Đã bao giờ bạn nghe đến món Don, đặc sản chỉ có ở mỗi vùng đất Quảng Ngãi chưa?

Quảng Ngãi nằm ngay khúc ruột miền Trung nổi bật với thiên nhiên ôn hoà của sông, núi và biển. Con sông Trà uốn quanh thành phố không chỉ tạo nên vẻ đẹp cho khung cảnh tự nhiên mà còn đem đến một đặc sản chẳng nơi nào có. Đó chính là Don, món ăn có cái tên lại khiến nhiều người tò mò.

Nếu lần đầu tiên nghe cái tên Don Quảng Ngãi thì chắc chẳng ai có thể hình dung được hương vị cũng như hình thức của của chúng. Không biết đây là món nước hay ăn kiểu khô, rồi Don là loài động vật hay thực vậy ấy nhỉ? Khám phá món ăn, bạn sẽ hiểu hơn về văn hoá ẩm thực của vùng đất này.

Don thuộc loài nhuyễn thể, vỏ có hai mảnh hình dẹt và dài chỉ hơn 1 phân. Bên trong phần thịt có màu vàng nhạt và vài tua dài tủa xung quanh. Don Quảng Ngãi được người dân yêu thích nhờ độ ngọt thanh tự nhiên và chúng là đặc sản chỉ có ở mỗi xứ này.

Don được cào ở vùng cửa sông Trà và sông Vệ. Chúng thường nằm sâu trong cát tầm 5 phân và người dân thường đợi nước cạn mới thu hoạch chúng. Công cuộc cào Don cũng không hề dễ vì người ta phải ngâm nước hàng giờ và cào thật sâu mới có được số lượng nhiều. Cách thưởng thức Don đơn giản, bình dị như chính người miền Trung, ấy vậy mà hương vị này đã đi vào văn hoá ẩm thực của Quảng Ngãi từ bao đời. 

Don khi cào về sẽ được chà vỏ, rửa thật sạch mà ngâm cho nhả hết cát. Sau đó người ta luộc cho đến khi há miệng để có được nước dùng ngọt thanh tự nhiên và nguyên chất. Tuỳ khẩu vị mà nêm nếm cho thật vừa miệng nhưng nhất thiết phải có một chút cay the từ ớt để tăng độ kích thích.

Thịt Don khi ấy đã tách vỏ, cho thêm hành tây thái sợi, tỏi băm nhuyễn và rắc thêm vài hạt tiêu là đã đủ đầy hương vị cho đặc sản xứ Quảng. Nhúng bánh tráng nướng cho đến khi chúng mềm và ngậm nước, hãy thong thả múc từng muỗng Don ăn cùng để cảm nhận sự hoà quyện trong từng thành phần. 

Không chỉ ăn cùng nước súp nóng, Don Quảng Ngãi có thể chế biến thêm thành kiểu xào hay tô cháo ấm nồng, thơm thanh. Không quá đậm đà, nổi bật nhưng vị ngọt thanh tinh tế và chút cay nồng đan xen của món Don đã trở thành niềm tự hào của ẩm thực thành phố này. Chúng chân chất, bình dị như chính tính cách của người dân nơi đây.