Từ năm 2018, thẻ BHYT có nhiều điểm mới. Nếu phát hiện thiếu thông tin, cơ quan bảo hiểm có trách nhiệm điều chỉnh và đổi thẻ, người tham gia không phải cung cấp các giấy tờ để chứng minh.
Hết hạn vẫn được sử dụng
"Trong bất kỳ tình huống nào thì quyền lợi của người tham gia BHYT phải được bảo đảm, nhất là trong bối cảnh sai sót đó lại không phải do người bệnh có thẻ BHYT". Đó là khẳng định của ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, tại hội nghị cung cấp thông tin về BHXH, BHYT ngày 6-2.
Đại diện BHXH Việt Nam khẳng định người bệnh vẫn được quỹ BHYT chi trả bình thường nếu sai sót trên thẻ do đơn vị cấp thẻ
Theo ông Sơn, trong thời điểm cải tiến mã thẻ BHYT, việc cấp đổi thẻ chưa được kịp thời nên người bệnh BHYT thuộc một số nhóm đối tượng vẫn có thể sử dụng thẻ BHYT cũ để khám chữa bệnh bình thường.
Ông Chu Minh Tộ - Trưởng Ban Sổ thẻ, BHXH Việt Nam - cũng lưu ý người dân về nhiều điểm mới trên thẻ BHYT từ năm 2018. Theo đó, thẻ BHYT mới không ghi giá trị sử dụng đến ngày mà chỉ từ ngày. Để biết giá trị sử dụng, người tham gia có thể chủ động tra cứu trên cổng thông tin BHXH Việt Nam theo mã số BHYT ghi trên thẻ, danh sách tại đơn vị quản lý đối tượng. Trường hợp vẫn còn vướng mắc thì có thể liên hệ với cơ quan BHXH qua tổng đài 1900699668 để được giải đáp.
Trường hợp thẻ BHYT ghi chưa đúng họ tên, ngày sinh, giới tính như Tờ khai của người tham gia, cơ quan BHXH có trách nhiệm điều chỉnh và đổi thẻ BHYT, người tham gia không phải cung cấp các giấy tờ để chứng minh. Trường hợp thẻ BHYT cũ còn giá trị sử dụng và đã đổi quyền lợi theo đối tượng có mức hưởng cao hơn, nếu được đổi thẻ cấp theo mã số BHXH (thẻ BHYT mới) không ghi đúng mức hưởng như thẻ cũ, người tham gia BHYT cần liên hệ ngay với cơ quan BHXH nơi cấp thẻ mới để điều chỉnh theo thẻ đã cấp trước đó và cũng không phải cung cấp thêm giấy tờ chứng minh.
Cũng theo ông Tộ, trường hợp thẻ BHYT cấp theo mã số BHXH có thời điểm tham gia đủ 5 năm liên tục ghi chưa đúng, người tham gia cung cấp thêm thông tin về tên, địa chỉ của các đơn vị nơi đã có quá trình tham gia trước đó hoặc thẻ cũ (nếu còn lưu giữ) cho cơ quan BHXH nơi cấp thẻ. Cơ quan BHXH có trách nhiệm chủ động kiểm tra lại danh sách, dữ liệu quản lý thu và kết hợp thêm với thông tin người tham gia có thể cung cấp để điều chỉnh dữ liệu và in thẻ BHYT mới cho người tham gia ngay trong ngày.
Bị phạt tiền nếu vi phạm
Thời gian gần đây có tình trạng người lao động (NLĐ) tại một số địa phương như: Phú Yên, Vĩnh Long, Đồng Nai, TP HCM, Đắk Nông… đem sổ BHXH đi cầm cố tại các hiệu cầm đồ, ngân hàng, sau đó đề nghị cơ quan BHXH cấp lại sổ BHXH mới.
Ông Chu Minh Tộ cho biết việc cầm cố sổ BHXH sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của NLĐ, của người nhận sổ BHXH để cầm cố và ảnh hưởng đến cơ quan BHXH, doanh nghiệp (DN) có người tham gia BHXH. "Nếu NLĐ mang sổ BHXH đi cầm cố, sau đó đề nghị cơ quan BHXH cấp lại sổ BHXH do bị mất, hỏng thì không thuộc đối tượng được cấp lại sổ BHXH theo quy định" - ông Tộ nói.
Đề cập chế tài xử lý vi phạm, đại diện Ban Sổ thẻ cho biết nếu cơ quan BHXH phát hiện những hành vi trên thì NLĐ sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đến 1 triệu đồng.
Đối với cá nhân, đơn vị nhận cầm cố sổ BHXH, ông Chu Minh Tộ cũng cảnh báo tình trạng rủi ro cao vì pháp luật không quy định việc dùng sổ BHXH để lĩnh hộ lương hưu hay lĩnh BHXH một lần. Hơn nữa, khi giải quyết hưởng BHXH một lần phải kiểm tra, đối chiếu các yếu tố về nhân thân, số sổ BHXH, dữ liệu về quá trình đóng BHXH của NLĐ bảo đảm không giải quyết hưởng trùng. Khi cơ quan BHXH quyết chế độ BHXH cho NLĐ phải căn cứ trên dữ liệu về quá trình đóng BHXH của NLĐ trên phần mềm nên chỉ giải quyết chế độ 1 lần, không thể giải quyết trùng lần nữa được.
Ông Lê Đình Quảng - Phó trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam - khẳng định mục tiêu để giao sổ BHXH cho NLĐ quản lý chính là để cho họ theo dõi quá trình tham gia BHXH nhằm bảo đảm quyền lợi của chính mình. Khi NLĐ cầm cố thì sẽ không thể theo dõi được quyền lợi, không có căn cứ để hưởng chế độ. Về lâu dài sẽ gây phiền hà và thiệt hại cho chính quyền lợi của NLĐ.
Không ủy quyền DN giữ sổ BHXH
BHXH Việt Nam đã cấp sổ BHXH cho hơn 13 triệu người, trong đó bàn giao 9,7 triệu sổ BHXH cho NLĐ quản lý (đạt 76%). Với 5 triệu sổ BHXH còn lại, đến hết tháng 9-2018 sẽ bàn giao toàn bộ cho NLĐ quản lý. Theo đại diện BHXH Việt Nam, về nguyên tắc, NLĐ không được ủy quyền cho DN quản lý mà bắt buộc phải nhận và quản lý. Quy định này nhằm minh bạch thông tin về quá trình đóng BHXH, hạn chế tình trạng các DN trốn đóng, nợ đọng BHXH cũng như có trường hợp DN đã "giam" sổ BHXH của NLĐ khi xảy ra tranh chấp lao động.