Gary Oldman - "Tắc kè hoa" thiên tài của nền điện ảnh Anh Quốc

Với màn trình diễn quá xuất sắc trong The Darkest Hour, Gary Oldman đang được xem là ứng cử viên nặng ký nhất trong cuộc đua Nam chính xuất sắc tại giải thưởng Oscar lần thứ 90. Trước đó, ông chỉ mới được Viện Hàn lâm Khoa học và Điện ảnh Hoa Kỳ trao cho một đề cử nhờ vai diễn trong bộ phim Tinker Tailor Soldier Spy (2011).

Thần tượng diễn xuất của nhiều thế hệ diễn viên

Hollywood có thể không mấy "mặn mà" trong việc công nhận tài năng của Gary Oldman. Nhưng với các đồng nghiệp, đặc biệt là trong mắt các diễn viên nam trẻ hơn, Gary Oldman chính là "cây đại thụ" để lại trong họ nhiều cảm hứng diễn xuất.

"Brit Pack" là biệt danh dùng để chỉ lứa diễn viên người Anh – những người đã trở thành ngôi sao lớn ở Hollywood trong thập niên 1980. Lớp diễn viên này bao gồm những cái tên như: Tim Roth, Bruce Payne, Paul McGram, quý ông thanh lịch Colin Firth và người đã trở thành "huyền thoại diễn xuất" Daniel Day – Lewis. Trong số này, Gary Oldman được xem như là nhân tố dẫn đầu "cơn sóng" Anh tại Hollywood thời kỳ đó.

Ngày nay, các diễn viên tuổi tầm trên dưới 40 như Chris Pine, Benedict Cumberbatch, Joseph Gordon-Levitt, Michael Fassbender… xem Oldman là một trong những diễn viên có có tầm ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của bản thân họ. Tom Hardy không ngần ngại gọi Oldman là "người hùng, diễn viên tuyệt vời nhất và là thần tượng lớn" trong lòng anh. Brad Pitt, Daniel Radcliffe và Ryan Gosling thì gọi ông là diễn viên yêu thích nhất của mình.

Những ngôi sao khác kỳ cựu hơn như Anthony Hopkins, Ralph Fiennes, Keanu Reeves thì dùng từ "thiên tài" để mô tả về Gary. Ngay cả các đạo diễn tên tuổi như Christopher Nolan, Luc Besson hay David Cronenberg cũng không tiếc lời khen ngợi khi ví von ông là "một trong năm diễn viên giỏi nhất thế giới".

Khi còn nhỏ, Gary Oldman rất thích học đàn piano và có ước mơ trở thành một ca sỹ. Nhưng khi nhìn thấy Malcolm DcDowell diễn xuất trong The Raging Moon (1971), Gary Oldman đã từ bỏ mọi khát khao trước đó để theo đuổi ước mơ diễn xuất. Trong bài phỏng vấn với Charlie Rose năm 1995, ông nói: "Có điều gì đó trong Malcolm đã níu giữ tôi, tôi cảm thấy sự kết nối và biết rằng ‘mình muốn làm điều đó’".

Gay Oldman bắt đầu sự nghiệp diễn xuất từ năm 1979 với các vai diễn trên sân khấu kịch lẫn trên màn ảnh. Sid and Nancy (1986), Prick Up Your Ears (1987), Rosencrantz & Guildenstern are dead (1990) là những tác phẩm đầu tiên đưa cái tên Gary Oldman đến với công chúng.

Trải qua hơn 35 năm trong nghề, đảm nhận gần trăm vai diễn khác nhau, từ chính cho tới phụ, Gary Oldman luôn khiến cho khán giả phải thán phục trước khả năng biến hóa tài tình của mình. "Tắc kè hoa" là biệt danh mà truyền thông ưu ái dành tặng cho nam diễn viên 69 tuổi.

Tài năng đi cùng với tai tiếng

Cựu thủ tướng Anh Winston Churchill là một trong những chính trị gia có tầm ảnh hưởng nhất trong thế kỷ 20. Được ca ngợi với khả năng lãnh đạo xuất chúng, nhưng bản thân Winston cũng rất nổi tiếng với những thói xấu như: nghiện cổ phiếu, nghiện rượu, mê xì gà và cuối cùng là khả năng quản lý tài chính tồi tệ. Trong suốt cuộc đời, Winston luôn phải loay hoay với cảnh nợ nần vì thói tiêu xài hoang phí.

Đi cùng với tài năng, Gary Oldman cũng là một ngôi sao thường xuyên vướng vào các tranh cãi. Trong suốt thập niên 90, Gary Oldman là một con ma men với khả năng "nốc rượu như nước lã". Ông uống khoảng 2 chai vodka một ngày, chất cồn dung nạp quá nhiều khiến lưỡi bị đen. Sau này khi nhớ lại, Gary cho biết ông đã từng nhiều lần đưa ra quyết định nhận vai trong tình trạng say xỉn.

Gary Oldman từng 4 lần đổ vỡ trong hôn nhân. Trong đó, người vợ thứ ba - nhiếp ảnh gia Donya Fiorentino - từng tố cáo ông bạo hành, sống buông thả trong rượu chè, gái gú sau 4 năm chung sống. Gary sau đó đã phủ nhận mọi cáo buộc.

Quan điểm chính trị, những phát ngôn "mỉa mai" các quan chức lãnh đạo trong ngành giải trí cũng từng là lý do khiến Gary Oldman bị đưa vào danh sách đen của Hollywood vào đầu những năm 2000. Mới đây nhất, trước khi giải Quả Cầu Vàng 2018 diễn ra, nhiều người đã nhắc lại chuyện Gary Oldman đã gọi đây là giải thưởng "vô nghĩa", màu mè và không có giá trị nghệ thuật vào năm 2014.

Ngôi sao đến từ tầng lớp bần hàn

Khác với Hollywood, nơi không quá quan trọng đến nguồn gốc xuất thân của diễn viên, thì ngành công nghiệp điện ảnh Anh Quốc lại là sân chơi có sự phân biệt đẳng cấp rõ nét. Ở Anh, các diễn viên muốn khởi nghiệp thường phải trải qua quá trình học tập, trau dồi kinh nghiệm trong các trường lớp chính quy. Học phí tại các trường kịch nghệ ở Anh khá đắt đỏ. Và chỉ có những ai có tài chính dồi dào mới có khả năng theo đuổi nghệ thuật.

Winston Churchill có xuất thân quý tộc. Còn Gary Oldman là đứa trẻ đến từ nơi chẳng có tên tuổi. Ông sinh ngày 21/3/1958, trong thời kỳ vàng son của xã hội Anh khi một vài đứa trẻ trong tầng lớp lao động cũng có cơ hội được bước chân vào đại học. Cha của Gary là một thủy thủ, ông nghiện rượu và rời bỏ gia đình khi Gary chỉ mới bảy tuổi.

Người mẹ đơn thân, được ông gọi là "chú chim đáng khâm phục" đã một mình nuôi dạy hai đứa con nên người. Nhưng khả năng tài chính và năng lực học tập không đủ, Gary đành bỏ học năm 16 tuổi. Ông đã làm rất nhiều nghề như bán giày, gác cổng và thậm chí là thợ cắt tiết lợn để có tiền theo học diễn xuất tại Young People’s Theatre, Greenwich.

Học viện Nghệ thuật Hoàng Gia - nơi từng đào tạo rất nhiều ngôi sao từ Anthony Hopskins, Vivien Leigh… cho đến Sally Hawkins, Tom Hiddleston, Ben Whishaw… đã từ chối Gary Oldman. Họ viết thư động viên ông nộp đơn vào năm sau nhưng đồng thời cũng khuyên ông nên tìm việc gì khác để kiếm sống. Sau này, khi nhắc lại, Gary chỉ đùa rằng: "Công việc chứng minh tất cả".

Gặp khó khăn vì sự phân biệt đẳng cấp, Gary Oldman cập bến Hollywood để tìm cơ hội mới. Diễn tốt mọi loại vai nhưng Gary Oldman thường chỉ gây ấn tượng mạnh cho khán giả qua các vai phản diện. Kẻ sát nhân Lee Harvey Oswald trong JKF (1991), bá tước Dracula trong Bram Stoker’s Dracula (1992), gã đặc vụ biến chất Norman trong Leo: The Professional (1994) đều trở thành những biểu tượng ác nhân trên màn ảnh.

Đến năm 2014, Gary Oldman mới quay về Anh để tham gia loạt phim Harry Potter. Vai diễn cha đỡ đầu Sirius Black và cảnh sát trưởng James Gordon trong trilogy Batman của Christopher Nolan khiến cho cái tên Gary Oldman đến gần hơn với nhiều tầng lớp, đối tượng khán giả. Đặc biệt, hình tượng James Gordon của Gary được xem là "phiên bản hoàn hảo nhất" của nhân vật này.

Huyền thoại phê bình phim Roger Ebert đã từng gọi Gary Oldman là "một trong những diễn viên vĩ đại, có khả năng đóng kẻ bề trên, người nghèo hèn, thô bạo, quý phái". Nhiều cây bút khác, dù thừa nhận tài năng của Gary nhưng cũng nhận định ông là một trong những "diễn viên vĩ đại không bao giờ thắng được Oscar".

Minh chứng là dù có cả sự nghiệp đồ sộ, là thần tượng của nhiều đàn em nhưng Gary Oldman mới chỉ mới nhận được một đề cử Oscar vào năm 2011. Tuy nhiên, nhận định này có khả năng sẽ không còn đúng nữa. Khi Gary Oldman - một trong những diễn viên tài năng nhất Anh Quốc đã có màn hóa thân không thể tuyệt vời hơn trong vai Winston Churchill, biểu tượng lịch sử của chính người Anh.

Khi xem Gary diễn trong The Darkest Hour, người xem như nín thở, hồi hộp và vỡ òa theo những sắc thái tâm trạng của nhân vật. Trận di tản lớn nhất lịch sử hiện đại Dunkirk đã thành công nhờ vào một nửa công lao của Winston Churchill, nước Anh đã đứng vững trong chiến tranh nhờ quyết tâm và bản lĩnh của vị chính trị gia sắt thép. Và với Winston Churchill, có lẽ cuối cùng thì Viện Hàn Lâm cũng không thể "nhắm mắt làm ngơ" trước tài năng của Gary Oldman.