Không phải chuyên môn, giới trẻ đổ xô đi học “giao tiếp khi ăn tối” để cạnh tranh trong thị trường lao động tàn khốc

Không được thăng chức vì không biết chúc mừng sếp

Hai năm làm việc trong ngành thiết bị, Jiang Lei nhận thấy rằng sự nghiệp của anh chẳng đi đến đâu, trong khi các đồng nghiệp dường như đều đang kiếm được nhiều tiền hơn nhờ được thăng chức và được công nhận.

Jiang, 28 tuổi, nói với Sixth Tone: “Họ không làm việc chăm chỉ như tôi, nhưng họ xuất sắc trong khả năng quan hệ và dường như thăng tiến sự nghiệp nhanh hơn. Điều đó khiến tôi tự hỏi liệu có những kỹ năng đặc biệt nào hoặc những khía cạnh nào trong suy nghĩ của tôi mà tôi cần phải nâng cấp hay không”.

Jiang suy ngẫm về những khoảnh khắc anh bỏ qua các giao tiếp xã hội cần thiết, chẳng hạn như bỏ lỡ thời điểm thích hợp để chúc mừng sếp hoặc cố gắng từ chối những nhờ vả từ đồng nghiệp.

Do đó, anh ấy đã tìm kiếm những khóa học được gọi là “chỉ số trí tuệ cảm xúc” (EQ) trên mạng xã hội.

Vào năm 2022, anh tìm thấy những khóa học như vậy do doanh nhân nổi tiếng Trung Quốc Yang Tianzhen cung cấp trên nền tảng xã hội. Các lớp học của cô nhằm mục đích giải quyết những thách thức tại nơi làm việc.

Khi đi sâu hơn, Jiang theo đuổi các khóa học phù hợp hơn về các vấn đề như giao tiếp xã hội trong bữa tối, sự nhạy bén trong kinh doanh và quan hệ giữa các cá nhân do những người có ảnh hưởng khác cung cấp, với mức phí từ 199 đến 3.000 nhân dân tệ (700.000 đến 10 triệu đồng) mỗi khóa học.

Trong thời gian rảnh rỗi, Jiang hiện dành hết tâm huyết để nghiên cứu mọi thứ, từ kinh tế đến tâm lý học. Anh cũng chia sẻ kinh nghiệm của mình với bạn bè, những người mà anh thấy đã gặp phải những thách thức và vấn đề tương tự tại nơi làm việc của họ.

Học kĩ năng mềm là chìa khóa cạnh tranh ngày nay

Nhiều người trẻ trẻ trên toàn cầu mong muốn cải thiện lợi thế cạnh tranh của họ trong thị trường lao động đang trong xu hướng sa thải hàng loạt và suy thoái kinh tế. Một số công ty công nghệ lớn nhất thế giới đã sa thải tổng cộng hơn 150.000 nhân viên tính đến tháng 1 năm 2023; Việc sa thải quy mô lớn trong các công ty internet Trung Quốc bắt đầu vào năm 2022.

Những người hướng dẫn trực tuyến tự xưng là “chuyên gia kỹ năng xã hội” sử dụng các từ khóa như “hòa nhập”, “triển vọng việc làm đầy thách thức” và “cạnh tranh gay gắt trong ngành” để lôi kéo người trẻ trả phí cho các khóa học của họ.

Ma Caiying, nhân viên tại một công ty dịch vụ nhân sự ở thành phố Quảng Châu, cho biết nhiều công ty nhận ra tầm quan trọng của “trí tuệ cảm xúc” và đang cố gắng tích hợp nó vào các khóa đào tạo của họ, đặc biệt tập trung vào các lĩnh vực như xây dựng đội nhóm và giao tiếp.

Ma cho biết thêm rằng cô cung cấp chương trình đào tạo phù hợp với công việc, chẳng hạn như triển khai các phương pháp tiếp cận khác nhau trong giao dịch với khách hàng từ các công ty nhà nước và nước ngoài. Tuy nhiên, cô nói rằng hầu hết các lớp học trí tuệ cảm xúc trực tuyến đều nhắm mục tiêu xây dựng các kỹ năng thực tế và có tính áp dụng cao, chẳng hạn như giao tiếp với sếp hoặc hòa hợp với đồng nghiệp. Cô cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của “sự tương tác thực sự” với khách hàng vì khách hàng thích coi nhân viên với tư cách cá nhân hơn là những mối liên hệ kinh doanh thuần túy.

Trong khi đó, Jiang cho biết những vấn đề liên quan đến công việc của anh tại công ty thiết bị xuất phát từ sự giáo dục nghiêm khắc hồi nhỏ, khiến anh sống nội tâm và không thoải mái trong môi trường xã hội.

Jiang, người tự mô tả mình là người cô độc ngoài công việc, cho biết: “Tôi dường như gặp khó khăn khi hòa nhập vào một nhóm. Tôi cảm thấy rất gò bó trong những bữa tiệc hay những buổi uống rượu. Tôi không biết phải nói hay làm gì: Tôi có nên nâng ly chúc mừng vào lúc này không? Tôi nên phản ứng thế nào khi sếp nói điều gì đó?”.

Các khóa học EQ đã đưa anh vào một hành trình thay đổi. Anh đã học được cách lên tiếng một cách tự tin hơn khi có điều gì đó muốn nói, cách giao tiếp bằng mắt trong khi trò chuyện với người khác và cách chuyển hướng những câu hỏi không thoải mái.

Ngoài ra, anh ấy đã học cách chấp nhận quy tắc xã hội là “phục vụ theo sở thích của người khác”, điều này cho phép anh đi từ việc trốn thoát vào sự cô độc đến trở nên gắn kết hơn với xã hội.

Ví dụ, ban đầu Jiang phản đối việc tham gia các hoạt động nhóm như uống rượu, hút thuốc và chơi bài với đồng nghiệp. Tuy nhiên, sau khi nắm vững các kỹ năng xã hội tốt hơn, ít nhất anh có thể giả vờ rằng mình thích những hoạt động như vậy và dần dần trở thành một phần của nhóm. Sự gắn bó chặt chẽ hơn với đồng nghiệp đã giúp anh tiếp cận được nhiều thông tin nội bộ giúp anh giải quyết những rắc rối trong công việc.

Jiang cho biết các khóa học về trí tuệ cảm xúc cũng cải thiện sự tự tin và khả năng diễn đạt của mình. Anh đã học các chiến lược để xử lý các tình huống khó xử có thể xảy ra, chẳng hạn như trả lời những đồng nghiệp thắc mắc về thói quen làm việc của anh. Những kỹ năng mới học được này đã giúp anh trở nên quyết đoán hơn trong các mối quan hệ với người khác.

Jiang nói với Sixth Tone: “Tôi không còn là người không thể nói không nữa”.

Gen Z ở Trung Quốc và cả trên thế giới đang tìm kiếm một môi trường làm việc bình đẳng và cân bằng giữa công việc và cuộc sống.

Là người được hưởng lợi từ các khóa học EQ, Jiang nhận ra lý do tại sao những người trẻ tuổi có thể muốn học các quy tắc xã hội và đề cao kĩ năng mềm hơn trong thời đại cạnh tranh này. Tuy nhiên, anh cũng cho rằng chỉ tập trung vào khía cạnh này là chưa đủ mà cần cân bằng với cả khả năng chuyên môn. Sau cùng, thái độ lạc quan đối với môi trường làm việc là điều mang lại hiệu quả tốt nhất: “Tôi tin rằng những người thực sự có năng lực có thể linh hoạt và giải quyết mọi việc”.

Hay như Yang Tianzhen có lời khuyên nổi tiếng với hàng triệu người theo dõi cô: “Hãy luôn tôn trọng trái tim của bạn và dùng nó để chống lại thế giới”.

Nguồn: Sixth Tone