Những bí ẩn về cái chết của nhà văn Hemingway - tác giả nguyên lý “Tảng băng trôi” nổi tiếng
Là tác giả của những tác phẩm nổi tiếng thế giới như “Ông già và biển cả”, “Chuông nguyện hồn ai”, “Giã từ vũ khí”… nhà văn nổi tiếng người Mỹ Ernest Hemingway suốt cả cuộc đời đã phải chịu đựng những bất ổn tâm lý và cuối đời có một cái chết hết sức kỳ bí cùng cả dòng họ.
Ernest Miller Hemingway (1899) là một tiểu thuyết gia người Mỹ, một nhà văn viết truyện ngắn, và là một nhà báo. Ông là một phần của cộng đồng những người xa xứ ở Paris trong thập niên 20 của thế kỷ XX, và là một trong những cựu quân nhân trong Chiến tranh thế giới I, sau đó được biết đến qua "Thế hệ bỏ đi" (Lost Generation). Ông đã nhận được Giải Pulitzer năm 1953 với tiểu thuyết Ông già và biển cả, và Giải Nobel Văn học năm 1954.
Nguyên lý Tảng băng trôi (Iceberg Theory) là đặc điểm trong văn phong của Hemingway. Nó được mô tả bằng sự kiệm lời và súc tích, và có tầm ảnh hưởng quan trọng trong sự phát triển của văn chương thế kỉ XX.
Nhân vật trung tâm trong tác phẩm của ông là những người mang đặc trưng của chủ nghĩa khắc kỷ (stoicism - chủ nghĩa chấp nhận nghịch cảnh), thể hiện một lý tưởng được miêu tả là "sự vui lòng chịu sức ép" ("grace under pressure").
Ernest Hemingway - nhà văn tự tìm đến cái chết để giải thoát cuộc đời.
Hemingway đã dự định tự sát vào mùa xuân 1961. Sau đó ông được chữa trị bằng liệu pháp sốc điện (ETC) (Electroconvulsive therapy). Tuy nhiên vào buổi sáng ngày 2 tháng 7 năm 1961, vài ba tuần trước sinh nhật lần thứ 62 của mình, ông đã chết tại nhà riêng tại Ketchum, Idaho, sau khi tự nã đạn vào đầu mình bằng một khẩu súng săn.
Nói về vụ tự sát này, người ta vẫn bảo đó là một vụ tự sát thực sự khủng khiếp, ông đặt báng của khẩu súng săn hai nòng trên sàn của tiền sảnh nhà mình, tựa trán mình lên hai họng súng rồi kéo cò. Nhân viên điều tra theo yêu cầu của gia đình đã không tiến hành khám nghiệm tử thi.
Hemingway lấy người vợ đầu tiên là Hadley năm 1921 khi ông 22 tuổi. Họ chuyển tới sống ở Paris cùng con trai là Jack.
Những người gần gũi nhất trong gia đình của Hemingway cũng quyết định tự sát. 5 năm sau cái chết của Hemingway, em gái của ông là Mên-lan Min-lơ Hê-ming-uây do mắc bệnh ung thư và chứng trầm cảm đã uống thuốc ngủ tự sát.
16 năm sau đó, người anh em duy nhất của Hemingway là Lai-xét-tơ cũng tự sát sau khi biết mình mắc phải bệnh tiểu đường và phải cắt chân.
Không chỉ vậy, ngay cả những thế hệ tiếp theo trong dòng họ Hemingway cũng không thể thoát khỏi tấn bi kịch của những người đi trước. Con trai cả của Ernest Miller Hemingway là Giắc Hê-ming-uây do cuộc sống hôn nhân gặp phải nhiều trắc trở, nên thường xuyên mượn rượu giải sầu, vợ của ông đã chết vì bệnh ung thư.
Năm 1996, đúng một ngày trước Lễ kỷ niệm 35 năm ngày mất của Ernest Miller Hemingway, người ta tìm thấy cháu nội của ông, nữ nghệ sĩ Ma-gô Hê-ming-uây chết trong căn hộ của mình do dùng thuốc quá liều. Kết luận của cảnh sát cho thấy đây cũng là một vụ tự sát. Khi ấy, Ma-gô mới 41 tuổi và đang khá nổi danh. Người ta không thấy bất cứ nguyên nhân nào khiến cô phải tìm đến cái chết. Và cũng như tất cả những vụ tự sát trước đây trong gia đình Hê-ming-uây, thủ phạm được cho là một lời nguyền thần bí.
Suốt cuộc đời mình, Hemingway là một người nghiện rượu nặng, và không thể kháng cự chứng nghiện rượu trong những năm tiếp đó.
Khi còn sống, Hemingway có thể đã rất đau đớn vì rối loạn thần kinh, và rồi được chữa trị bằng liệu pháp sốc điện (electroshock therapy) tại Mayo Clinic. Sau đó ông đổ lỗi cho những phiên ETC đã gây nên việc mất trí nhớ của mình - đây cũng là một lý do khiến ông không muốn sống nữa.
Hemingway vẫn tiếp tục sáng tác cho tới khi ông mất; hầu hết các tác phẩm đơn lẻ của ông được in sau khi ông qua đời; bao gồm A Moveable Feast (tạm dịch: Một Ngày Lễ Đổi Ngày), Islands in the Stream, The Nick Adams Stories (vài phần của tác phẩm này chưa được xuất bản trước đó), The Dangerous Summer, và The Garden of Eden (tạm dịch: Vườn địa đàng).
Nhiều năm qua, các nhà nghiên cứu về Hemingway đã cố giải mã hiện tượng tự sát phổ biến trong gia đình này. Trước đây, có ý kiến cho rằng một số con cháu đằng nội của dòng họ này bị di truyền chứng nhiễm sắc tố sắt (heamochromatosis). Người bị bệnh này có hàm lượng sắt trong máu vượt quá mức bình thường gây tổn thương tuyến tụy, trầm cảm, mất cân bằng não bộ có thể dẫn đến tự sát.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây lại cho rằng, thủ phạm gây ra những vụ tự sát trong gia đình Hemingway là một hiện tượng tâm lý rất phổ biến trong xã hội hiện đại. Đó là Copycat, hay hiện tượng bắt chước mù quáng. Nạn nhân thường là thanh thiếu niên hoặc những người có tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc động. Những người nhiễm Copycat bị ấn tượng rất mạnh trước những quyết định của những người mà họ yêu quý, tôn sùng, ngay cả khi đó là quyết định tìm đến cái chết. Và khi có điều kiện thuận lợi, họ sẽ bắt chước lại y hệt như vậy.
Hemingway đã yên nghỉ tại một nghĩa trang ở phía bắc thị trấn Ketchum, Idaho. Một bia tưởng niệm đã được dựng năm 1966 tại một địa điểm khác, nhìn ra Trail Creek, phía bắc Ketchum. Trên đó có khắc một bài thơ chúc tụng Hemingway viết tặng một người bạn của ông, Gene Van Guilder:
Best of all he loved the fall
The leaves yellow on the cottonwoods
Leaves floating on the trout streams
And above the hills
The high blue windless skies
Now he will be a part of them forever
(tạm dịch: Anh yêu mùa thu hơn tất cả. Những chiếc lá nhuộm vàng những cây bông vải. Những chiếc lá trôi theo những dòng cá hồi. Và ở phía trên những ngọn đồi. Những khoảng trời cao xanh lặng gió. Giờ đây anh sẽ mãi mãi là một phần của chúng).
Để tưởng nhớ tình yêu mà Hemingway dành cho Idaho và vùng ngoại vi nơi đây, lễ Ernest Hemingway đã được tổ chức hàng năm tại Ketchum và Sun Valley vào cuối tháng 9.
Những câu nói ấn tượng của Hemingway
- Nếu làm sai điều gì, hãy tìm cách sửa nó, nhưng phải học cách không để bản thân lo lắng vì lo lắng chẳng có ích lợi gì cả.
- Những người tốt là người có cảm thức về cái đẹp, có can đảm để chấp nhận rủi ro, có kỷ luật để luôn nói ra sự thật, có khả năng để biết hy sinh. Trớ trêu thay những đức tính đó dễ khiến họ bị tổn thương, bị người khác hãm hại, thậm chí là tiêu diệt.
- Sự cao thượng thực sự phụ thuộc vào việc trở thành con người cao trọng hơn vốn có.
- Chẳng có người bạn nào trung thành như một cuốn sách.
- Con người nào cũng sẽ kết thúc cuộc đời bằng cái chết. Chỉ có cách sống, cách ra đi là đặc điểm khiến người này khác biệt so với những người còn lại.
- Cuộc đời này, thế giới này sẽ làm tất cả chúng ta tan vỡ, nhưng rồi sẽ có rất nhiều con người mạnh mẽ đứng lên từ chính những tan vỡ ấy.
- Người thông thái là kẻ đôi khi ép mình uống say để làm bạn với sự ngớ ngẩn của chính mình.
(Tổng hợp)
