Tìm hiểu 2 hiện tượng kì lạ trong não bộ con người
Hiện tượng "thông thái" trở lại sau một thời gian và ảo giác có người giả dạng người thân để hãm hại mình.
1. Hiện tượng L’esprit de l’Escalier
Bạn đã bao giờ gặp phải một tình huống bất ngờ, nhưng trong lúc đó lại không biết xử lý thế nào, và chỉ đến khi tất cả đã trôi qua, giải pháp mới xuất hiện? Nếu có, đừng nghĩ là bạn phản ứng chậm, hay mình kém thông minh.
Theo các nhà khoa học, bạn đã trải nghiệm một hiện tượng kì lạ của bộ não, được gọi là L’esprit de l’Escalier - dịch theo nghĩa đen là sự sáng suốt/ tinh thần thông thái đi theo các bậc thang. Nghe có vẻ khó hiểu phải không?
Thuật ngữ này dùng để mô tả trạng thái sáng suốt, thông minh quay trở lại khi một sự việc, hay cơ hội đã trôi qua hoặc đã quá muộn.
Hiện tượng L’esprit de l’Escalier do nhà triết học người Pháp Denis Diderot (1713-1784) đặt tên dựa theo chính trường hợp của ông gặp phải khi ông được mời đến nhà của chính trị gia Jacques Necker dùng bữa. Tại đây, một vài lời nhận xét đã khiến ông bối rối, không thể nói nên lời. Và ông chỉ có thể nghĩ thông suốt trở lại khi đã đến bậc thang cuối cùng, khi đã hoàn toàn rời khỏi phòng ăn.
Nhà triết học Denis Diderot.
Ông giải thích: "Là một người nhạy cảm, khi phải đối mặt với rất nhiều luận điểm chống lại mình, sẽ trở nên bối rối, lẫn lộn, và chỉ có thể suy nghĩ trở lại khi xuống bậc thang cuối cùng". “Bậc thang” ở đây ám chỉ kiến trúc của ngôi nhà vị chính khách kia - phòng tiếp khách nằm trên tầng chính, phía dưới là tầng trệt. Vậy nên khi nói “ bậc thang cuối cùng” cũng đồng nghĩa với việc bạn rời khỏi ngôi nhà, hay rời khỏi câu chuyện.
Lời giải thích cho hiện tượng này là cảm xúc. Chủ yếu nó xảy ra khi bạn mất cảnh giác trước một điều gì đó, khiến cảm xúc chi phối, không thể suy nghĩ một cách rõ ràng, dẫn đến không thể hiện được cái Tôi của bản thân. Hiện tượng này xảy ra thường đi kèm với sự hối tiếc, khi những giải pháp, những lời đáp trả không xuất hiện lúc thật sự cần.
Hiện tượng này xuất hiện hàng ngày, hầu như với tất cả mọi người, không phân biệt tuổi tác. Một số giáo sư nổi tiếng cũng từng chia sẻ những tình huống “không nói nên lời”, không có khả năng đáp trả trong đời sống.
2. Ảo giác Fregoli
Ảo giác Fregoli - hay còn gọi là Hội chứng Fregoli (Fregoli Delusion) là một hiện tượng rối loạn (có thể coi là bệnh) hiếm gặp của não bộ. Hiện tượng này khiến người gặp phải bị ảo giác rằng những người khác nhau chỉ là một người hóa trang thành. Người mắc chứng Fregoli thường không thể tái lập lại một cách chính xác những địa điểm, sự kiện, đối tượng. Ngoài ra, hội chứng này còn đi kèm với chứng hoang tưởng, rằng người ta cải trang để theo dõi, hãm hại họ.
Chứng Fregoli được biết đến lần đầu tiên vào năm 1927 qua nghiên cứu về trường hợp của người phụ nữ 27 tuổi. Cô ấy khẳng định rằng mình bị quấy rầy bởi hai diễn viên cô thường xem tại rạp hát. Theo lời cô, họ bám theo thường xuyên, cải trang thành những người cô biết hoặc đã từng gặp.
Ngoài ra, trên thế giới cũng có nhiều trường hợp mắc chứng Fregoli và điển hình là trường hợp của người đàn ông 54 tuổi. Với tiền sử bị ảo giác và hoang tưởng, ông được chuyển đến phòng cấp cứu khi chứng hoang tưởng biến chuyển nặng và có những biểu hiện đe dọa mọi người.
Trải qua hai tuần điều trị, tình trạng của ông vẫn bất ổn định. Cho đến một buổi sáng, ông đòi gặp bác sĩ của ông, nhưng không được đáp ứng. Ngay lập tức, ông trở nên kích động, đi tìm và đánh vị bác sĩ nọ. Sau đó, theo lời bệnh nhân này, ông đã nghĩ rằng vị bác sĩ đó đã bị giả trang và cho rằng thực ra vị bác sĩ đó chính là y tá. Ông khẳng định rằng, cô y tá đã điều trị sai cho ông, rồi giả trang thành bác sĩ nhằm hãm hại ông.
Giải thích cho hiện tượng này, các nhà khoa học cho rằng nguyên nhân là ở các hạch liên kết hoặc liên tưởng trong hệ thần kinh. Các hạch này hoạt động như những liên kết sinh học, mang thông tin về những người khác nhau nhưng có gương mặt hao hao (đối với người bệnh). Với điều này, tất cả những người có gương mặt giống với khuôn mặt người bệnh đã biết sẽ bị cho là một.
Đây quả là một hiện tượng ảo giác khá đáng sợ, phải không các bạn? Thêm một bật mí nữa, cái tên Fregoli được đặt theo tên của một diễn viên người Ý Leopold Fregoly - người nổi tiếng với khả năng thay đổi bề ngoài một cách siêu đẳng.
TIN CÙNG CHUYÊN MỤC
Xem theo ngày
