Điện ảnh Việt đầu 2025: Kiếm hàng trăm tỷ từ sự thất vọng của khán giả

Chưa đầy ba tháng đầu năm 2025, ngành điện ảnh Việt Nam đã ghi nhận những bước tiến mạnh mẽ về mặt doanh thu, minh chứng cho sức hút ngày càng lớn của phim nội địa. Các tác phẩm ra mắt liên tục lập kỷ lục phòng vé, với nhiều bộ phim dễ dàng vượt qua mốc 100 tỷ đồng, thậm chí có phim còn vượt ngưỡng 300 tỷ. Sự bùng nổ này cho thấy khán giả Việt ngày càng dành sự quan tâm lớn hơn cho phim trong nước, sẵn sàng ra rạp để ủng hộ các tác phẩm điện ảnh nội địa.

Tuy nhiên, thành công về tài chính không đồng nghĩa với chất lượng nghệ thuật được nâng cao. Nhiều bộ phim dù thắng lớn về doanh thu nhưng lại nhận về vô số ý kiến trái chiều, thậm chí là sự chỉ trích nặng nề từ giới phê bình lẫn khán giả. Những điểm yếu cố hữu như kịch bản rời rạc, nội dung hời hợt và cách kể chuyện thiếu sáng tạo vẫn tiếp tục tồn tại, khiến điện ảnh Việt dù phát triển về quy mô nhưng vẫn loay hoay trong bài toán nâng cao chất lượng. Không ít tác phẩm chạy theo công thức thương mại an toàn, lạm dụng yếu tố hài nhảm, cảnh giật gân hoặc drama sáo rỗng để lôi kéo khán giả mà thiếu đi chiều sâu thực sự. Thực tế này đặt ra một câu hỏi lớn cho ngành điện ảnh Việt: Liệu doanh thu kỷ lục có thực sự phản ánh cho chất lượng và sự phát triển hay chỉ là một cơn sốt nhất thời? Nếu không có sự đầu tư nghiêm túc vào kịch bản, diễn xuất và tư duy sáng tạo, điện ảnh Việt có thể rơi vào vòng lặp của những thành công nhất thời nhưng không thể tạo nên giá trị lâu dài.

Doanh thu khủng nhờ hiệu ứng truyền thông bùng nổ

3 tháng đầu năm 2025 chứng kiến sự xuất hiện của hàng loạt bộ phim Việt đạt doanh thu trăm tỷ đồng, trong đó có các tác phẩm như Bộ Tứ Báo Thủ (332 tỷ), Nụ Hôn Bạc Tỷ (211 tỷ), Đèn Âm Hồn (105) tỷ, Nhà Gia Tiên (237 tỷ) và Quỷ Nhập Tràng (126 tỷ) (những con số này ghi nhận vào ngày 20/3/2025). Sự thành công này cho thấy khán giả Việt vẫn rất ưa chuộng phim nội địa, và doanh thu cao của các bộ phim Việt trong thời gian qua rõ ràng là một tín hiệu tích cực cho ngành điện ảnh.

Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng đó là một câu chuyện khác về chất lượng phim. Bởi dường như con số doanh thu lại không hoàn toàn phản ánh được chất lượng tác phẩm. Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến hiện tượng này chính là sự bùng nổ của mạng xã hội. Nhờ sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng như Facebook, TikTok,... và các diễn đàn điện ảnh trực tuyến, các nhà sản xuất dễ dàng quảng bá phim của mình đến khán giả một cách rộng rãi với chi phí thấp hơn so với các phương thức truyền thống. Những đoạn clip viral được cắt ghép khéo léo từ phim đã tạo ra hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ, khiến khán giả tò mò và đổ xô ra rạp xem phim. Tiêu biểu như trường hợp của Đèn Âm Hồn, những clip nam chính diễn dở đến mức nực cười lại là thứ gây tò mò cho người xem, khiến họ chấp nhận ra xem xem tác phẩm này đầu cua tai nheo ra sao và để rồi nhận về sự thất vọng.

Tuy nhiên, sự phổ biến của mạng xã hội không chỉ giúp các phim đến gần hơn với công chúng, mà còn trở thành công cụ để nhiều ekip sản xuất chèo lái dư luận theo hướng có lợi cho mình. Thay vì chú trọng đầu tư vào chất lượng nội dung, một số nhà sản xuất chọn cách dùng mạng xã hội như một vũ khí để điều hướng ý kiến khán giả. Các bài viết khen ngợi phim được tung ra dày đặc trên các diễn đàn, hội nhóm với nội dung đồng nhất, tạo cảm giác phim đang nhận được sự đón nhận tích cực từ công chúng. Nụ Hôn Bạc Tỷ cũng tương tự. Phim thành công tận dụng triệt để nguồn tài nguyên sẵn có trên mạng xã hội, đẩy 2 cái kết khác nhau lên mạng, khiến khán giả vô cùng tò mò về tác phẩm và ra rạp với tâm thế “khui túi mù”. May mắn hơn cho người xem khi so với Đèn Âm Hồn thì Nụ Hôn Bạc Tỷ có chất lượng vượt trội hơn hẳn (dù bản thân nó cũng chưa phải một bộ phim xuất sắc).

Sự thiếu đổi mới trong nội dung và kịch bản

Điều khiến khán giả thất vọng chính là sự thiếu đổi mới trong các bộ phim. Các bộ phim điện ảnh Việt từ đầu năm đến giờ chủ yếu tập trung vào những yếu tố dễ tiếp cận như tình cảm, gia đình, hoặc kinh dị mà không dám thử nghiệm với những chủ đề mới mẻ, đầy thử thách. Đặc biệt, nhiều bộ phim mang đậm tính giải trí nhưng thiếu đi những thông điệp sâu sắc hay những vấn đề xã hội cần được đề cập.

Một ví dụ điển hình là phim kinh dị Đèn Âm Hồn, một bộ phim có doanh thu cao đến mức khó hiểu. Dù vượt ngưỡng trăm tỷ nhưng tác phẩm này lại bị đánh giá là một thảm họa điện ảnh với kịch bản rời rạc, tình tiết vô lý và cách kể chuyện cẩu thả. Diễn xuất của dàn diễn viên tệ hại đến mức khiến người xem không biết nên sợ hay nên cười. Hình ảnh, bối cảnh và phục trang có lẽ là những điểm sáng hiếm hoi của tác phẩm này. Sang đến Quỷ Nhập Tràng thì đáng khen hơn đôi chút khi chí ít phim cũng có dàn cast chất lượng thế nhưng các yếu tố như ma quái, hù dọa, siêu nhiên dường như đang bị khai thác quá nhiều và dần trở nên sáo rỗng trong mắt người xem. Khán giả dễ dàng nhận thấy các bộ phim này không có sự đột phá về mặt sáng tạo, mà chủ yếu chỉ nhằm vào yếu tố kinh dị, giật gân để thu hút sự chú ý.

Ngoài ra, kịch bản của nhiều bộ phim Việt gần đây cũng gây thất vọng vì sự thiếu mạch lạc và tính logic. Việc xây dựng nhân vật thiếu chiều sâu, các tình huống không được phát triển hợp lý cũng là một yếu tố khiến chất lượng phim giảm sút. Điển hình phải kể đến bộ phim Bộ Tứ Báo Thủ - cú sảy chân đáng tiếc của Trấn Thành. Doanh thu phim vẫn vượt ngưỡng 300 tỷ nhưng đây lại là lần đầu tiên trong sự nghiệp làm phim Tết, Trấn Thành nhận về nhiều lời chê bai đến thế. Kịch bản lỏng lẻo, xây dựng nhân vật thiếu thuyết phục, những mảng miếng gây cười quá quen và nhạt nhẽo,... vô số những bình luận tiêu cực khiến phim hạ nhiệt nhanh khó ngờ và Trấn Thành thì mất đi thế độc tôn phòng vé Tết.

Các nhà làm phim Việt có lẽ cần nỗ lực hơn để cân bằng giữa yếu tố doanh thu và chất lượng, thay vì chỉ chạy theo những con số phòng vé mà bỏ qua giá trị nghệ thuật. Một bộ phim thành công không chỉ nằm ở việc thu hút khán giả ra rạp, mà còn phải để lại dấu ấn sâu sắc về nội dung, thông điệp và cách thể hiện. Nếu cứ mãi dựa vào công thức thương mại cũ kỹ, điện ảnh Việt sẽ khó lòng bứt phá và tạo dựng vị thế vững chắc.