9X xinh đẹp sáng chế phanh điện từ được vinh danh "Sáng tạo trẻ Việt Nam 2016"

Nguyễn Việt Trinh (sinh năm 1999, tại Đắk Nông) là gương mặt trẻ tuổi nhất được vinh danh trong lễ tuyên dương công trình, sản phẩm sáng tạo tiêu biểu (Festival Sáng tạo trẻ) do Trung ương Đoàn tổ chức tối 10.12.

Sản phẩm phanh điện từ do Trinh sáng chế được đánh giá là ý tưởng thông minh và có tính ứng dụng cao. Nếu được đưa vào sử dụng trong thực tế, nó sẽ là bộ phận giúp phanh chính giảm tốc độ, hạn chế hiện tượng mất phanh. Đặc biệt hơn, phanh điện từ này còn có thể gắn trong các loại xe công nông, máy cày, các phương tiện thô sơ thường di chuyển ở địa hình đường núi, dốc hiểm trở, góp phần giữ an toàn cho người điều khiển.

Gom góp phế liệu để sáng chế

Trinh là con thứ 3 trong gia đình có 5 anh chị em ở huyện nghèo Krông Nô, tỉnh Đắk Nông. Lớn lên từ nương rẫy và nhìn thấy sự nhọc nhằn của cha mẹ, Trinh cùng các anh chị sớm ý thức được vai trò của việc học.

Chị gái Trinh đang là sinh viên năm thứ 5 của trường Y, thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM. Anh trai kề Trinh học năm 3 trường Đại học An Ninh TP.HCM và 2 em gái sau Trinh đang theo học các trường THCS tại địa phương.

Riêng Trinh (nữ sinh lớp 12 trường THPT Krông Nô, Đắk Nông) đạt nhiều thành tích đáng tự hào. 12 năm liền, Trinh đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện của trường. Lớp 10 và 11, Trinh giành giải Vàng trong kỳ thi Olympic Hoá cấp tỉnh. Trinh đoạt giải 3 trong kỳ thi Casio Hóa 12 và giải Nhì học sinh giỏi Hóa cấp tỉnh lớp 12.

Sáng tạo phanh điện từ giúp Trinh đạt giải Khuyến khích trong cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, giải Ba cấp tỉnh - giải Ba cấp Quốc gia cuộc thi "Sáng tạo thanh thiếu niên toàn quốc" và lần này là một trong 34 công trình, sản phẩm được vinh danh trong Festival Sáng tạo trẻ 2016.

Trinh vui mừng khi trở thành người trẻ tuổi nhất có sản phẩm sáng chế được vinh danh toàn quốc. 9X tiết lộ lý do phanh điện từ ra đời.

Trinh kể: "Địa phương mình là nơi thường xuyên xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng do tài xế bị mất phanh trong lúc đổ đèo. Sau khi được thầy giáo giới thiệu về ứng dụng của dòng diện Fu-cô (Foucault), mình ấp ủ tạo ra một thiết bị có thể thay đổi được thực trạng này. Được sự cho phép và hỗ trợ từ nhà trường, mình bắt tay nghiên cứu chế tạo phanh điện từ. Sản phẩm được thực hiện khi mình đang học lớp 11".

Nữ sinh Đắk Nông mất 2 tháng để lên ý tưởng và hoàn thành sản phẩm. Nhận được sự giúp đỡ tận tình của thầy giáo bộ môn và ban giám hiệu nhà trường, nhưng Trinh vẫn gặp khá nhiều khó khăn trong quá trình bắt tay chế tạo phanh điện từ. Lý do chính đến từ việc nữ sinh chưa có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực sáng chế cộng với điều kiện nguyên vật liệu ở địa phương còn nhiều thiếu thốn.

"Mình tìm đến nhiều điểm phế liệu, tiệm cơ khí để lùng mua nguyên vật liệu. Mình mang chúng đi gia công cho phù hợp với kích cỡ của mô hình. Có những công đoạn, mình cần đến sự giúp đỡ của thợ cơ khí chuyên nghiệp nhưng nơi mình ở lại không ai đáp ứng nhu cầu. Để có một sản phẩm hoàn thiện như hiện nay, mình phải thay đổi kế hoạch liên tục và làm đi làm lại sau nhiều lần thất bại. Tổng chi phí để chế tạo phanh mất khoảng 15 triệu đồng. Số tiền này mình được nhà trường hỗ trợ", Trinh nói.

Cô học trò lớp 12 say sưa giới thiệu về sáng chế mang tính ứng dụng cao của mình.

Cô nói: "Sản phẩm của mình mô phỏng ứng dụng dòng điện Fu-cô, đĩa nhôm nguyên chất quay trong từ trường của nam châm điện có công dụng làm cản trở chuyển động của đĩa nhôm. Mình dùng lực điện từ thay thế cho lực ma sát, khi đó, dòng điện Fu-cô được sinh ra trong đĩa kim loại sẽ lớn hơn rất nhiều so với trong các cuộn dây. Điều này khiến kích thước của bộ phanh nhỏ gọn hơn mà vẫn đảm bảo được tác dụng.".

"Mình làm sản phẩm này cho các bạn học sinh tham khảo là chủ yếu. Để đưa vào sử dụng trong thực tế, phanh trải qua các khâu kiểm định kỹ thuật gắt gao và bàn tay tinh chế của 7các thợ cơ khí giỏi trong và ngoài nước", 9X cho biết thêm.

Học trong sách vở thôi chưa đủ

Mỗi ngày, Trinh vượt quãng đường 10 km để đi học. Ngoài thời gian lên lớp, Trinh phụ giúp bố mẹ những công việc nhà phù hợp. Hay tin con gái được vinh danh ở lễ tuyên dương công trình sáng tạo, bố mẹ Trinh bất ngờ và vô cùng hạnh phúc. Với họ, nỗ lực và thành quả mà con gái đã đạt được, là món quà to lớn xóa tan bao nỗi nhọc nhằn trong cuộc sống mưu sinh.

Trinh đam mê sáng chế. Cô bạn tìm hiểu những kiến thức về lĩnh vực này trong sách. Tuy nhiên, ngần ấy vẫn chưa đủ. 9X chủ động lên mạng tìm và đọc thêm những vấn đề mà mình đang quan tâm, được bạn trẻ bàn luận sôi nổi trên các diễn đàn khoa học.

Kinh nghiệm thực tế cũng là nguồn tri thức vô cùng quan trọng. Cô học trò nhỏ thường xuyên nói chuyện với các bác tài, những người có kinh nghiệm lái xe lâu năm. Qua các cuộc trao đổi, 9X rút ra những kinh nghiệm sáng chế khoa học cho mình.

"Trong lĩnh vực sáng chế, nam giới có những thành tựu nổi bật hơn hẳn nữ giới. Trong lễ vinh danh lần này, các sản phẩm tiêu biểu được giới thiệu đều của các anh, các chú. Song, không vì thế mà mình cảm thấy tự ti hay thua kém.

Mình rất thích được sáng tạo và đam mê thực hiện các ý tưởng sáng chế của mình. Khoa học mang đến cho mình nhiều điều thú vị. Nó giúp mình khắc sâu hơn những kiến thức được học trên lớp, hiểu sâu hơn bản chất của mỗi vấn đề, hiện tượng trong cuộc sống.

Tham gia các cuộc thi khoa học cho mình cơ hội được giao lưu, học hỏi với những người giỏi hơn trong cùng lĩnh vực, chạm đến những kiến thức mà trước đây mình chưa được biết đến hoặc không có cơ hội để khám phá", Trinh nói về vai trò của khoa học trong cuộc sống của mình.

Hiện tại, 9X tạm gác các kế hoạch sáng chế để tập trung cho kỳ thi đại học. Cô học trò Đắk Nông ước mơ mình có thể đậu vào trường Y hay An ninh giống như anh chị.

"Nếu đậu được vào trường mà mình thích, mình sẽ bắt tay thực hiện một ý tưởng mới. Cho phép mình được giữ bí mật về kế hoạch này nhé!", 9X lém lỉnh nói.