Không cần dùng đến cát, sỏi, người dân nơi này "xây" đảo từ lau sậy, đảm bảo độ bền 30 năm, chịu được sức nặng của 10 gia đình

Nằm trên đỉnh Altiplano trong dãy Andes, ở độ cao 3.812m so với mực nước biển, Titicaca là hồ trên núi cao nhất thế giới. Đây cũng là hồ nước ngọt lớn nhất Nam Mỹ với diện tích lên đến 8.300 km2. Titicaca cũng là một trong số ít hơn 20 hồ cổ nhất trên thế giới, với hàng triệu năm tuổi.

Điểm thu hút khách du lịch khi đến hồ nước này chính là những hòn đảo nổi được làm từ lau sậy của người Uros - bộ tộc tiền Inca sinh sống trên mặt hồ.

Người Uros gồm 3 nhóm người chính là Uru-Chipayas, Uru-Muratos và Uru-Iruito. Theo truyền thuyết, người Uros là những người có “máu đen” bởi vì họ không cảm thấy lạnh. Họ tự gọi mình là “Lupihaques” (Con trai Thần Mặt trời).

Lịch sử hình thành những hòn đảo này xuất phát từ việc người Uros muốn tránh khỏi các cuộc chiến tranh liên miên và những khó khăn của cuộc sống nơi đất liền. Chính vì thế mặt hồ Titicaca trở thành nơi sinh sống của nhóm người này.

Không cần dùng đến cát, đá, người Uros tạo những hòn đảo nhân tạo của mình bằng những cây sậy có tên là totoras, mọc tự nhiên tại vùng nước nông trong hồ. Loại cây này khi bị phân hủy sẽ tạo ra khí, nhưng không thoát ra được và dần dần những khối rễ chứa khí này tập trung lại hình thành một hòn đảo nổi. Trải qua thời gian, dân làng còn đan thêm lau sậy vào đám rễ để làm dày và chắc chắn hơn cho bề mặt đảo.

Khi hòn đảo đã vững chắc, người Uros xây những ngôi nhà tạm bằng chính cây sậy này vì không thấm nước và giữ ấm tốt. Người dân nơi đây thường phải đan đệm thêm 2 tuần một lần để có thể chống chịu với sóng hồ. Nếu bảo trì đúng cách, những hòn đảo lau sậy này có thể tồn tại đến 30 năm.

Thông thường, các hòn đảo lớn sẽ có khoảng 10 gia đình sinh sống, trong khi những hòn đảo nhỏ với diện tích khoảng 30m2 sẽ có khoảng 2-3 gia đình. Điều đặc biệt của những hòn đảo này là có thể di chuyển như một con thuyền. Chỉ cần thả neo và nhờ vào sức gió, toàn bộ hòn đảo sẽ di chuyển ra giữa lòng hồ Titicaca.

Giờ đây, những hòn đảo sậy trên hồ Titicaca không nổi tự do xung quanh hồ mà được cột chặt với phần đất của hồ bằng những khúc gỗ to lớn. Không phải nơi nào trên thế giới cũng dám lựa chọn cách sống và xây nhà trên những chiếc “bè nổi” giữa mênh mông sóng nước. Nhưng người Uros đã sống ở đây hàng thế kỷ, từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Cuộc sống biệt lập trên đảo nổi

Người Uros có cuộc sống biệt lập, ít tiếp xúc với thế giới bên ngoài nên họ có những luật lệ riêng cho dân cư trên đảo. Mặc dù tiếng Tây Ban Nha đã trở thành quốc ngữ tại Peru, nhưng người dân ở đây vẫn sử dụng tiếng Quechua - ngôn ngữ cổ thời Inca.

Lênh đênh trên mặt hồ nhưng người Uros cũng có trường học, nhà thờ đều được xây bằng cây sậy. Người dân ở đây đã sử dụng các tấm pin mặt trời trên các ngôi nhà bằng sậy của họ để xem TV và sử dụng các thiết bị điện khác. Ngoài ra, một máy phát điện chạy bằng gas được sử dụng để phát điện chiếu sáng vào ban đêm tuy nhiên cũng rất hạn chế vì chi phí đắt đỏ. Thay vào đó, người dân Uros dùng thêm nến và đèn flash.

Trong những năm gần đây, du lịch đã trở thành một phần quan trọng trong nền kinh tế của người Uros. Họ cũng dần chuyển sang sinh sống bằng cách phục vụ các dịch vụ du lịch và bán quà lưu niệm.

Cách họ làm du lịch rất bài bản. Người dân ở đây thường giới thiệu với du khách những ngôi nhà, sản phẩm thủ công nhiều màu sắc và hát các giai điệu dân ca của mình. Du khách đến đây cũng được chở đi bằng những con thuyền làm bằng lau sậy mà người Uro gọi là “Balsa de Totora”.

Cuộc sống trên đảo nổi đang ngày càng khó khăn và khắc nghiệt. Nhiều người vẫn chọn sống theo cách truyền thống, xây dựng lại các hòn đảo, ra hồ để câu cá, nhưng nhiều người trẻ tuổi đang lựa chọn rời đi và bắt đầu một cuộc sống mới trên đất liền.