Khi nói về dấu hiệu lão hóa, bạn thường nghĩ ngay đến nếp nhăn và da giảm săn chắc. Nhưng thật ra đốm lão hóa là một trong những dấu hiệu lão hóa da phổ biến nhất, nó có thể xuất hiện từ rất sớm khi bạn 40 tuổi hay sớm hơn nếu bạn tiếp xúc nhiều với ánh nắng. Hiện, thuật ngữ mà các công ty hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc da gọi hiện tượng lão hóa trên da này là đốm sậm màu - dark spot. Đốm lão hóa là một vấn đề da phổ biến, nhưng không mấy ai trong chúng ta thật sự hiểu rõ về chúng.
Nguyên nhân
Đốm lão hóa thường có màu nâu. Tuy nhiên, nó có thể có màu đen hay nâu đen. Thực chất thì đốm lão hóa không khác nhiều so với tàn nhang, mặc dù tàn nhang là do di truyền và xuất hiện sớm hơn đốm lão hóa. Đốm lão hóa hình thành do tiếp xúc với ánh nắng nên chúng thường tập trung ở những vùng đặc biệt và có thể ảnh hưởng lên những người chưa bao giờ có tàn nhang. Những chỗ chúng dễ xuất hiện là mặt, vai, cẳng tay, mặt trái bàn tay.
Thay đổi nội tiết tố, cụ thể là dư thừa hắc tố melanin, cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của đốm lão hóa. Hắc tố melanin xuất hiện tự nhiên trên da, nó hấp thu ánh nắng, bảo vệ cơ thể khỏi tia UV một cách tự nhiên. Nhưng khi thừa thãi hắc tố melanin, đốm lão hóa và đốm sậm màu bắt đầu hình thành. Phụ nữ mang thai thì tần suất đốm lão hóa xuất hiện càng trở nên cao hơn. Tình trạng này cũng thường được gọi là nám, và cũng có thể xảy ra như một tác dụng phụ của thuốc tránh thai.
Màu sắc
Đốm lão hóa thường có màu nâu, là những đốm xuất hiện trên bề mặt da. Tuy nhiên, nó có thể có màu xám, đen hay nâu đen. Điều quan trọng là bạn đừng nhầm lẫn đốm lão hóa với nốt ruồi. Nốt ruồi nhô lên trên da còn đốm lão hóa phẳng, không ảnh hưởng đến cấu trúc da.
Tuy nhiên, đốm lão hóa thay đổi màu sắc theo thời gian lại là dấu hiệu để nhận biết ung thư da. Bạn cần đặc biệt chú ý đến điều này.
Ứng phó
Đốm lão hóa xuất hiện, khiến bạn cảm thấy hoang mang và tức tốc tìm giải pháp để loại trừ hay giảm thiểu chúng. Nhiều cô nàng nghĩ rằng tẩy da chết là phương pháp hiệu quả, đây là suy nghĩ sai lầm. Những đốm lão hóa còn trở nên tối màu hơn với phương pháp này. Vì sao? Bởi tẩy da chết có thể gây viêm, và những vết thâm trên da mặt hay còn gọi là bệnh tăng sắc tố (hyperpigmentation) chính là một phản ứng của viêm.
Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng được các sản phẩm tẩy da chết được chiết xuất từ nhân hạt mơ
Lợi thế của da tối màu
Nếu bạn luôn tự ti rằng mình có một làn da tối màu thì hãy vui lên, bởi đây lại là một may mắn. Khoa học đã chứng minh rằng, làn da trắng sáng có nguy cơ bị đốm lão hóa cao hơn hẳn làn da tối màu - vốn sở hữu nhiều melanin, "kem chống nắng tự nhiên". Có nhiều melanin trong da chưa hẳn là điều tồi tệ, chúng sẽ bảo vệ da bạn khỏi tác động của ánh nắng mặt trời hiệu quả hơn bất kỳ loại kem dưỡng da nào.
Có điều, đốm lão hóa trên làn da tối màu sẽ xấu tệ đi nếu bạn sử dụng quá nhiều các sản phẩm làm trắng, dưỡng trắng mà không theo chỉ dẫn cụ thể.
SPS 30
Cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa đốm lão hóa và đốm sậm màu là sử dụng kem chống nắng hay những sản phẩm có khả năng chống nắng khác bất cứ khi nào bạn tiếp xúc với tia UV. Vấn đề là chọn loại SPS nào, và không phải SPS cao thì khả năng ngăn ngừa đốm lão hóa cũng cao theo.Theo tìm hiểu, kem chống nắng có SPS 30 ngăn chặn được 97% tia UV, trong khi kem SPS 50 nhỉnh hơn một chút: 98%. Đừng quá chủ quan vào các loại kem chống nắng có PSP cao.
Các chuyên gia khuyên rằng, da thường hoặc da trắng sáng nên sử dụng SPS 30 và mỗi lần sử dụng trong 2-3 tiếng. Với da tối màu, SPS 15 là sự lựa chọn hoàn hảo. Đặc biệt, trong kem chống nắng cần có kẽm và oxit titan để chặn hoàn toàn tia UV. Nếu trang điểm, hãy sử dụng kem dưỡng ẩm có SPS. Mũ hay kính râm cũng rất cần thiết.
Cẩn trọng
Hydroquinone là hoạt chất đã bị cấm dùng tại châu Âu vì được cảnh báo là có khả năng gây ung thư; tại Mỹ hiện cho dùng nhưng phải dưới sự kê toa của bác sĩ. Tuy nhiên ở Việt Nam, các dòng làm trắng sáng hay đặc trị những da bị nám, đốm lão hóa, sạm màu có chứa hydroquinone hiện vẫn được rao bán rất nhiều trên mạng và tại các đại lý mỹ phẩm, mỹ viện, spa. Cần biết rằng hydroquinone giúp tẩy nám, làm trắng nhanh, nhưng do có khả năng làm mất hắc tố da vĩnh viễn (hủy luôn tế bào tạo hắc tố ) nên nếu dùng quá độ sẽ bị tai biến, gây nên bệnh da xám nâu (Ochronosis). Đây là bệnh do lắng đọng sắc tố xanh đen, không hồi phục được. Kết quả vùng da thoa thuốc sẽ bị xám, xanh, đen.
Thay vào đó, sản phẩm dưỡng trắng da có chứa thành phần từ thiên nhiên giúp ức chế sự sản sinh hắc tố melanin là an toàn cho làn da. Các thành phần có thể kể đến là Arbutin có trong lá cây bearberry, nấm hay một số loại trái cây nhất định; và Kojic acid - một hợp chất tự nhiên có nguồn gốc từ nấm và quá trình lên men gạo. Chúng hoàn toàn tự nhiên không gây hại cho da.