhau, nhưng chúng ta luôn luôn được biết tới nhân vật Holmes như một nhân vật thông minh, nhạy bén, sắc sảo mà duyên dáng. Vậy nên đạo diễn Bill Condon đã làm người hâm mộ phải ngạc nhiên khi đưa lên màn ảnh rộng một hình ảnh khác lạ chưa từng thấy ở vị thám tử. Đó là Holmes năm 93 tuổi già nua, lẩm cẩm, sức khoẻ giảm sút, chìm trong nỗi cô đơn và vật lộn với căn bệnh mất trí nhớ.

Holmes trong phim giờ đây đã già nua, lẩm cẩm

Bỏ lại đằng sau ánh hào quang rực rỡ của những năm tháng hoàng kim, Sherlock Holmes nổi tiếng đã lui về ở ẩn tại một làng quê yên bình nước Anh. 35 năm sau, trong lúc bị chứng mất trí tuổi già tấn công, ông lại muốn hoàn thành câu chuyện về vụ án cuối cùng của mình vì 2 lý do: để nhớ lại lý do vì sao mình nghỉ hưu trong nỗi day dứt hối hận và để viết thành sách tặng cho cậu bé Roger con bà quản gia, người bầu bạn tuổi già của ông. Holmes đã lặn lội đến Nhật theo lời mời của một người quen cũ để tìm loài cây tần bì gai có khả năng chữa bệnh mất trí. Khi trở về Anh, vị thám tử già dần tìm thấy được sợi dây ký ức với những nỗi ám ảnh của quá khứ.

Bộ phim xuất hiện rất ít nhân vật. Cuộc sống của ngài Holmes chỉ xoay quanh căn nhà với bầy ong và 2 mẹ con bà quản gia. Tất cả những nhân vật khác đều như ảo ảnh xuất hiện rời rạc trong những mảnh trí nhớ của ông. Mạch truyện được kể song song ở 3 mốc thời điểm: vụ án cuối cùng, chuyến đi Nhật và cuộc sống hiện tại. Cách sắp xếp tình tiết khéo léo đưa đến cho người xem cảm giác bản thân mình cũng đang là một người ngụp lặn trong dòng sông kí ức mơ hồ, phải bắt lấy các chi tiết nhỏ để mở ra những bí ẩn lớn hơn. Cũng chính vì lí do này, dù không có những màn đấu trí gay cấn hay các pha phá án ngoạn mục, câu chuyện phim vẫn đủ gây tò mò, hấp dẫn.

Thiếu đi sự ly kỳ, nhưng Mr.Holmes không hề hụt mất chất quyến rũ

Mr. Holmes là bộ phim tâm lý xã hội chứ không phải phim trinh thám như người ta vẫn mặc định về mọi sản phẩm tinh thần liên quan Sherlock Holmes. Tác phẩm điện ảnh này tập trung khai thác yếu tố tâm lý và những nỗi buồn hiện thực đã đeo đuổi vị thám tử ở tuổi gần đất xa trời. Không có ai bị giết, không có thiên tài tội phạm Moriarty giật dây từ đằng sau, câu chuyện kéo chùng khán giả xuống với nỗi cô đơn và sự mất mát.

Đây cũng chính là sợi chỉ đỏ cảm xúc nối liền 3 tuyến truyện song song, là người mẹ mất con tuyệt vọng trong nỗi cô độc, là một thành phố chịu đựng nỗi đau quá lớn từ quả bom nguyên tử, là một đứa trẻ thiếu thốn tình yêu thương và sự chăm sóc của người cha. Tất cả những nỗi đau buồn ấy được ẩn hiện trong chút dịu dàng của các mối quan hệ và khung cảnh lãng mạn mơ màng của nước Anh.

“Cảm xúc” là nhân tố quan trọng nhất mà phim muốn nhấn mạnh

Yếu tố cảm xúc tốt đã mang đến cho bộ phim thứ ánh sáng nhân văn đầy ấm áp trong mối quan hệ giữa người với người. Khi nhìn thấy vị thám tử đối mặt với tuổi già cô độc không con không cháu, người hâm mộ mới nhận ra có lẽ điều thật sự xứng đáng với cuộc đời của Holmes không phải là danh tiếng lẫy lừng mà là một gia đình với những người thân yêu sum vầy. Hay chính Holmes, sau hành trình dài của cuộc đời, bỗng nghiệm ra rằng đôi khi sự thật không phải là điều mà người ta cần. Những sự thật lạnh lùng đau đớn không thể giải quyết vấn đề tốt bằng chút sẻ chia chân thành, dù là đến từ một người xa lạ.

Lựa chọn hình ảnh và thể loại phim khác biệt như vậy nhưng đạo diễn Condon vẫn để người xem có thể nhận ra được vị thám tử yêu thích của họ. Không cần xông xáo trong một vụ án kỳ bí, ngài Holmes 93 tuổi qua sự thể hiện của diễn viên gạo gội Sir Ian McKellen đủ khiến các fan trung thành hài lòng bởi sự điềm tĩnh, sâu sắc, cùng sự tinh anh vẫn còn hằn rõ trên đôi mắt. Sir Ian McKellen đã có màn trình diễn xuất sắc khi lột tả được cả 2 khía cạnh của nhân vật này: một ông lão già yếu và một thám tử thông minh tuyệt đỉnh.

Kịch bản và diễn viên là 2 yếu tố quan trọng, bên cạnh đó phần hình ảnh cũng đóng góp vai trò không nhỏ trong việc kể chuyện phim. Mr.Holmes đã sở hữu cả 3 yếu tố thành công này. Phần hình ảnh của phim được đánh giá cao với tông màu hoài cổ thanh lịch đậm chất Anh Quốc. Khán giả sẽ được thả hồn vào khung cảnh thơ mộng tuyệt đẹp của vùng làng quê nước Anh, với những ngôi nhà xinh xắn nằm lọt thỏm giữa vườn hoa, đồi cỏ tươi mát dịu kéo đến tận chân trời và bãi biển êm đềm xanh ngắt. Phục trang và các chi tiết nhỏ cũng được chăm chút tinh tế, gợi nhớ không khí cổ điển sang trọng với chút trầm mặc.

Chỉ bằng lối kể chuyện chậm rãi, từ tốn không quá kịch tính, Mr.Holmes vẫn có thể lôi cuốn khán giả theo từng diễn biến như một tác phẩm trinh thám đích thực. Sir Ian McKellen đã tiếp tục dựng lên một bức tường khó đạp đổ với vai diễn này, nên bản thân phim Mr. Holmes chắc chắn cũng trở thành cái bóng lớn cho các phiên bản Holmes tuổi xế chiều từ nay về sau.