Công thức rèn luyện kỹ năng đẳng cấp của những người giỏi nhất hành tinh: Rèn luyện chuyên sâu x 10.000 giờ

01

Đội tuyển Brazil đã 5 lần vô địch World Cup và được biết đến là đội tuyển bóng đá quốc gia thành công nhất trên thế giới. Đất nước Brazil cũng được mệnh danh là "vương quốc của bóng đá" bởi mỗi năm có gần 1.000 cầu thủ ký hợp đồng với các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp, và đây cũng là lò đào tạo ra nhiều ngôi sao bóng đá nổi tiếng trên thế giới chẳng hạn như Vua bóng đá Pele, Garrincha, Ronaldo, Rivaldo, Roberto Carlos, Zico…

Nhiều người cho rằng việc Brazil tập trung được nhiều tài năng như vậy là do gen và môi trường, cũng có nghĩa là do khí hậu ôn hòa của quốc gia Nam Mỹ này, tình yêu bóng đá của người Brazil và cả sự nghèo đói.

Khí hậu, tình yêu và nghèo đói tuy là truyền thống, nhưng Brazil cũng chỉ là một quốc gia Nam Mỹ bình thường trong thế giới bóng đá vào những năm 1940 - 1950.

Mãi đến năm 1958, ông vua bóng đá Pele mới mở được cánh cửa thần kỳ này, kể từ đó, họ trở nên bất bại.

Ít ai biết rằng, đằng sau thành công của cái tên "Vương quốc bóng đá" lại chỉ đơn thuần là một bộ phương pháp giúp nâng cao tốc độ học tập: rèn luyện chuyên sâu.

Rèn luyện chuyên sâu chính là: đấu tranh hướng tới mục tiêu đã đặt ra, thách thức giới hạn khả năng của bản thân, liên tục mắc sai lầm để trở nên thông minh hơn.

Người Brazil sớm đã áp dụng phương thức "rèn luyện chuyên sâu" trong bóng đá cho các cầu thủ của mình, và phương pháp cụ thể mà họ áp dụng có tên là "futsal" (bóng đá trong nhà): những quả bóng nhỏ hơn và nặng hơn đòi hỏi khả năng kiểm soát chính xác hơn; môi trường chật hẹp có thể thực hiện hiệu quả độ chính xác trong đường chuyền, cũng như góc độ và sự hợp tác nhanh chóng với các cầu thủ. Ở đây, họ liên tục mắc sai lầm và sửa chữa chúng, đối mặt với những vấn đề mới, lại một lần nữa, rồi lại một lần nữa.

Họ không ngừng luyện tập, không ngừng rèn luyện, những người đam mê và giỏi nhất thậm chí đã luyện tập trong hàng nghìn giờ.

Đất nước Brazil được mệnh danh là vương quốc bóng đá

02

Trong quá trình luyện tập của các cầu thủ Brazil, những thay đổi nào đã diễn ra trong não bộ và cơ thể giúp họ có thể phi nước đại trên sân, chuyền bóng và tấn công một cách nhanh chóng và chính xác như vậy? Tốc độ phản ứng của họ khác gì so với những người chỉ ngồi xem họ đá như chúng ta?

Khác biệt lớn nhất tới từ đại não, chính xác mà nói, nó là một chất đặc biệt trong các dây thần kinh não - Myelin.

Myelin được các nhà khoa học thần kinh gọi là "chìa khóa để giao tiếp, đọc, học các kỹ năng và để trở thành một con người."

Thực tế, việc điều khiển chuyển động của chúng ta là sự liên lạc giữa các chuỗi sợi thần kinh chứ không phải các nhóm cơ. Nếu các chuỗi thần kinh trong não của chúng ta được ví như dây điện, thì lớp vỏ Myelin giống như một chất cách điện quấn quanh nó. Lớp vỏ Myelin càng dày thì khả năng phản ứng của con người càng mạnh và các kỹ năng càng chính xác; nó cũng có thể kiểm soát chính xác tốc độ truyền thông tin, để phản ứng của chúng ta luôn ở mức phù hợp.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, chỉ có "rèn luyện chuyên sâu" mới có thể kích thích sự phát triển của Myelin, còn thực hành thông thường không có hiệu quả đối với Myelin. Do đó, các bài tập lặp đi lặp lại đơn giản ít ảnh hưởng đến sự phát triển của vỏ Myelin, trong khi những bài tập có level "tăng dần" là bài tập hiệu quả nhất.

Điều này cũng giải thích tại sao chúng ta không thể trở thành chuyên gia dù chúng ta ăn và ngủ mỗi ngày.

Việc luyện tập của đội Brazil tuân theo các quy tắc luyện tập chuyên sâu: lặp đi lặp lại nhiều lần, đồng thời nâng cao lượng bài tập mỗi ngày; họ mắc lỗi liên tục, rồi họ chú ý đến chúng, luyện tập lặp đi lặp lại, dần dần tạo nên một "đường lớn" bên trong hệ thần kinh, thúc đẩy sự phát triển của vỏ Myelin.

Trong quá trình rèn luyện hàng ngày, lớp vỏ Myelin ngày càng dày, đến một ngày, "đường lớn" mạch não đó trở thành "đường cao tốc" giúp "thông xe" nhanh chóng hơn, thời gian phản ứng với hành động được rút ngắn, khả năng xử lý thông tin tổng thể cũng được cải thiện đáng kể, việc kiểm soát thời điểm ngày càng trở nên chính xác hơn.

Nói chung, rèn luyện chăm chỉ theo đúng hướng, thực hành chuyên sâu và có chủ đích, tạo ra nhiều Myelin hơn, và cứ như vậy, một thiên tài được sinh ra.

Người có thể trở thành thiên tài quả thực có những năng khiếu bẩm sinh, nhưng nó hoàn toàn không phải nhân tố duy nhất quyết định thành công sau này, còn thành công nào thì cũng đều cần tới sự "rèn luyện chuyên sâu".

Rèn luyện chuyên sâu × 10.000 giờ = kỹ năng đẳng cấp thế giới

03

Trên thực tế, ngay từ khi còn nhỏ, lớp vỏ Myelin trong não của chúng ta đã lần lượt được tạo ra và trạng thái này kéo dài đến hơn 30 tuổi. Vì vậy, giai đoạn này là giai đoạn then chốt để chúng ta thành thạo một kỹ năng nào đó.

Sau 30 tuổi, lớp vỏ Myelin vẫn phát triển. Tuy nhiên, khi chúng ta già đi, sự lão hóa của các chức năng khác nhau của cơ thể con người trở nên rõ nét hơn, và sự phát triển của Myelin cũng bị chậm lại, sau tuổi 50, sự hao mòn của Myelin sẽ vượt qua tốc độ tăng trưởng.

Nhiều người muốn học một kỹ năng sau khi nghỉ hưu, nhưng nhận thấy rằng nó đòi hỏi nhiều năng lượng và thời gian hơn so với khi họ còn trẻ, điều này không có nghĩa là các gen trong cơ thể đã thay đổi, mà là khả năng Myelin đã giảm.

Vì vậy, dù là muốn thành danh hay muốn thành thạo một kĩ năng nào đó, hãy tranh thủ càng sớm càng tốt.

Ngay từ thế kỷ 19, các nhà tâm lý học đã bắt đầu nghiên cứu về chu kỳ và thời gian hình thành các kỹ năng. Họ kết luận rằng, bất kể là trong lĩnh vực nào, bạn cũng đều phải mất hơn 10 năm tập trung rèn luyện để có thể nâng kỹ năng ấy lên tầm chuyên nghiệp đẳng cấp thế giới.

Vì vậy, thể lực đỉnh cao của các vận động viên quần vợt nữ là ở tuổi 17, nên bắt đầu tập từ năm 7 tuổi là tốt nhất, nam vận động viên thì muộn hơn nên có thể bắt đầu tập từ năm 9 tuổi.

Các nhà tâm lý học và nhà khoa học thần kinh đã thu được một lý thuyết tổng quát về các kỹ năng thông qua rất nhiều nghiên cứu, và thể hiện nó dưới dạng công thức:

Rèn luyện chuyên sâu × 10.000 giờ = kỹ năng đẳng cấp thế giới

Điểm đặc biệt thực sự của các thiên tài nằm ở khả năng bình tĩnh và sự rèn luyện chuyên sâu, họ để cây kỹ năng bén rễ thật sâu, thật cứng cáp dưới lòng đất rồi dần dần đợi thời cơ để phát triển mạnh mẽ.

Tất nhiên, 10.000 giờ chỉ là một giai đoạn quan trọng để hình thành các kỹ năng, không có đường tắt, muốn thành công, bạn phải bỏ công sức và kiên trì tới cùng.