Biến thể mới ở Nam Phi có trở thành mối nguy tiếp theo của đại dịch Covid-19?

Một biến thể của virus SARS-CoV-2 mới đây được phát hiện ở Nam Phi đã gây xôn xao trên khắp thế giới.

Ngày 30/8, Viện Quốc gia về các bệnh truyền nhiễm Nam Phi đưa ra cảnh báo về biến thể C.1.2, nói rằng biến thể này đã được phát hiện ở các ca bệnh trong tất cả các tỉnh, nhưng với mức độ lây lan tương đối thấp.

Viện Quốc gia về các bệnh truyền nhiễm Nam Phi cho biết, biến thể C.1.2 được phát hiện lần đầu tiên vào tháng 5/2021, nhưng Delta vẫn là biến thể áp đảo ở Nam Phi và trên thế giới.

Biến thể C.1.2 sở hữu những đột biến gen tương tự như những đột biến được tìm thấy trong các biến thể đáng lo ngại như Delta (Ảnh minh họa: Stock Photo)

Một báo cáo cho biết, biến thể C.1.2 đã được tìm thấy tại phần lớn các ca bệnh ở Nam Phi và ở 7 quốc gia khác trên khắp châu Phi, châu Âu, châu Á và châu Đại Dương.

Biến thể C.1.2 đã thu hút sự chú ý của các nhà khoa học bởi dù có tỷ lệ lây nhiễm trong cộng đồng thấp, nhưng nó sở hữu các đột biến gen tương tự những đột biến được tìm thấy trong các biến thể đáng quan tâm và đáng lo ngại như Delta. Ngoài ra, biến thể C.1.2 cũng có một số đột biến bổ sung.

Dưới đây là những điều cần biết về biến thể C.1.2 và liệu chúng ta có nên lo lắng về mối nguy mới này hay không.

C.1.2 có là biến thể đáng lo ngại không?

Tới nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vẫn chưa phân loại C.1.2 là biến thể đáng quan tâm hay biến thể đáng lo ngại. Viện Quốc gia về các bệnh truyền nhiễm đang tiếp tục theo dõi mức độ lây lan và cách hoạt động của biến thể C.1.2. Các thử nghiệm để đánh giá tác động của các đột biến của biến thể đối với khả năng lây nhiễm và khả năng kháng vaccine vẫn đang được tiến hành. Cho đến nay, biến thể này vẫn chưa có đủ tiêu chí để WHO xếp vào nhóm biến thể đáng quan tâm hoặc biến thể đáng lo ngại.

Các biến thể đáng lo ngại như Delta là những biến thể có khả năng lây truyền nhanh, có độc lực mạnh hơn, làm tình trạng mắc bệnh nặng hơn và giảm hiệu quả của các biện pháp y tế công cộng.

Các biến thể đáng quan tâm là những biến thể được chứng minh gây ra sự lây truyền rộng trong cộng đồng và đã được phát hiện ở nhiều quốc gia, nhưng chưa được chứng minh là có độc lực mạnh hơn hoặc dễ lây lan hơn.

Vì sao giới khoa học cảnh báo về biến thể C.1.2?

Tiến sĩ Megan Steain, nhà virus học và giảng dạy về miễn dịch học và các bệnh truyền nhiễm tại Trường Y khoa thuộc Đại học Sydney, cho biết, các nhà khoa học đưa ra cảnh báo đối với C.1.2 là do các đột biến đặc biệt bên trong biến thể này.

“Biến thể C.1.2 chứa nhiều đột biến từng được phát hiện trong các biến thể đáng quan tâm hoặc đáng lo ngại khác. Mỗi khi thấy những đột biến này, chúng tôi sẽ theo dõi biến thể chứa chúng để xem cách chúng hoạt động. Những đột biến này có thể ảnh hưởng đến tốc độ lây truyền và khả năng né tránh phản ứng miễn dịch”, bà Megan Steain nói.

Tiến sĩ Steain cho biết, giới khoa học sẽ cần thêm thời gian để tiến hành các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm để xem biến thể C.1.2 có thực sự thích ứng khi lưu hành hay không.

“Mặc dù có thể nói rằng một số đột biến quan trọng có thể khiến các biến thể dễ lây lan hơn, nhưng chúng tôi nhận thấy các đột biến hoạt động phối hợp với nhau và có thể tạo ra một biến thể mạnh hơn hoặc yếu hơn. Tất cả những nghiên cứu tiến hành trong phòng thí nghiệm sẽ mất khá nhiều thời gian. Sẽ còn rất nhiều việc phải làm”, bà Steain nêu rõ.

Biến thể C.1.2 sẽ biến mất?

Theo các nhà khoa học, biến thể C.1.2 có khả năng sẽ biến mất. Các biến thể của virus SARS-CoV-2 thường xuyên xuất hiện và nhiều biến thể có thể sẽ biến mất trước khi chúng trở thành vấn đề nghiêm trọng. Một số biến thể khá yếu và sẽ nhanh chóng biến mất.

Tuy nhiên, nếu biến thể chứa một số đột biến quan trọng, nó vẫn có thể tồn tại sau những thay đổi và tiếp tục phát triển và thay thế những biến thể cũ. Đó là những điều giới khoa học đã chứng kiến ở biến thể Delta.

“Biến thể C.1.2 cần phải rất mạnh, thích ứng tốt và có khả năng lây lan nhanh để có thể thay thế biến thể Delta ở giai đoạn này. Tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở thời điểm mà biến thể C.1.2 có thể sẽ biến mất khi mức độ lây nhiễm của nó đang rất thấp”, bà Steain nói.

“Chúng tôi đã thấy điều này ở biến thể Beta và các biến thể đáng lo ngại khác. Chúng lây lan mạnh mẽ ở một số khu vực, nhưng sau đó không thể trụ lại theo thời gian và bị thay thế bởi các biến thể đáng lo ngại khác có khả năng lây truyền nhanh hơn. Bởi vậy, các biến thể này đã biến mất. Điều này có thể xảy ra với biến thể C.1.2”, Tiến sĩ Steain cho biết.

Hiệu quả của vaccine trước biến thể C.1.2

“Để biết vaccine có hiệu quả chống lại biến thể C.1.2 hay không, chúng ta có thể dự đoán dựa trên một số đột biến của biến thể, tương tự những gì chúng ta đã thấy đối với biến thể Beta và Delta”, bà Steain nói.

“Tuy nhiên, trước khi chúng tôi tiến hành thử nghiệm, điều này vẫn chỉ là phỏng đoán. Chúng tôi cũng lưu ý rằng, cho tới nay, vaccine vẫn có hiệu quả tốt trong việc ngăn ngừa mắc bệnh nặng, nhập viện và tử vong do các biến thể”, bà Steain nói thêm.

Theo Tiến sĩ Steain, mọi người không cần lo sợ trước biến thể C.1.2. “Mặc dù vậy, điều quan trọng là phải theo dõi các biến thể khác và xem cách chúng hoạt động”, bà Steain nói.

“Chúng tôi đang thận trọng xem xét những tác động của biến thể C.1.2 và thu thập thêm dữ liệu để hiểu hơn về biến thể này”, Viện Quốc gia về các bệnh truyền nhiễm Nam Phi cho biết.

“Dựa trên hiểu biết của chúng tôi về các đột biến trong C.1.2, chúng tôi nghi ngờ biến thể này có thể né tránh một phần phản ứng miễn dịch. Tuy nhiên, vaccine vẫn sẽ cung cấp khả năng bảo vệ cao, giúp ngăn ngừa các ca nhập viện và tử vong do Covid-19”, cơ quan này nêu rõ.