Facebook, mạng xã hội phổ biến nhất thế giới, đang trở thành ngôi nhà chung của hơn 1 tỷ người. Những gì diễn ra ở Facebook giờ đây đã không chỉ nằm trong giới hạn thế giới số mà nó còn trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc sống thực. Dẫn lời của một blogger nổi tiếng: “Facebook có sức mạnh không khác gì một quốc gia. Ở một góc độ nào đó, Facebook chính là người thống trị không gian số.” Cùng nhìn lại các câu chuyện của năm trước để xem những ai đã góp phần hình thành một năm 2012 của cộng đồng trực tuyến lớn nhất thế giới này.
1.
George Takei
Không chỉ nổi tiếng là một người mang lại rất
nhiều tiếng cười trên mạng xã hội, George Takei còn là một trong những nhà phê
bình có tiếng nói nhất. Trở lại tháng Bảy năm 2012, Takei bày tỏ quan điểm bất
bình của mình về tính năng Promoted Posts (tăng tương tác cho bài đăng có trả
phí) của Facebook và nhận được rất nhiều ý kiến ủng hộ.
Takei vẫn thường xuyên cập nhật Facebook,
thế nhưng, tháng 11 rồi, ông cũng thông báo mình đang sử dụng Tumblr. Một
dấu hiệu về việc từ bỏ Facebook sau những tiêu cực lùm xùm của mạng xã hội này chăng?
2. Tổng
thống Barack Obama
Tổng thống Barack Obama đã có một năm 2012
cực kì đáng nhớ và mạng xã hội đóng một vai trò quan trọng trong việc mang lại
thành công ấy. Barack Obama đã tận dụng rất tốt sức mạnh của các mạng xã hội
như Facebook, Twitter, Tumblr hay thậm chí cả Reddit trong công cuộc chạy đua
tranh chiếc ghế tổng thống nhiệm kì hai của mình.
Obama đã sử dụng hiệu quả Fanpage có đến 34
triệu fan để tiếp xúc với cử tri thông qua các thông điệp tranh cử được truyền
tải với nhiều hình thức như trạng thái, hình ảnh hay các infographic. Đối thủ của
ông, ngài Mitt Romney, với Fanpage chỉ có 14 triệu likes, rõ ràng gặp rất nhiều
bất lợi ở cuộc chiến mạng xã hội này.
Chẳng có gì ngạc nhiên khi trong năm qua
đương kim Tổng thống Hoa Kỳ đã tạo ra 3 kỉ lục thế giới mới về mạng xã hội sau
khi tái đắc cử. Bức ảnh “ăn mừng” chiến thắng Obama đang ôm chia sẻ niềm vui với
vợ của mình cùng dòng chữ “Four more years.” (Bốn năm nữa.) đã nhận được 3,3
triệu cú click like chỉ trong vòng 12 giờ đồng hồ, cùng một lúc ghi nhận hai kỉ
lục thế giới cho “Nội dung được Like nhiều nhất trong vòng 24 giờ” và “Nội dung
được Like nhiều nhất trong lịch sử Facebook”.
3.
Thẩm phán
2012 quả là một năm đầy “kiện cáo” liên
quan đến “người khổng lồ” mạng xã hội. Đáng chú ý nhất là vụ kiện Facebook liên
quan đến một gói quảng cáo có tên “Sponsored Stories”. Người dùng cáo buộc Facebook đã sử dụng thông tin của họ cho loại
quảng cáo có trả phí này khi chưa nhận được sự đồng ý. Vụ kiện này diễn ra
trong hơn một năm và mới được giải quyết vào đầu tháng 12 năm 2012.
Không chỉ là nhân vật trực tiếp bị kiện,
Facebook còn liên quan gián tiếp đến vô
số các vụ kiện khác. Ở Philippin, thẩm phán đã loại bỏ đơn kiện của một trường
học về việc cấm một học sinh đăng tải ảnh cô trong bộ đồ bikini lên mạng xã hội.
Ở Anh, một người đàn ông đã phải chịu phạt khi cách chức nhân viên của mình do
hai người có bất đồng quan điểm về bình đẳng trong hôn nhân trên Facebook.
4.
Richard Metzger
Có lẽ hiếm có cá nhân nào lại tỏ thái độ “bất mãn” sâu sắc như Richard Metzger về tính năng “Promoted Posts” của Facebook. Metzger trở thành đại diện của “phong trào” anti tính năng này của sau khi đăng một bài blog khá dài có tựa đề “Dangerous Minds” cáo buộc “người khổng lồ” mạng xã hội đã giới hạn tương tác giữa người dùng và các Fanpage để thu về những con số lợi nhuận kếch xù.
Trong một bài đăng vào ngày 24 tháng Mười,
Metzger đã nêu ra chi tiết Fanpage của “Dangerous Minds” nhận được được sự tham
gia của nhiều thành viên mới đến nhường nào, thế nhưng, tương tác của nó vẫn giảm
thậm tệ. Metzger cho rằng đó là hậu quả của Promoted Posts.
Facebook sau đó đã phản hồi lại những cáo
buộc này bằng cách giải thích về EdgeRank – thuật toán mạng xã hội này đang áp
dụng để quyết định các bài đăng nào sẽ xuất hiện trên News Feed người dùng. Thế
nhưng hầu như động thái này cũng chẳng làm giảm đi cơn sốt của phong trào
anti-Promoted Posts là mấy.
5.
Chúa
Thực ra, Chúa trời mới là cái tên lớn nhất
trên Facebook chứ không phải là Eminem hay chàng cầu thủ điển trai Cristiano
Ronaldo.
Khi thuật toán EdgeRank của Facebook thay đổi,
rất nhiều Fanpage đã bị ảnh hưởng nặng nề, theo một nghiên cứu của công ty quản
lý truyền thông GroupM. Theo báo cáo này,các Fanpage có độ tương tác khoảng 15%
giảm xuống chỉ còn 10%. Mặc kệ xu hướng đó, các Fanpage có định hướng tôn giáo
vẫn giữ nguyên phong độ của mình, Jesus Daily và GodVine là hai ví dụ. Hai
Fanpage này không nằm trong danh sách Fanpage nhận được nhiều Like nhất khi số
thành viên chỉ lần lượt là 14.904.448 và 5.362.774, thế nhưng, chúng lại thu
hút được chỉ số Talking About This ấn tượng hơn bất cứ Fanpage nào: 5.362.774
và 3.185.519.
“Talking about this” là chỉ số thước đo độ
tương tác của thành viên đối với Fanpage qua các hành động như: bình luận, chia
sẻ, mention,…
Hãy làm một so sánh nhỏ để thấy được những
gì các trang định hướng tôn giáo làm được thật ấn tượng. Fanpage của Rihanna, với
64,5 triệu thành viên, đang nắm giữ vị trí người nổi tiếng có nhiều fan trên
Facebook nhất, thế nhưng, chỉ số Talking about this của trang này chỉ đạt con số
639.257.
6.
Shahien Dada
Khi Shahien Dada bày tỏ sự bức xúc của mình
trên Facebook về việc thành phố Mumbai sẽ
đóng cửa để tưởng nhớ sự ra đi của nhà chính trị Ấn Độ gây nhiều tranh cãi Bal
Thackeray, cô gái 21 tuổi này không nghĩ đến trường hợp mình sẽ bị bắt sau đó
vì hành động này.
Data bị bắt vào ngày 19 tháng Mười một vì
đã vi phạm Khoản 66A bộ luật Công nghệ thông tin của Ấn Độ về việc phải chịu án
tù giam khi có những phát biểu mang tính xúc phạm trên các phương tiện thông
tin đại chúng. Vụ bắt giữ làm dấy lên các ý kiến về việc bỏ tù công dân vì các
lý do chưa rõ ràng, gồm có cả chỉ trích cảnh sát không làm tròn nhiệm vụ của
mình. Trong những ngày Dada bị bắt giữ, các quan chức cấp cao có liên quan của Ấn
Độ đã phải nhóm họp khẩn cấp để tiến hành các sửa đổi luật pháp hợp lý hơn nhằm
trấn an dư luận.
Vào ngày 26 tháng Mười một, Chủ tịch quốc hội
Ấn Độ Bijayant Jay Panda đã thông báo trên Twitter của mình về việc bản thảo sửa
đổi điều khoản 66A đang được thông qua.
7.
Party People
Nếu bạn tổ chức một bữa tiệc tại gia và bạn
quyết định đăng tải những lời mời lên Facebook, rất có thể thông tin sẽ lan rộng
hơn bạn tưởng tượng. Năm 2012 đã chứng kiến rất nhiều bữa tiệc vượt ra ngoài tầm
kiểm soát với sự giúp sức của mạng xã hội.
Tháng Chín, ít nhất 1.000 người đã có mặt tại
một thị trấn nhỏ ở Hà Lan sau khi một cô gái 16 tuổi quên không đặt lời mời
sinh nhật của mình vào chế độ riêng tư. Thông tin lan truyền, với hơn 23.000
người được mời đến bữa tiệc và gần 2.500 lượt phản hồi. Đây chẳng phải một
phiên bản thật của phim Project X sao?
Vài tuần trước ở Anh cũng diễn ra một vụ việc
tương tự khi 800 người xuất hiện tại sinh nhật lần thứ 15 của một cậu bé. Đám
đông hỗn loạn gây ra thiệt hại lên đến 50.000 USD (khoảng 1 tỷ đồng).
8. Cảnh
sát
Trên Facebook, cảnh sát luôn là một trong những người được đề cập đến nhiều nhất. Đó có thể là các câu chuyện về thái độ cư xử tồi tệ của cảnh sát, ví dụ như việc 17 cảnh sát thành phố New York bị kỉ luật do có những bình luận không hay về phân biệt đối xử. Một vài câu chuyện khác thì kể về việc Facebook vô tình cản trở công việc của cảnh sát. Cảnh sát Úc đã từng yêu cầu một công ty gỡ các nội dung “lật tẩy” vị trí bí mật của các xe cảnh sát nhưng không thành.
Hay một vụ khác: một người phụ nữ bị bắt khi để lộ danh tính của
cảnh sát bằng việc đăng ảnh anh ta lên Facebook.
Trái ngược với đó, cũng có vô số trường hợp
Facebook giúp quá trình điều tra trở nên dễ dàng hơn. Ví dụ, vào tháng Mười, cảnh
sát đã bắt giữ thành công hai kẻ tình nghi trong một vụ án nghiêm trọng bằng
cách kiểm tra hộp tin nhắn cá nhân Facebook giữa nghi phạm và nạn nhân.
9.
Chính bạn
Vâng, chính là bạn, nhờ có bạn mà Facebook
mới có thể đạt đến cột mốc chưa từng có trong lịch sử mạng xã hội vào tháng Mười
năm 2012: một tỷ người dùng. So với con số 7 tỷ của dân số thế giới, những gì
Facebook làm được thật ấn tượng.
Bạn chính là người tích cực tham gia kết nối
với thế giới và đóng góp các nội dung hay, có ích. Bạn chính là nhân tố quyết định
khiến mạng xã hội này duy trì được sức hấp dẫn của mình cho đến ngày hôm nay.
Thế nên chắc chắn không phải ngẫu nhiên mà
Facebook tích cực lắng nghe những phản hồi từ bạn đồng thời mỗi tháng đều cho ra
mắt hàng chục cập nhật nhằm nâng cao trải nghiệm của người dùng, hay nói ở một
góc độ nhỏ hơn, trải nghiệm của chính bạn!