Đỉnh Olympus huyền thoại là nơi bắt nguồn của truyền thuyết Hi Lạp nổi tiếng khắp năm châu. Trong số những vị thần oai hùng ngự trị nơi đây, thần Apollo là luôn được người đời coi trọng và kính nể. Đền thờ thần Apollo tại Bassae là một biểu tượng của lòng thành kính của nhân dân đối với vị thần quyền uy này và cũng là một tác phẩm nghệ thuật vô cùng độc đáo.
Nguồn gốc vị thần
Apollo là thần ánh sáng, chân lý và nghệ thuật trong thần thoại Hy Lạp, thường được thể hiện dưới hình dạng một chàng trai tóc vàng, đeo cung bạc và mang đàn lia. Thần là con của thần Zeus và nữ thần Leto, là anh song sinh của nữ thần săn bắn Artemis. Apollo thường được biết đến với tài bắn tên xa muôn dặm. Apollo thường được đồng nhất với thần Mặt Trời Helios.
Ngôi đền Apollo Epicurius ở Bassae
Apollo có một đền thờ rất nổi tiếng ở Delphi và một số đền thờ đáng chú ý khác ở Clarus và Branchidae. Trong số đó phải kể đến đền thờ Apollo Epicurius ở Bassae, Hi Lạp.
Đền thờ Apollo ở Bassae.
Đền thờ Apollo Epicurius là một đền thờ Hy Lạp cổ đại ở Bassae và được xây dựng vào khoảng giữa thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên. Tuy ngôi đền này nằm xa các thành phố quan trọng của Hy Lạp cổ đại, nó lại được nghiên cứu nhiều nhất vì những đặc điểm kiến trúc khác thường của nó.
Tọa lạc trên miền núi xa xôi ở Peloponnese, đền thờ Apollo Epicurius ở Bassae là một trong những điện thờ cổ đại có quy mô rộng lớn và được bảo tồn khá tốt. Ngôi đền nằm trên một ngọn nút cao với chiều cao so với mặt nước biển lên đến 1.131m, được bao quanh bởi rất nhiều khe suối hẹp và cách thị trấn Andritsaina 14,5km.
Điện thờ này có kiến trúc rất đặc biệt, là sự kết hợp của các kiến trúc Doric, Ionic và Corinth. Thực tế, những cột trụ trang trí kiểu Corinth ở đây là những mẫu lâu đời nhất trên thế giới.
Cột trụ kết hợp giữa kiến trúc Doric và Corin trong điện thần.
Vị trí biệt lập và ý nghĩa đặc biệt của ngôi đền là đề tài nghiên cứu của các nhà khoa học trong suốt 2 thế kỷ. Có giả thiết cho rằng những người dân làng ở quanh đây thờ phúng Apollo vì đã bảo vệ họ nên đã dựng nên ngôi đền này (từ Epicurius có nghĩa là người giúp đỡ, người bảo vệ). Bên cạnh đó còn có giả thiết cho rằng họ tự bỏ tiền xây dựng lên ngôi đền để mong Apollo bảo vệ cho họ.
Vẻ đẹp kiến trúc
Được xây dựng đơn thuần bởi đá tổ ong xám, hứng những luồng gió thổi quanh năm, ngôi đền mang một vẻ u buồn và lạnh lẽo. Điều đặc biệt là trong ngôi đền, những bức tượng và trụ đá được làm từ đá hoa cương, những cột trụ này giờ đây được trưng bày trong Bảo tàng Anh.
Sơ đồ kiến trúc điện thờ.
Trong khi bên ngoài của điện thờ được thiết kế với kiến trúc Doric, bên trong điện thờ lại thể hiện một sự kết hợp lạ thường của kiến trúc Ionic và Corin.
Mô tả bên trong ngôi đền lúc còn "lành lặn".
Bên trong của điện thờ là 10 chiếc cột theo kiến trúc Ionic ở những vùng trũng và một chiếc cột kiểu Corinth ở cuối dãy phía nam. Chiếc cột này được xem là chiếc cột trụ với kiểu dáng Corinth lâu đời nhất trên thế giới. Tuy nhiên nó đã bị hư hại trong quá trình khai quật.
Bên ngoài điện thờ là 15 cột trụ thiết kế theo kiểu Doric chạy dọc theo chiều dài và 6 chiếc cột theo chiều ngang. Hầu hết chúng vẫn giữ nguyên được kiểu dáng trừ một vài chiếc đã bị mất.
Vào năm 1986, điện thờ đã được UNESCO công nhận là một trong những di sản thế giới, trở thành di sản thế giới đầu tiên của Hi Lạp. Cho đến tận ngày nay, các kế hoạch tôn tạo lại điện thờ vẫn đang được tiến hành.
Ngôi đền từng trải qua quá trình trùng tu
Điện thờ Apollo ở Bassae đã được xây dựng với kiến trúc vô cùng tỉ mỉ, sáng tạo và mang vẻ đẹp pha trộn của nhiều nền kiến trúc cổ đại khác nhau.
Chính bởi vị trí biệt lập này mà đền thờ đã được bảo vệ rất tốt qua năm tháng của thời gian. Những dấu tích của sự sạt lở chỉ được tìm thấy vào năm 1765 khi mà nhà kiến trúc sư người Pháp là Joachim Bocher tình cờ phát hiện ra.
Hiệp hội khảo cổ Hy Lạp đã trùng tu lại điện thờ từ năm 1902 đến 1906, thay thế những cột trụ đã vỡ nát và sửa lại những bức tường nội điện. Một cuộc tu sửa nữa được tiến hành vào những năm 1960 khi những mảnh vụn của trụ gạch được đào lên.
Các bức phù điêu còn sót lại được đưa vào bảo tàng chiến tranh (War Museum) ở Hy Lạp.
Một tấm phủ bảo vệ được phủ lên toàn bộ điện thờ từ năm 1987 để đảm bảo ngôi đền không bị hư hại bởi các yếu tố thời tiết, tuy nhiên điều này làm giảm đi vẻ đẹp cổ kính của ngôi đền.