Cuộc chạy deadline giải ngân 14 tỷ tiền từ thiện trong 6 ngày và cái khó của Hoài Linh

Vậy là cuối cùng, nghệ sĩ Hoài Linh cũng đã thông báo giải ngân hết số tiền 14 tỷ của đồng bào ủng hộ miền Trung. Sau 2 tuần đầy căng thẳng và áp lực, mà có lẽ, những sóng gió trong suốt cả đời làm nghề của nghệ sĩ Hoài Linh cũng không thể so sánh được.

Nhưng, ngay cả khi số tiền từ thiện đã được giải ngân 1 cách nhanh chóng, thì chúng ta vẫn cảm thấy không thỏa đáng. Ừ thì đúng là quà đã được trao, tiền đã được gửi, ừ thì đúng là người miền Trung cũng đã nhận được thứ lẽ ra họ đã được nhận trong mùa lũ… năm ngoái. Mọi chuyện thế là tạm ổn, tạm đúng như những gì nó vốn dĩ phải xảy ra. Thế nhưng, cảm giác tiếc nuối vẫn là thứ đang hiện hữu trong phần đông khán giả lúc này. Tiếc nuối vì một khởi đầu tốt đẹp lại dẫn đến một vụ ồn ào không hay. Tiếc nuối vì tự nghệ sĩ Hoài Linh đẩy mình vào thế khó, và rồi lại khiến mọi thứ phía trước dường như… khó hơn cũng vì cách xử lý vội vàng giữa một tình thế tiến thoái lưỡng nan.

Cứu trợ mùa lũ, giữa đỉnh điểm mùa hè

Không phải tự nhiên mà cư dân mạng bật cười chua chát khi nhìn hình ảnh, giữa đại dịch Covid-19 đang bước vào những ngày căng thẳng nhất, thời tiết khắp cả nước đang bước vào những ngày hè nắng hạn nhất, thì đoàn đại diện của nghệ sĩ Hoài Linh đi trao quà cứu trợ… lũ lụt.

Vậy là về lý, nghệ sĩ Hoài Linh đã “xong” phần việc của mình với 14 tỷ đó rồi. Nhưng, số tiền 14 tỷ đó đã thực sự mang lại đúng ý nghĩa của nó, như nguyện vọng ban đầu của các nhà hảo tâm hay chưa, thì lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Liệu cách giải ngân số tiền có được coi là trách nhiệm không, khi mà ai nhìn vào cũng có thể thấy rõ, cuộc từ thiện chóng vánh này dường như là đang được thúc đẩy để cứu vãn hình ảnh, là một giải pháp tình thế nhằm giải quyết thật nhanh vụ scandal lớn nhất trong sự nghiệp làm nghề của Hoài Linh - hơn là để đến được tay bà con một cách hợp lý và hữu ích nhất.

Chỉ trong vòng gần 1 tuần, số tiền hơn 14 tỷ đã được giải ngân nhanh chóng với những phần quà, mái nhà tình thương, những khoản tiền được chuyển về UBMTTQ. Chi tiết mọi khoản tiền dùng cho việc gì, gửi cho tỉnh nào,... cũng được phía Hoài Linh công bố (dù chưa hề có chứng từ rõ ràng). So với quãng thời gian 6 tháng không giải ngân vì đủ lý do, thì lý do duy nhất có thể lý giải cho cuộc giải ngân chóng vánh này là bởi: Hoài Linh đang đứng trước bờ vực hình ảnh bị sụp đổ.

Sự vội vàng của nghệ sĩ Hoài Linh ở đây ta có thể hiểu được. Đó là một lý do quá lớn, một lý do sống còn mà ai đối mặt với nó cũng phải tìm cách giải quyết ngay, chứ đừng nói đến một người nghệ sĩ sống bằng hình ảnh và sự yêu thương của công chúng. Trong chuyện này, Hoài Linh tự đặt mình vào cái thế không giải ngân… không được. Thậm chí, phải làm thật nhanh, thật rõ ràng, rình ràng cho tất cả mọi người cùng chứng kiến. Chúng ta đều hiểu việc để số tiền ấy tồn đọng đến tận cách đây 2 tuần là điều mà bản thân Hoài Linh cũng không mong muốn. Khán giả cứ thúc ép, đặt câu hỏi, tạo áp lực, còn cá nhân Hoài Linh - với cái tôi của một nghệ sĩ và cả cái tâm của mình, cũng không cho phép bản thân được cầm số tiền ấy lâu hơn. Chi bằng cứ làm, rồi sau đó, chẳng ai còn nói được là anh đã tiêu hết tiền, đã vô tâm với đồng bào, đã thiếu trách nhiệm với mạnh thường quân.

Nhưng, sự thắc mắc, bất bình của khán giả trong trường hợp này cũng là hiểu được. Khi họ tìm đến và gửi gắm tiền của mình cho nghệ sĩ Hoài Linh - là bởi họ tin rằng Hoài Linh sẽ thay mặt mình trao số tiền ấy tới đồng bào một cách chân thành và cẩn trọng. Và họ đã phải trải qua 2 lần thất vọng. Lần thứ nhất là khi nghệ sĩ Hoài Linh thông báo số tiền 14 tỷ đó vẫn nằm trong tài khoản sau 6 tháng. Thôi cũng có thể thông cảm được. Nhưng đến lần thứ 2, sự thất vọng trở nên lớn hơn khi khán giả phải chứng kiến cuộc từ thiện mùa lũ giữa những ngày nắng nóng, dịch bệnh cao điểm.

Sự thất vọng ấy đến từ việc nhận ra số tiền mình gửi từ tâm nhưng lại đang được phát đi một cách vội vã. Hãy hiểu rằng, khán giả hiện tại không còn là những người “thấy vậy, biết vậy”. Họ đã thức thời, hiểu biết với những góc nhìn đa chiều, đã có quan điểm và chính kiến rõ ràng. Họ yêu mến và bao dung, nhưng biết đặt câu hỏi và hiểu rõ đúng - sai, cái gì là thực chất, cái gì đang là bề mặt. Vậy nên, chẳng có gì lạ nếu khán giả cảm thấy bức xúc trước cuộc từ thiện chóng vánh này.

Không phải là miền Trung bây giờ không cần được giúp đỡ, càng không phải những hộ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt đã thực sự vượt qua được cảnh khó khăn. Công tác tái thiết sau lũ và phòng vệ cho những mùa lũ sau luôn luôn cần kíp. Nhưng nhìn vào cách nghệ sĩ Hoài Linh từ thiện, ta không thấy được sự tính toán về những yếu tố ấy. Gửi tiền, tặng quà, xây nhà - đó không phải là một lộ trình và cách làm hợp lý trong thời điểm này. Nó không thể hiện sự suy tính thấu đáo của người đang làm từ thiện. Và những điều đó sao có thể qua được mắt khán giả, những người bây giờ đã trở nên khắt khe hơn, nhất là họ đã trải qua 1 lần thất vọng?

Giá như không phải nói một câu giá như…

Từ đầu đến cuối sự việc, ta đều thấy những cách xử lý đầy cảm tính và thiếu kinh nghiệm của nghệ sĩ Hoài Linh. Bởi từ thiện là một lĩnh vực nhạy cảm và đòi hỏi cái đầu lý trí, rành mạch, tỉnh táo. Thế nên, với tâm lý luống cuống và muốn sửa sai càng nhanh càng tốt, nghệ sĩ Hoài Linh đã tự chất thêm những sai lầm nối tiếp sai lầm. Lại một lần nữa phải nhắc lại, hãy tin rằng nghệ sĩ Hoài Linh không phải một người làm mọi thứ vì chạy theo những giá trị bề ngoài, hay phát động cuộc từ thiện nhằm mục đích cá nhân. Hãy tin vào sự tốt đẹp và tử tế của người nghệ sĩ ấy.

Nhưng, lẽ ra nghệ sĩ Hoài Linh đã có thể sửa sai bằng cách khác.

Giá như, anh có thể bình tĩnh ngồi xuống và nhận định tình hình. Nếu hiện tại, địa phương đang trong đợt nắng nóng cao điểm, dịch bệnh hoành hành, ta phải làm gì để giúp đỡ phòng vệ cho những mùa lũ sau? Liệu có cách nào để hỗ trợ người dân vùng bão lũ một cách khoa học và hợp lý với hoàn cảnh? “Của cho không bằng cách cho”, ta nên làm gì để số tiền 14 tỷ ấy thực sự phát huy được giá trị của nó, thay vì chỉ đến và đặt một cục tiền vào tay người dân?

Giá như, nghệ sĩ Hoài Linh vạch một lộ trình giải ngân cụ thể, logic và rõ ràng. Hoài Linh là một trong số những nghệ sĩ được yêu mến nhất Việt Nam, ngay giữa scandal, vẫn rất nhiều người sẵn sàng kiên nhẫn chờ anh đưa ra câu trả lời của mình. Vậy nên chắc chắn, chỉ cần có một kế hoạch hợp lý và cam kết bám sát, khán giả vẫn sẽ tin tưởng và chờ đợi Hoài Linh triển khai. Dù là ngay bây giờ, hay thêm một vài tuần nữa khi dịch bệnh đã êm xuôi.

Hoặc giả, nếu nghệ sĩ Hoài Linh không thể một mình làm hết những việc đó vì nhận ra kinh nghiệm hạn hẹp của mình trong lĩnh vực từ thiện, giá như anh tìm đến những tổ chức uy tín để kết hợp, tìm ra một phương án phù hợp nhất để triển khai kế hoạch từ thiện của mình.

Đó đều là những cách làm mà lẽ ra, nghệ sĩ Hoài Linh có thể lựa chọn để thực sự khiến số tiền 14 tỷ đã một lần lỡ dở ấy làm tròn vai trò của nó - một cách hữu ích và bền vững. Đó sẽ là những cách mà khán giả cảm nhận được sự rốt ráo, trăn trở và quyết tâm mang đến một giá trị đích thực cho người dân vùng lũ, dù cho là hiện tại hay tương lai.

Giá như, nghệ sĩ Hoài Linh nghĩ về cách giải ngân số tiền 14 tỷ ấy bằng cái tâm muốn dành cho người dân vùng lũ, chứ không phải bằng sự nôn nóng muốn bảo vệ hình ảnh của bản thân…

Nhưng, giá như không phải nói một câu giá như. Khi việc từ thiện không gắn liền với những mong muốn từ tâm, cộng với sự thiếu kinh nghiệm của bản thân, thì việc cuộc giải ngân trở nên bi hài như những ngày vừa qua, cũng là điều dễ hiểu. Chỉ tiếc rằng, bao nhiêu ý niệm tốt đẹp ban đầu của nghệ sĩ Hoài Linh, bỗng trở thành thứ bị đặt câu hỏi, và khiến người ta phải chạnh lòng tiếc nuối. Nhưng bây giờ, chẳng biết trách ai…

Chung quy lại, cái khó của Hoài Linh, dù tưởng đã xong rồi, mà khó vẫn hoàn khó quá. Bởi chặng đường phía trước, khán giả sẽ chẳng còn có thể nhìn về anh như trước đây đã từng.

Ảnh: Sưu tầm