Mèo vốn nổi danh bấy lâu nay là một lũ chảnh chọe, không coi ai gì, khác biệt hoàn toàn so với chó.
Trong khi chúng ta chẳng mấy khó khăn để lôi kéo sự chú ý của chó, thì mèo luôn tỏ ra thờ ơ. Đặc biệt, chó có thể dễ dàng huấn luyện để hiểu được một số từ ngữ của con người, trong khi mèo thậm chí chẳng bận tâm đến sự tồn tại của chủ nó. Ví dụ đơn giản nhất là khi gọi tên: chó có thể nhận ra tên mình và phản ứng, còn mèo thì lúc nào cũng mặc kệ.
Nhưng điều này cũng khiến cho nhiều người phải tò mò, rằng có thật lũ mèo muốn "bơ" loài người, hay đơn giản chỉ là chúng không hiểu ta nói gì, cũng như không nhận ra tên của chúng?
Theo như một nghiên cứu mới đây của các chuyên gia Nhật Bản, đáp án đầu tiên là chính xác. Lũ mèo thực sự nhận ra tên của chúng, chẳng qua chúng chỉ giả điếc khi chủ gọi thôi.
Để đưa ra kết luận này, chúng ta phải xác định xem liệu mèo có thể phân biệt tên của chúng với các từ ngữ khác của con người. Vậy nên các chuyên gia từ ĐH Tokyo đã quyết định thử nghiệm trên 78 con mèo, có "xuất thân" là mèo nhà hoặc từ các quán cafe mèo.
Giả thuyết đặt ra là liệu mèo có thể nhận ra tên của chúng với các từ ngữ gắn với hành động mang tính chất tích cực khác - chẳng hạn như cho ăn, vuốt ve, chơi đùa.
"Để kiểm nghiệm, chúng tôi đưa ra 4 từ ngữ gắn với một chuỗi hành động theo thói quen của mèo, cuối cùng mới đến tên gọi," - Atsuko Saito, tác giả nghiên cứu giải thích.
"Nếu mèo có phản ứng với 4 từ kia, và cho phản ứng khác khi gọi tên nó, điều này chứng tỏ đây là khả năng nhận biết tên gọi của chính mình."
Để kiểm nghiệm rõ hơn thì xuyên suốt thí nghiệm, lũ mèo được nghe đoạn thu âm tên gọi của chúng, nhưng trước đó phải nghe một số danh từ và tên của những con mèo khác. Sau đó, Saito sẽ ghi lại các phản ứng như cử động tai, đầu, đuôi, tiếng kêu...
Kết quả thì quả đúng vậy: trong hầu hết quá trình diễn ra thí nghiệm, lũ mèo có khả năng phân biệt được tên của chúng với các từ ngữ khác, kể cả khi đó là các âm thanh quen thuộc. Phản ứng này vẫn đúng kể cả khi người gọi tên không phải là chủ của chúng.
Tuy nhiên, thí nghiệm cũng cho thấy ngoại lệ ở những con mèo sống trong quán cafe. Khả năng nhận biết tên của chúng kém hơn, có thể là do sống ở môi trường tiếp xúc với quá nhiều người và phải nghe nhiều tên gọi của những con mèo khác.
Dù vậy thì nhìn chung, Saito cho rằng đây là nghiên cứu đầu tiên về khả năng phân biệt tên của mèo. Khi xác định được mèo có thể làm được những gì, đây sẽ là tiền đề để con người nâng cao chất lượng sống của các "hoàng thượng" trong tương lai. Chẳng hạn, chúng ta sẽ giúp chúng nhận biết được các vật thể nguy hiểm, những thứ không ăn được bằng một số âm thanh khác nhau.
Ngoài ra, chúng ta cũng xác nhận được về khả năng hiểu biết của mèo. Quả thực chúng biết ta đang nói gì, nhưng đơn giản là chúng không muốn để ý đến thôi.
"Mèo không tiến hóa để phản ứng lại yêu cầu của con người. Chúng sẽ giao tiếp với chúng ta khi chúng muốn. Hoàng thượng mà!" - Saito bình luận.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Scientific Reports.