Ra đời từ năm 1997, cho đến nay, series phim Cảnh sát hình sự đã trở nên quen thuộc với khán giả. Hầu như năm nào Trung tâm sản xuất phim truyền hình Việt Nam (VFC) cũng làm một phần. Số lượng ban đầu chỉ có vài tập (Ngược dòng cái chết - 3 tập, Nước mắt của mẹ - 4 tập), sau tăng dần lên vài chục tập (Bí mật những cuộc đời - 18 tập, Kẻ sát nhân có tài mở khóa - 35 tập).
Trước khi Cảnh sát hình sự ra đời, truyền hình Việt Nam chưa thực sự có bộ phim nào đề cập đến nghề điều tra. Mặc dù đã xem nhiều dạng phim này của nước ngoài nhưng khán giả vẫn đón nhận thể loại mới của truyền hình Việt một cách tò mò và hào hứng.
Một thể loại phim vô cùng khó
Cảnh sát hình sự vốn thuộc thể loại phim rất khó làm bởi nó mang tính chính luận, lại đề cập đến những vấn đề nóng của toàn xã hội. Hơn nữa, trong bối cảnh những phim hình sự nước ngoài có kỹ xảo tốt, võ thuật đẹp mắt cũng như nội dung hấp dẫn thì Cảnh sát hình sự lại càng chịu áp lực hơn. Đó là lý do đa số đạo diễn thực hiện series đều là những tên tuổi gạo cội cả ở tuổi nghề và tuổi đời như đạo diễn Vũ Hồng Sơn, đạo diễn Mai Hồng Phong, đạo diễn Đỗ Thanh Hải… Sau này, nhiều đạo diễn trẻ đã thử sức ở loại phim này hơn.
Hoa Thúy - diễn viên đóng nữ cảnh sát thành công nhất series
Một cái khó khác của Cảnh sát hình sự là làm sao để chuyển tải được những cái ly kỳ của mỗi vụ án nhưng vẫn phải đảm bảo tính bí mật về nghiệp vụ của những người cảnh sát. Khả năng giữ tiết tấu, không khí của phim sao cho liền mạch, thông suốt cũng là một thách thức.
"Chạy án"
Dẫu vậy, Cảnh sát hình sự cũng gặt hái được nhiều thành công.
Những phần phim để lại nhiều dấu ấn
Series Cảnh sát hình sự có nhiều phần nhưng không phải phần nào cũng để lại trong lòng khán giả nhiều dấu ấn. Trong số đó, Chạy án gặt hái được nhiều thành công nhất. Phim từng giành các giải thưởng Huy chương vàng tại Liên hoan phim Truyền hình (2006), Cánh diều vàng của Hội Điện Ảnh 2008, Giải đặc biệt Liên hoan phim quốc tế Tokyo (2008). Chạy án đã phản ánh được thực trạng dùng tiền để chạy tội và hối lộ các quan chức.
"Chạy án"
Bên cạnh Chạy án thì một số phần phim khác cũng tạo được ấn tượng với khán giả như Cô gái đến từ Băng Cốc (tội phạm làm tiền giả), Đột kích (tội phạm buôn ma túy) hay Chuyên án thường nhật. So với các phần còn lại trong series, Chuyên án thường nhật có nhiều nét đổi mới nhất khi mỗi tập phim lại là một vụ án khác nhau. Quá trình bắt đầu vụ án - điều tra - bắt thủ phạm diễn ra nhanh gọn trong một tập, lời thoại rút gọn khiến người xem tích cực hơn trong việc theo dõi phim.
Nhân vật chính trong "Chuyên án thường nhật"
Ngoài các phần Cảnh sát hình sự thành công thì không thể không kể đến nhạc phim cực kỳ ám ảnh của cả series. Ca khúc Những bước chân lặng lẽ trở thành điều không thể thiếu với mỗi phần phim. Được thể hiện qua giọng ca đầy sức nặng của ca sỹ Thùy Dung, Những bước chân lặng lẽ đã lột tả được công việc âm thầm những vất vả và gian lao của các chiến sĩ cảnh sát.
Kết
Dẫu có được nhiều thành công như vậy, Cảnh sát hình sự vẫn có những hạt sạn như không có nhiều đổi mới trong cách kể các vụ án, chưa lột tả được chính xác công việc của các chiến sĩ công an, các vụ án, tình tiết mới chỉ dừng lại ở mức đơn giản, “cưỡi ngựa xem hoa” nên phần lớn không hấp dẫn. Khiến khán giả hồi hộp theo dõi cùng hành trình phá án và lật tẩy những tên tội phạm là điều hầu hết các phần phim chưa làm được.
Những năm gần đây, Cảnh sát hình sự đã trở lại trên sóng truyền hình giờ vàng mỗi tối. Các đạo diễn trẻ đã đem đến nét tươi mới cho các tập phim. Đơn cử như Bản di chúc bí ẩn hứa hẹn hay hơn cả series phim trước. Trong kỳ 2, chúng tôi sẽ giới thiệu một số tác phẩm đáng chú ý sẽ công chiếu vào thời gian tới.