Bong vỡ mặt đường băng sân bay Vinh: Nguy cơ lặp lại

Từ sáng 4/7, sân bay Vinh (Nghệ An) đã mở cửa hoạt động trở lại sau 1 ngày phải tạm đóng cửa để khắc phục sự cố bong, tróc mặt đường cất/hạ cánh (đường băng) xảy ra sáng 3/7. Sự cố khiến một phần đường băng rộng khoảng 40m2 bị bong tróc toàn bộ (dày khoảng 7cm).

“Nguyên nhân sự cố được xác định do thời tiết nắng nóng. Đây cũng là điểm máy bay dừng lấy đà để cất cánh nên 2 bánh sau tác động mạnh, động cơ phả ra nhiều nhiệt dẫn đến việc bị nứt, bong mặt đường băng”, ông Hoàng Văn Thư, Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Vinh, lý giải.

Trao đổi với PV Tiền Phong, PGS.TS Nguyễn Duy Đồng, Phó Chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ Hàng không (VAAST), cho rằng, ở Việt Nam có nhiều sân bay hoạt động trong điều kiện nắng nóng như sân bay Vinh. Vì vậy, nói sự cố trên do thời tiết nắng nóng chưa đủ thuyết phục.

“Thời tiết ra sao ai cũng biết, nên khi thiết kế, thi công, giám sát đều được tính phương án xử lý, đảm bảo đường băng chịu được nắng nóng, mưa nhiều. Nếu các quá trình trên không được tính toán tới đồng nghĩa một trong các khâu đó chưa thực hiện tốt và sẽ còn lặp lại các sự cố tương tự thời gian tới”, ông Đồng nói.

Theo ông Đồng, thiết kế, thi công, giám sát làm sân bay đòi hỏi từ người thợ tới kỹ sư, nhà thầu phải có kinh nghiệm. Không phải đơn vị có kinh nghiệm đường bộ thì sẽ làm tốt đường băng sân bay. Các lớp thảm của đường băng phải đảm bảo đủ độ liên tục, độ phẳng để không đọng nước, đủ kết dính khi nắng nóng, nếu thi công không liên tục sẽ giảm kết dính, hoặc làm xong thấy lồi lõm mới thảm thêm để bù cho phẳng như làm đường bộ dẫn tới độ kết dính không đều, các vị trí đắp thêm khi khai thác sẽ bong.

Một chuyên gia khoa học công nghệ hàng không cũng nhận định, đường băng sân bay vốn được thiết kế để hoạt động tốt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, như nắng nóng kéo dài, chịu tải trọng lớn của máy bay lúc cất/hạ cánh.

“Nhìn hình ảnh hiện trường mọi người đều có thể nhận ra việc kết dính của lớp nhựa mặt đường băng và phần nền bên dưới không tốt, nên bong cả tảng, không thể nói hoàn toàn do khí hậu được. Có không ít nhà thầu nghĩ thi công đường băng sân bay như đường bộ, đưa nhân sự, máy móc thi công đường bộ vào làm đường băng, không có máy móc chuyên dùng, nhân sự có kinh nghiệm làm sân bay là sai lầm, khó đáp ứng được yêu cầu”, vị chuyên gia trên nói.

Vị này dẫn chứng, khi lu đầm lớp thảm đường băng, nếu đầm quá lực, đá sẽ lọt xuống dưới, xi măng và nhựa sẽ nổi lên, nhìn mặt đường rất mịn, đẹp, nhưng phía dưới chất kết dính không đủ, khai thác một thời gian sẽ bong tróc. Đầm nhẹ quá cũng không được. Do đó, thi công đường băng, con người và thiết bị phải rất chuẩn. Khí hậu chỉ tác động làm cho những thiếu sót có thể có trong thiết kế, thi công, giám sát bộc lộ ra.

Chờ báo cáo

Đánh giá cảm quan từ hình ảnh hiện trường sự cố trên, một cán bộ quản lý hàng không cũng cho rằng, có sự kết dính không tốt giữa lớp mặt Asphalt (tạo nhám, phẳng cho đường băng) và lớp nền bê tông nhựa phía dưới. Khi máy bay cất hoặc hạ cánh, lực tiếp xúc của bánh máy bay và sức gió từ động cơ làm lớp mặt bị bong, tróc. Thời tiết nắng nóng, hay mưa nhiều (dẫn tới đọng nước) chỉ làm cho sự kết dính của 2 lớp trên giảm đi, sự cố sẽ xảy ra.

Về mặt kỹ thuật và thiết kế, đường băng sân bay đều được tính toán để đảm bảo an toàn hoạt động trong điều kiện tải trọng lớn, nắng nóng kéo dài hay mưa nhiều, vì sân bay thường hấp nhiệt khi nắng nóng kéo dài. Bong mảng lớn như sân bay Vinh rất hiếm.

Ngay sân bay Nội Bài (Hà Nội) cũng chịu nắng nóng, từng xuống cấp (trước năm 2020), tần suất khai thác gấp hàng trăm lần sân bay Vinh, cũng chỉ lún, nứt, hoặc vỡ nhỏ ở các vị trí khe co giãn, không phải bong cả mảng lớn như sân bay Vinh.

Đại diện Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV- đơn vị quản lý, khai thác sân bay Vinh) cho biết, đường băng sân bay Vinh là tài sản Nhà nước, đầu tư sửa chữa lớn phải lập kế hoạch và chờ bố trí ngân sách. ACV chỉ sửa chữa trám vá, hư đâu sửa đấy, chỗ nào rộp lên thì khoanh sửa.

“Đường băng sân bay Vinh đầu tư từ năm 2003, tới nay đã 20 năm khai thác. Các sân bay khác cũng có hư hỏng, nhưng có 2 đường băng, nên khi sự cố chỉ phải tạm dừng 1 đường bay, đường băng còn lại vẫn đáp ứng khai thác, còn sân bay Vinh chỉ có 1 đường băng nên khi sự cố phải tạm đóng cửa để sửa chữa”, đại diện ACV nói.

Ngay trong trưa 3/7, khi ghi nhận sự cố ở sân bay Vinh là trường hợp khẩn cấp, Cục Hàng không đã lập tổ công tác, do Cục trưởng, một phó cục trưởng và các phòng, ban chuyên môn của cục vào kiểm tra trực tiếp, đánh giá hư hỏng và đôn đốc khắc phục sự cố. Một lãnh đạo Bộ GTVT cho hay, Cục Hàng không có trách nhiệm điều tra, đánh giá sự cố và báo cáo lãnh đạo Bộ sớm nhất. Sau khi có báo cáo, lãnh đạo Bộ sẽ xem xét cụ thể và đưa ra chỉ đạo, định hướng xử lý thời gian tới.