Tỉ lệ thuận với sự phát triển của nền kinh tế xã hội, những vụ lùm xùm đạo nhái, sao chép ý tưởng trong đủ mọi lĩnh vực, đặc biệt là kinh doanh cũng đang ngày một tăng. Người bàng quan sẽ cho đó là điều bình thường khi thị trường càng lúc càng cạnh tranh, việc thu hút khách hàng ngày càng khó. Có lẽ, chỉ những doanh nghiệp chân chính hoặc người tiêu dùng biết nhận định đúng sai, mới hiểu việc "ăn cắp ý tưởng kinh doanh" là một hành động đáng lên án thế nào.
Mồ hôi công sức xây dựng thương hiệu bao năm là thứ cho người ta "mượn"?
Là doanh nhân khởi nghiệp, đa phần đều mong muốn sản phẩm, dịch vụ mình cung cấp sở hữu những đặc tính độc đáo nhất định, hay trong thuật ngữ kinh doanh gọi là "unique selling point" - lợi điểm bán hàng độc nhất. Thương hiệu có in sâu hình ảnh trong tâm trí người tiêu dùng và sau cùng là mang về một nguồn lợi to lớn hay không, chính là nhờ yếu tố này.
Hiểu điều ấy, nhiều người chủ đã dành trọn tâm trí, sức sáng tạo lẫn nguồn lực của chính bản thân để tạo ra, phát triển và bảo vệ những "điểm bán hàng độc nhất" đó, xây dựng hình ảnh thương hiệu vững chắc trong lòng khách hàng. Quá trình này đòi hỏi rất nhiều mồ hôi, công sức và nhất là thời gian. Tiếc thay, trên thị trường cũng không thiếu những người "lười sáng tạo, giỏi đạo nhái" sẵn sàng "mượn" ý tưởng và sản phẩm của các thương hiệu tên tuổi, đã có chỗ đứng để làm lợi mau chóng.
Những vụ lùm xùm đạo nhái ý tưởng kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực F&B đang diễn ra ngày một nhiều.
Có ai thắc mắc lý do Kem Tràng Tiền thay đổi bộ nhận diện thương hiệu gần đây? Ngoài tái định vị và nâng cao các chỉ số về độ nhận diện, yêu thích, đây cũng là biện pháp thương hiệu kem "quốc dân" mang ra ngăn chặn hiện tượng đạo nhái tràn lan, vốn đã diễn ra trên khắp cả nước trong một khoảng thời gian dài.
Hay như Cộng Cà Phê - chuỗi thương hiệu được giới trẻ yêu thích với hơn 70 cửa tiệm lớn nhỏ, trải rộng khắp các thành phố trên cả nước và một số quốc gia châu Á. Thành công của Cộng có được nhờ những chi tiết rất riêng biệt, độc đáo: từ concept, decor, sản phẩm đồ uống cho đến slogan... Tuy nhiên, những thứ chỉ cần nhìn một cái sẽ nhận ra ngay đây là Cộng, cũng đang bị nhiều tiệm trà chanh, cà phê khác mang ra "copy" một cách trắng trợn. Đã xâm phạm bản quyền tên thương hiệu, những cơ sở này còn để khách hàng phàn nàn về chất lượng sản phẩm và thái độ phục vụ, gây không ít hiểu lầm tiêu cực về Cộng Cà Phê.
"Sao chép" mà hiệu quả không thấy đâu, chỉ nhận về những cái nhìn tiêu cực
Một người khách hàng thông thái hiểu rằng, bảo vệ thương hiệu là bảo vệ quyền lợi tiêu dùng của chính bản thân. Những sản phẩm làm giả, đạo nhái kém chất lượng sẽ chẳng có đất sống trên một thị trường cạnh tranh lành mạnh, nơi mọi thương hiệu đều cố gắng mang đến những giá trị tốt đẹp, độc đáo nhất. Khi đó, phía hưởng lợi chính là chúng ta - người bỏ tiền ra mua và tiêu thụ trực tiếp sản phẩm.
Do vậy, đạo nhái ý tưởng kinh doanh tuy có thể giúp chủ doanh nghiệp thu về lợi nhuận trong ngắn hạn, nhưng hình ảnh thương hiệu chắc chắn sẽ không thể bền lâu. Thứ doanh nghiệp nhận được lúc này, có chăng chỉ là sự tẩy chay hay cái nhìn định kiến từ người tiêu dùng. Bởi phần lớn họ chỉ ủng hộ thương hiệu "chính chủ" duy nhất trong nhận thức.
Điển hình có thể kể đến câu chuyện khá "bi hài" của một quán cà phê nằm trên phố Hàm Long, Hà Nội. Năm 2019, khi vừa mở cửa chưa ít lâu, quán này lập tức vướng phải lùm xùm khi có thiết kế bên ngoài lẫn phong cách decor bên trong giống y hệt Cộng Cà Phê. Sớm nhận ra điều này, kha khá cư dân mạng đã thể hiện sự phẫn nộ trước hành vi "sao chép" bằng việc đồng loạt vote 1 sao, review kém chất lượng trong từng bài đăng quảng bá, khuyên người khác đừng đến quán nọ.
Bên cạnh đó, có rất nhiều mô hình phở, spa, trà chanh... trên địa bàn các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng cũng đang kinh doanh dưới cái tên "Cộng". Cộng Cà Phê đã chủ động gửi thư cảnh báo tới các cơ sở kinh doanh này, đồng thời khiếu nại đến Cục Sở Hữu Trí Tuệ vào cuộc xử lý. Tháng 3 năm nay, một quán trà chanh mới khai trương trên đường Đê La Thành (Hà Nội) đã bị cơ quan chức năng tiến hành tháo dỡ biển hiệu do xâm phạm bản quyền tên thương hiệu.
Cơ quan chức năng tháo dỡ biển hiệu quán trà chanh trên đường Đê La Thành do xâm phạm quyền sở hữu tên thương hiệu.
Có thể thấy, không chỉ pháp luật, khách hàng mà chính các doanh nghiệp cũng đang nhận thức rõ hơn bao giờ hết về trách nhiệm và quyền bảo hộ thương hiệu. Hành động nghiêm túc như Cộng Cà Phê đã làm có thể coi là đóng góp tích cực trong việc nâng cao ý thức của những người chủ doanh nghiệp, hay bất kỳ ai sắp bước chân vào kinh doanh. Tựu chung, dù là lĩnh vực nào thì thay vì "copy", "vay mượn", hãy tìm một hướng đi của riêng mình và dồn vào đó hết tâm trí. Chỉ khi ấy, thành công lâu dài mới đến với thương hiệu bạn ấp ủ.