Cấm kiểm sát viên ngáp, dùng điện thoại... khi ngồi tòa

VKSND Tối cao vừa có dự thảo Quy tắc ứng xử của kiểm sát viên (KSV) khi thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp tại phiên họp, phiên tòa. Quy tắc này quy định các vấn đề về lề lối, chuẩn mực xử sự của KSV khi tham gia phiên tòa, phiên họp trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự, kinh doanh thương mại, lao động…

Không cợt nhả, khôi hài, giễu cợt...

Theo dự thảo quy tắc này, KSV VKSND các cấp được phân công nhiệm vụ khi tham gia phiên tòa, phiên họp phải tuân thủ hàng loạt yêu cầu về chuẩn mực.

Đó là việc KSV phải có mặt tại địa điểm xét xử trước giờ khai mạc phiên tòa ít nhất 15 phút. Nếu có lý do vắng mặt tại phiên tòa hoặc đến muộn thì phải báo cáo lãnh đạo viện, đồng thời thông báo cho tòa án biết. Khi tham gia phiên tòa, phiên họp, KSV phải có đầu tóc gọn gàng, đi giày hoặc dép quai hậu, mặc trang phục ngành đúng quy định. Khi HĐXX bước vào phòng xét xử thì đồng thời KSV cũng phải cùng vào và đứng trong tư thế nghiêm trang tại vị trí dành cho mình tại tòa. KSV chỉ ngồi xuống và để mũ kêpi ra bàn làm việc góc bên tay trái của mình, sao vàng hướng về phía trước sau khi chủ tọa phiên tòa mời các thành viên HĐXX ngồi xuống.

KSV ngồi tại phiên tòa phải giữ thái độ nghiêm túc, tư thế ngồi ngay ngắn, không ngủ gật hoặc ngáp tại phiên tòa, cử chỉ, lời nói đảm bảo sự chuẩn mực, tránh cợt nhả, khôi hài, giễu cợt. KSV không sử dụng điện thoại trong quá trình tham gia phiên tòa, phiên họp, điện thoại luôn để ở chế độ im lặng. Trong trường hợp cần thiết phải điện thoại thì có ý kiến với HĐXX và đi ra ngoài phòng xét xử để điện thoại.

Hình ảnh KSV sẽ chuẩn mực hơn tại phiên tòa.

Không mạt sát và dùng lời lẽ “ngoài xã hội”

Dự thảo Quy tắc ứng xử của KSV cũng quy định về cách xưng hô, tranh luận và đối đáp tại phiên tòa. Theo đó, tại phiên tòa KSV sử dụng từ “tôi” hoặc “chúng tôi” (nếu có hai KSV). Trong suốt phiên tòa hoặc phiên họp, KSV phải luôn chú ý lắng nghe, ghi chép đầy đủ diễn biến và nội dung phiên tòa theo đúng quy định.

Khi tham gia xét hỏi, tranh luận KSV phải tôn trọng quyền và nghĩa vụ của những người tham gia tố tụng. Phải sử dụng ngôn ngữ xưng hô, tranh luận có văn hóa, không sử dụng ngôn ngữ mạt sát, miệt thị, đay nghiến hoặc biểu hiện thái độ bực tức, khó chịu. Khi tranh tụng tại tòa, KSV tham gia đối đáp rõ ràng, dõng dạc, phát âm ngôn ngữ chuẩn xác và thống nhất đảm bảo việc đối đáp đầy đủ với từng luận điểm. Khi tranh tụng phải kịp thời phát hiện những luận điểm, quan điểm không đúng của những người tranh tụng với mình để bác bỏ và đề nghị HĐXX ra phán quyết đầy đủ, đúng pháp luật.

KSV đặt câu hỏi, diễn đạt quan điểm có căn cứ pháp luật, trình bày phải ngắn gọn, rõ ràng, thứ tự, logic, dễ hiểu. KSV đặt câu hỏi phải phù hợp với đối tượng được hỏi, đúng trọng tâm, trọng điểm, tránh trùng lặp. KSV cũng phải luôn lắng nghe ý kiến của những người tiến hành tố tụng và những người tham gia tố tụng. Ngôn ngữ đối đáp phải mạch lạc, rõ ràng, lịch sự, không dùng lời lẽ ngoài xã hội, đối đáp phải tuân thủ đúng quy định của pháp luật tố tụng.

Nếu có phát sinh tình tiết mới tại phiên tòa, KSV phải bình tĩnh, lắng nghe, thực hiện quyền hỏi, xét hỏi, tranh luận được đảm bảo để chứng minh, phản biện, làm sáng tỏ vấn đề và có thái độ ứng xử theo quy định. Trong những tình huống trên, KSV phải thu thập các tình tiết mới phát sinh và có quan điểm, thái độ đối với tình tiết mới phát sinh đó, đề nghị HĐXX xem xét tính hợp pháp của tình tiết mới và yêu cầu tòa án cung cấp theo quy định. KSV không được định kiến với người tham gia tố tụng mà phải làm hết trách nhiệm của mình, thu thập và đánh giá chứng cứ khách quan, toàn diện...