Góc nhìn luật sư vụ hình ảnh Messi xuất hiện trong MV của Jack: Tính “thương mại” được hiểu ra sao?

Rất nhiều người thắc mắc liệu Jack có được quyền sử dụng hình ảnh Messi trong MV? Trường hợp không được quyền sử dụng hình ảnh, không có giấy tờ nào được ký giữa các bên thì tình huống pháp lý nào sẽ xảy ra?

Cần xác định tính "thương mại" của MV

Jack chia sẻ tại buổi họp báo cho biết để đưa hình ảnh của Messi vào MV, người đại diện của Messi nói chỉ cần không nhắc đến các vấn đề quốc gia và chính trị. MV cũng không có tính thương mại, không bật kiếm tiền, không có nhãn hàng tài trợ.

Liên quan đến vấn đề trên, luật sư Trần Hoàng Vũ (Giám đốc công ty luật AEC, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) phân tích, có thể hiểu đơn giản "mục đích thương mại" là hành vi nhằm vào phát sinh lợi nhuận về kinh tế hoặc lợi ích khác. Việc xác định hoạt động có mục đích thương mại hay không thì cẩn phải có đủ yếu tố để cấu thành. Vì vậy, cần phải xem xét, nhận định nhiều yếu tố.

Theo luật sư Vũ, một MV không bật "kiếm tiền", không kêu gọi nhãn hàng tài trợ thì không có nghĩa là không mang tính thương mại, bởi:

- MV được xem giống như một hình thức quảng cáo cho chính cá nhân thực hiện MV, giúp họ thu hút người hâm mộ, sự nổi tiếng trên các kênh truyền thông mang lại cơ hội về tài chính hay các cơ hội hợp tác với nhiều kênh cũng như nhiều nhãn hiệu trong tương lai. Sự hợp tác này chính là cơ hội mở ra cho sự thu nhập về tài chính.

- Nếu MV sử dụng hình ảnh của người nổi tiếng được cả thế giới hâm mộ sẽ tạo ra một hiệu ứng rất tốt trên mạng xã hội, trên các kênh YouTube thu hút hàng trăm nghìn lượt xem và theo dõi. Lượt xem và theo dõi càng nhiều thì hoa hồng thu về càng lớn.

- Về bản quyền, MV sử dụng bản quyền và được bảo vệ bản quyền bởi người sáng lập thì bất kể một nhà phân phối, đầu tư nào muốn sử dụng đều phải mua bản quyền. Như vậy là có tính thương mại.

Pháp luật các nước đều công nhận và bảo vệ quyền đối với hình ảnh của cá nhân mỗi người

Cũng theo quan điểm của luật sư, câu chuyện bản quyền hình ảnh của Messi trong MV của Jack đang gây xôn xao trong dư luận. Căn cứ theo tình huống sẽ có 2 trường hợp xảy ra, phía ca sĩ Jack được quyền sử dụng hình ảnh Messi và trường hợp không được quyền sử dụng hình ảnh.

"Đây là một vụ việc mang yếu tố nước ngoài nên việc xác định luật điều chỉnh phải dựa trên nhiều thông tin đầy đủ, cụ thể nhưng hiện tại từ phía đại diện của ca sĩ Jack vẫn chưa có thông tin chính xác cho vấn đề này. Do đó, sự việc này vẫn đang là một dấu hỏi chưa rõ ràng", luật sư Vũ cho hay.

Luật sư Trần Hoàng Vũ (Giám đốc công ty luật AEC, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội)

Trên thực tế, pháp luật của các nước đều công nhận và bảo vệ quyền đối với hình ảnh của cá nhân mỗi người. Trước những thông tin còn chưa rõ ràng, luật sư nhận định:

Nếu căn cứ theo luật của Việt Nam. Căn cứ theo Khoản 1 Điều 32 Bộ Luật dân sự 2015 quy định:

1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Như vậy, việc ca sĩ Jack sử dụng hình ảnh cá nhân của cầu thủ Mesi trong MV ca nhạc của mình nếu đã có sự đồng ý của Messi hoặc người đại diện hợp pháp của cầu thủ này thì việc sử dụng hình ảnh sẽ tuân thủ theo đúng thoả thuận giữa các bên không trái với quy định pháp luật và ý chí của cả hai.

Nhưng ngược lại nếu chưa được sự đồng ý của Messi hoặc người đại diện hợp pháp thì việc sử dụng hình ảnh được xem là vi phạm pháp luật.

Theo đó, luật sư Vũ thông tin thêm, việc sử dụng trái phép hình ảnh của người khác đăng tải lên các mạng xã hội là hành vi vi phạm hành chính, có thể bị xử phạt theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử.

Ngoài ra, bên tự ý sử dụng trái phép hình ảnh của người khác còn có khả năng bị khởi kiện dân sự do đã xâm phạm đến quyền được bảo vệ về hình ảnh của người đó.

Hình ảnh quảng bá MV Từ Nơi Tôi Sinh Ra của Jack. Ảnh MXH

Messi xuất hiện trong MV Từ Nơi Tôi Sinh Ra của Jack. Ảnh chụp màn hình.

Tuy nhiên sáng ngày 3/9, đại diện pháp lý của ca sĩ Jack ra thông cáo bác bỏ tin đồn liên quan đến con số 60 tỷ đồng.

Phía Jack nhấn mạnh các con số được lan truyền liên quan đến chi phí mời cầu thủ Messi vào MV của Jack, cũng như chi phí cho các mối quan hệ bạn bè, người thân trong chuyến đi là "hoàn toàn sai sự thật và vô căn cứ".

Phía ca sĩ Jack cũng gửi lời xin lỗi đến các cá nhân (trong đó có doanh nhân Phạm Ngọc Quốc Cường), cộng sự, đối tác đã gián tiếp chịu ảnh hưởng vì những thông tin thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội đang lan truyền.

Tuy nhiên, chiều 4/9, doanh nhân Phạm Ngọc Quốc Cường - người kết nối cho ca sĩ Jack gặp gỡ cầu thủ Messi - lên tiếng trên trang cá nhân, cho biết sau khi kết nối Jack gặp gỡ danh thủ Messi, ông và nam ca sĩ đã thỏa thuận rằng những hình ảnh về cuộc gặp chỉ giữ làm kỷ niệm, hoặc cho vào phim tài liệu.

Ông Cường cho rằng Jack đã đi ngược lại cam kết ban đầu khi tự ý khai thác hình ảnh Messi trong MV.