Ít ai biết rằng, có một Bà già Noel xuất thân từ phù thủy, đêm Giáng sinh cưỡi chổi phát quà

Chúng ta thường nghe danh Bà già Noel với vai trò là vợ của Ông già Noel, xuất hiện trong nhiều tác phẩm văn học và tài liệu nửa thực nửa ảo với những thông tin vô cùng hiếm hoi, hoàn toàn lu mờ trước ánh hào quang của chồng. Thực ra, trong văn hóa dân gian nước Ý, vẫn còn lưu truyền một câu chuyện khác về một bà già Noel khác, cũng hiền từ, cũng yêu thương trẻ nhỏ và cũng tặng quà cho chúng bằng cách chui vào ống khói giống Ông già Noel.

Điều đặc biệt là, thay vì tuần lộc, Bà già Noel lại di chuyển bằng những cây chổi phép. Bà còn có một quá khứ buồn khi đứa con trai bà yêu quý đã qua đời từ rất sớm… Bà già Noel của nước Ý này không ai khác, chính là phù thủy Befana.

Tranh vẽ Mrs.Claus của Stephanie Lee.

Nguồn gốc Bà già Noel của nước Ý: Xuất thân từ phù thủy, một người mẹ mất con

Truyền thuyết về Bà già Noel Befana này xuất hiện từ rất sớm trong văn hóa nước Ý. Tương truyền, vài ngày trước khi Chúa Jesus chào đời, có ba vị pháp sư đã lên đường đi tìm kiếm Ngài và họ đã lưu lạc đến nước Ý, sau đó họ gặp Befana. Ba vị pháp sư này đã hỏi đường bà để tìm đến nơi Chúa Jesus chào đời nhưng bà bảo rằng bà không biết. Đêm đó, bà đã cho ba vị pháp sư này nghỉ chân tại nhà của mình. Nhận thấy Befana là một phù thủy tốt bụng, ba vị pháp sư này đã hỏi mời Befana gia nhập chuyến hành trình tìm Chúa Jesus và bà từ chối.

Tranh vẽ Bà già Noel Befana của Kurt Walters.

Sau đó vài hôm, bà thay đổi quyết định và bắt đầu mang cây chổi phép của mình ra và bắt đầu chuyến đi tìm Chúa Jesus, lúc này Ngài vẫn còn là một đứa trẻ. Thế là, bà đã lẻn vào bất kỳ nhà nào có trẻ em trên toàn nước Ý, chui vào ống khói để tặng bánh kẹo cho chúng với hy vọng sẽ tìm thấy Chúa Jesus đâu đó. Nhưng mãi mà không tìm được, đến tận ngày nay, bà vẫn đi tìm và tặng quà cho trẻ em, từ đó hình thành tên gọi Bà già Noel Befana.

Một truyền thuyết khác nổi tiếng hơn trong giới Kitô hữu nước Ý thì cho rằng Befana thực chất chỉ là một người phụ nữ bình thường. Bà có một đứa con trai, nhưng không may đứa trẻ này lại qua đời sớm. Từ đó bà buồn bã, sống khép kín, gần như là hóa điên vì cái chết của con. Nhưng khi hay tin Chúa Jesus hạ thế chào đời, bà tin rằng Ngài chính là con bà và đã đến gặp Ngài để tặng Ngài những món quà.

(Ảnh minh họa)

Chúa Jesus lúc này rất vui mừng, Ngài biết chuyện về nỗi khổ mất con của bà và ban cho bà một đặc ân đó là làm mẹ của toàn thể trẻ con trên nước Ý và đảm nhận nhiệm vụ đi phát quà cho các con của mình vào mỗi dịp Giáng Sinh. Từ đó, bà hạnh phúc khôn xiết và bắt đầu chuyến đi tặng quà cho trẻ con vào mỗi dịp Giáng Sinh cho tới tận ngày nay.

Bà già Noel tặng kẹo cho những đứa trẻ ngoan, tặng than cho những đứa trẻ hư

(Ảnh minh họa)

Truyền thuyết kể rằng, Befana thường lẻn vào ống khói để tặng quà cho trẻ em trên khắp nước Ý dưới hình dạng một con mèo và phương tiện di chuyển của bà là một cây chổi, hoàn toàn khác với bầy tuần lộc của Ông già Noel. Món quà của bà cũng không đa dạng cho lắm, đó chỉ là những cái kẹo hoặc các món bánh ngọt mà bà tự tay làm. Chỉ những đứa trẻ ngoan mới được nhận quà, còn những đứa trẻ hư thì sẽ được bà tặng cho một cục than hoặc một củ tỏi, củ hành. Còn đối với những đứa trẻ với bình thường, lúc hư lúc ngoan thì trước tiên chúng sẽ lôi được từ trong tất là than, nhưng sau khi tìm kĩ sâu ở phía bên dưới tất thì sẽ thấy kẹo, sô cô la.

(Ảnh minh họa)

Truyện cũng kể rằng, khi đến vùng nông thôn nghèo Sicily ở nước Ý, sau khi đã hoàn tất việc tặng quà cho trẻ em, bà còn nán lại dùng chổi của mình để quét dọn nhà cửa của họ cho sạch sẽ rồi mới rời đi. Người ta cũng quan niệm thực chất là bà quét bay đi tất cả những gì không may mắn của gia đình đó trong năm cũ, để chào đón một năm mới tốt đẹp hơn. Và để cảm tạ bà, các gia đình ở vùng này thường để lại cho bà một đĩa thức ăn và một ly rượu trước khi đi ngủ. Truyền thống này kéo dài đến tận ngày nay.

Lễ hội dành cho Bà già Noel Befana tại nước Ý.

Thực chất, tên Befana của Bà già Giáng Sinh này bắt nguồn từ lễ Epiphany, trong tiếng Ý là La Festa dell'Epifania. Với từ Epifania là một từ Latin gốc Hy Lạp có nghĩa là "sự xuất hiện". Và theo như truyền thống tôn giáo thì lễ Epiphany được diễn ra vào ngày 6 tháng 1, còn được gọi là ngày Epifania, ngày này thường được xem như là ngày để kết thúc chuỗi ngày nghỉ Giáng sinh, cũng là ngày mọi người ở nước Ý dành tặng cho Bà già Noel Befana những tình cảm thân thương nhất thông qua các buổi diễu hành, triển lãm và hóa trang trong trang phục của bà và nhảy múa.

Hình tượng phù thủy của Befana được bày trí khắp nơi trong lễ hội này.

Thậm chí, tình cảm của người dân Ý dành cho Bà già Noel này còn được thể hiện qua một đoạn thơ rất nổi tiếng như sau:

"Phù thủy Befana đến trong đêm

Với đôi giày tất cả đều rách

Đem theo một túi đầy quà

Để tặng những đứa bé ngoan".

(Nguồn: iItaly, Italyheritage)