Giành giải Nobel, nhà vật lý lẫy lừng nhận được đặc quyền mà tất cả cánh mày râu đều muốn

Minh Hoà, Theo Trí Thức Trẻ 07:04 19/12/2019

Nhờ mối quan hệ khăng khít với Carlsberg mà ngay khi giành giải Nobel Vật lý năm 1992, Niels Bohr đã được hãng bia Đan Mạch này tặng một món quà đặc biệt.

Niels Bohr nổi tiếng thế giới là một trong những nhà khoa học nổi bật nhất của thế kỷ 20 với phát hiện chấn động của ông về cấu trúc của nguyên tử. Nhưng có một điều thú vị mà ít người biết, đó là sau khi nhận được giải Nobel Vật lý năm 1922, ông đã được tặng một căn nhà nằm ngay cạnh nhà máy bia Carlsberg.

Giành giải Nobel, nhà vật lý lẫy lừng nhận được đặc quyền mà tất cả cánh mày râu đều muốn - Ảnh 1.

Niels Bohr

Không chỉ có một địa thế đẹp, mà điểm đặc biệt của căn nhà này là nó còn có một vòi bia được dẫn trực tiếp từ nhà máy sang. Điều đó có nghĩa là Niels Bohr có thể thưởng thức bia Carlsberg 24/7.

Đây là món quà mà hãng bia Đan Mạch dành cho Niels Bohr. Tuy lạ lẫm nhưng món quà này không khiến người đương thời bất ngờ, bởi Niels Bohr đã có mối quan hệ khăng khít với hãng bia ngay từ thời cha mình.

Giành giải Nobel, nhà vật lý lẫy lừng nhận được đặc quyền mà tất cả cánh mày râu đều muốn - Ảnh 2.

Đặc quyền của Niels Bohr Bohr là được uống bia Carlsberg bao nhiêu tùy thích

Quỹ Carlsberg được ông J. C. Jacobsen, nhà sáng lập bia Carlsberg, thành lập vào năm 1876. Đây là dự án tiên phong trong việc gây quỹ, đầu tư cho các công trình nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học tự nhiên. Ban quản lý của Quỹ gồm 5 thành viên và được lựa chọn từ Viện Khoa học và Văn học Hoàng gia Đan Mạch.

Cha của Niel Bohr, ông Christian Bohr, là một nhà sinh lý học, thuộc một nhóm các nhà khoa học làm việc cho Viện. Nhóm này gặp gỡ nhau vào mỗi buổi tối tại nhà của Bohr để thảo luận về các nghiên cứu.

Giành giải Nobel, nhà vật lý lẫy lừng nhận được đặc quyền mà tất cả cánh mày râu đều muốn - Ảnh 3.

Hội nghị Solvay (1927), Niels Bohr ngồi ở phía ngoài cùng bên phải hàng giữa.

Một thành viên khác trong nhóm là nhà sinh lý học Christian Christiansen, người mà sau này làm giám thị cho chàng trai trẻ Niels Bohr khi cậu theo học tại Đại học Copenhagen. Ông là thành viên của Ban quản lý quỹ Carlsberg và đã giúp Bohr gây nguồn quỹ ban đầu để ông nghiên cứu sau tiến sỹ tại Cambrigde và Manchester (Anh). Quỹ Carlsberg nhận ra tiềm năng lớn trong công trình của Bohr và không ngừng đồng hành với ông trong công việc nghiên cứu sau này. Khi dạy học tại trường Công nghệ Cao cấp Đan Mạch, lương của Bohr không đủ để ông trang trải cuộc sống, Quỹ cũng nhận trách nhiệm chu cấp cho Bohr.

Đây là mối quan hệ có lợi cho đôi bên, Bohr cần giúp đỡ về mặt tài chính trong khi Carlsberg cần thúc đẩy nghiên cứu khoa học và sử dụng thành quả để cải tiến quy trình làm bia.

Carlsberg cũng sở hữu một khu thí nghiệm đặc biệt chuyên nghiên cứu về bia. Ngôi nhà mà Bohr được Carlsberg tặng nằm cạnh nhà máy và khu thí nghiệm. Khi Bohr chuyển sang nhà mới, ông tiếp tục các công trình nghiên cứu của mình. Thành quả nổi bật của ông là đã đề ra nền tảng cho cơ học lượng tử.

Giành giải Nobel, nhà vật lý lẫy lừng nhận được đặc quyền mà tất cả cánh mày râu đều muốn - Ảnh 4.

Khu thí nghiệm của Carlsberg với tượng của người sáng lập hãng bia ở trước sân

Một giả thiết được trang Forbes nêu ra là có lẽ chính căn nhà với thiết kế đặc biệt đã giúp Bohr có những thành công trong việc nghiên cứu. "Có một số nghiên cứu cho rằng việc say xỉn thực sự có khả năng cải thiện khả năng sáng tạo của bạn" – trang này nêu. Không biết có thật là bia của Carlsberg đã giúp Bohr trong nghiên cứu khoa học hay không, nhưng nếu đúng là sự thực thì nó chắc chắn làm tăng thêm tính thú vị của món quà dành cho chủ nhân Nobel Vật lý 1922.

Tham khảo Forbes, The Vintage News

Giành giải Nobel, nhà vật lý lẫy lừng nhận được đặc quyền mà tất cả cánh mày râu đều muốn - Ảnh 5.