Năm 1861, Abraham Lincoln đắc cử tổng thống và muốn thay đổi dự luật để xóa bỏ thể chế nô lệ. Trước ngày ông nhậm chức, bảy tiểu bang miền Nam Hoa Kỳ phản đối chính sách cởi mở này và tuyên bố ly khai chính phủ liên bang, thành lập chính phủ riêng do Jefferson Davis làm tổng thống. Chính quyền Abraham Lincoln không công nhận chính phủ Liên minh miền Nam này. Nội chiến Hoa Kỳ là cuộc tranh chấp quân sự giữa Chính phủ Liên bang và 11 tiểu bang phía Nam Hoa Kỳ. Nhân kỷ niệm 150 sự kiện lịch sử này, hãy cùng nhìn lại 5 gián điệp nữ nổi tiếng nhất của cuộc nội chiến nổi tiếng này nhé.
1. Harriet Tubman
Vào ngày 1/6/1863, đại tá Montgomery, Tubman và vài trăm lính da đen đã dùng tàu chiến ngược sông, luồn lách qua trận địa đầy rẫy mìn nổi dọc hai bên bờ để phá hủy các kho chứa lương thực của các bang ly khai với Hoa Kỳ nhằm gây ra nội chiến và giải phóng 750 nô lệ. Sau chiến tranh, mặc dù có nhiều cống hiến cho quân đội, Tubman vẫn chỉ nhận được nguồn trợ cấp rẻ mạt 20 USD (khoảng 412.000 VNĐ) một tháng. Mãi đến khi bà qua đời, thượng nghị sỹ New York lúc bấy giờ, bà Hilary Clinton lên nhận chức mới chú ý tới vấn đề trợ cấp của Tubman. Cuối cùng, Quốc hội đã quyết định trao 11.750 USD (khoảng 242,5 triệu VNĐ) cho gia đình của bà ở Auburn.
2. Pauline Cushman
Liên bang ngay lập tức cử Cushman đến công tác tại vùng chiếm đóng Nashville và làm việc cho quân đội của Cumberland. Bà đã chịu trách nhiệm thu thập thông tin địch, phát hiện những gián điệp trong hàng ngũ mình và đưa tin về Liên bang trước khi bị nghi ngờ và bắt giữ.
Cushman bị kết án treo cổ nhưng may mắn thoát chết trong một lần tiến công bất ngờ của quân đội Liên bang vào Shelbyville.
Sau chiến tranh, Cushman kiếm tiền bằng cách tiếp tục diễn xuất và thỉnh thoảng đi kể những câu chuyện thời chiến của mình. Khi công chúng không còn thích thú với những câu chuyện của bà, Cushman bắt đầu sử dụng ma túy và chết vào tuổi 60 do sốc thuốc. Bà đã được mai táng theo nghi thức quân đội tại San Francisco.
3. Mary Elizabeth Bowser
Khi cuộc nội chiến Hoa Kỳ xảy ra, gia đình nhà Van Lew đảm nhiệm việc cung cấp lương thực, thuốc thang và sách cho những người lính đóng quân gần nhà tù Libby. Cô nô lệ Bowser đã chịu trách nhiệm đưa tin tức giữa những người tù và nhà chức trách Liên bang, qua đó giúp những tù nhân vượt ngục. Để thực hiện nhiệm vụ, bà đã tin cậy vào hội bí mật của những người ủng hộ Liên bang tại Richmond.
Vào mùa thu năm 1865, Bowser đã có một bài diễn thuyết tại Brooklyn ám chỉ về việc đã từng làm mật thám trong Nhà trắng của Liên minh miền Nam suốt cuộc nội chiến.
Tuy câu chuyện này vẫn chưa thể xác minh nhưng những cố gắng và sự sẵn sàng hy sinh mạng sống để đóng góp một phần quan trọng vào đường dây mật của vùng Richmond là hoàn toàn đáng ghi nhận.
Sau chiến tranh, người ta không có thêm bất cứ thông tin gì về Bowser.
4. Belle Boyd
Belle Boyd đã ba lần bị Liên bang miền Bắc bắt giữ vào tù trong các năm 1862 và 1864. Sau này, bà bỏ trốn khỏi Mỹ và kết hôn với tướng Samuel W. Hardinge, một sĩ quan hải quân đã từng bắt giữ bà. Hardinge nhanh chóng bị cáo buộc là gián điệp của phe miền Nam và chịu tử hình ngay sau đó.
Sau chiến tranh, Belle Boyd đã cho xuất bản cuốn hồi ký gồm 2 tập kể lại cuộc đời gián điệp và tù giam của bản thân. Bà tái hôn 2 lần và qua đời năm 1900.
5. Rose O'Neal Greenhow
Tổng thống miền Nam, Jefferson Davis đã cho gửi Greenhow sang Anh và Pháp để tranh thủ sự ủng hộ. Ở châu Âu, bà đã cho xuất bản cuốn “Cuộc sống tù ngục của tôi và những năm đầu của việc bãi bỏ luật nô lệ ở Mỹ”.
Tháng 9-1864, Greenhow trở về miền Nam nước Mỹ, đi cùng với một tên buôn lậu người Anh, cả hai mang theo số vàng trị giá 2000 USD (khoảng 41 triệu VNĐ). Một tàu chiến của Liên bang đã truy đuổi con tàu gần bờ biển Bắc Carolina khiến nó bị mắc cạn trên cát. Không nghe theo lời khuyên của trưởng tàu, Greenhow đã bỏ trốn trên 1 con thuyền nhỏ cùng hai người nữa. Không may, con thuyền bị lật úp và bà chết đuối do số vòng vàng đeo trên cổ quá nặng. Thi thể của Greenhow dạt vào bờ ngày hôm sau và được Liên minh miền Nam chôn cất vô cùng trang trọng.