Tổ Khúc Bốn Mùa có phải là giao hưởng?

Vivaldi (1678-1741) là một trong những tác giả được ưa chuộng nhất của thời kỳ Baroque tại Ý. Khi ra đi, ông đã để lại một gia tài âm nhạc đồ sộ với trên 500 bản Concerto, gần 100 bản Sonata cùng các sáng tác thuộc thể loại khác.

Trước hết cần hiểu rõ, Tổ khúc Bốn mùa không phải là nhạc giao hưởng. Bởi ngoài việc Tổ khúc Bốn mùa là bốn bản Concerto viết cho đàn violin, thì thời của Vivaldi chưa có khái niệm giao hưởng một cách đúng nghĩa.

Trong thế kỷ XVI và XVII, thế kỷ mà Vivaldi đang sống, khái niệm giao hưởng (Symphonia) chưa thực sự được hoàn thiện và thậm chí được sử dụng lẫn lộn với Overture. Symphonia lúc này thường có 3 chương theo tiết tấu: nhanh - chậm - nhanh. Phải đến thời của Haydn (với hơn 100 bản giao hưởng), Mozart và sau đó là Beethoven, thì giao hưởng mới dần được hoàn thiện với cấu trúc 4 chương như bây giờ:

1. Mở đầu (tiết tấu Allegro – nhanh, tươi sáng) thường theo dạng Sonata.

2. Phát triển chậm rãi

3. Minuet hoặc Scherzo, có thể lặp lại phần 1 nhưng được phát triển thêm

4. Kết thúc, nhắc lại chủ đề

Cho tới giờ, những bản giao hưởng trong thời kỳ đầu vẫn còn gây ấn tượng mạnh với công chúng yêu nhạc cổ điển như bản giao hưởng số 40 của Mozart. Vì vậy không nên nhầm lẫn khi gọi Tổ khúc Bốn mùa là Giao hưởng, cho dù nó cũng có 4 phần.

Tổ khúc Bốn mùa là bốn bản concerto cho solo violon, violon I, violon II, viola, cello và continuo.

Những bản concerto này là bốn bản đầu tiên của Vivaldi, thí nghiệm giữa sự hài hoà và sự sáng tạo. Tác phẩm như một tuyên bố nghệ thuật, đó là sự cân bằng giữa logic sáng tạo âm nhạc và năng lực sáng tạo phát minh.

Chúng ta cùng thưởng thức những giai điệu đẹp đẽ của Bốn mùa nhé!

Mùa xuân đã tới, lũ chim vui vẻ chào mừng mùa xuân bằng một bài ca vui tươi. Và với hơi thở của những cơn gió nhẹ, mùa xuân tan ra với một tiếng thì thầm đáng yêu. Dông và chớp, được chọn để thông báo điều đó, đến và bao trùm không trung với chiếc áo khoác màu đen. Chỉ sau một chút yên lặng, lũ chim lại trở lại với bài ca say mê của chúng. Sau đó, trên cánh đồng hoa tươi đẹp, một chàng chăn dê với con chó trung thành của anh ta ở bên cạnh thiếp đi trong tiếng thì thầm ngọt ngào của cây lá và hoa cỏ. Theo âm thanh vui vẻ của một chiếc kèn túi mộc mạc, các nữ thần và các chàng chăn cừu nhảy múa trên mặt đất thân thương trong sự xuất hiện bừng sáng của mùa xuân.

Trong một mùa khắc nghiệt bị thiêu đốt bởi ánh nắng mặt trời, con người trở nên yếu ớt, những cây thông bị đốt cháy. Chim cu cất tiếng gáy. Chẳng bao lâu sau, ta được nghe chim cu gáy và chim sẻ cánh vàng hót. Và cậu bé chăn cừu kêu lên, bởi vì cậu sợ một trận bão mạnh sẽ xảy ra trong một tương lai gần - và số phận của cậu. Hai bàn tay, bàn chân mỏi rời của cậu không được nghỉ ngơi bởi nỗi sợ sấm sét lớn gây xáo động, và một đàn ruồi và ong vò vẽ hung dữ xuất hiện. Thật không may, nỗi sợ hãi của cậu đã được chứng minh là đúng. Bầu trời nổi sấm chớp, mưa đá san phẳng ruộng ngô và những lớp lớn ngũ cốc.

Những người nông dân ăn mừng hạnh phúc của một mùa màng bội thu, với những điệu nhảy và bài ca, đỏ bừng hăng say lên với rượu của thần Bacchus. Nhiều người kết thúc sự vui sướng của họ bằng giấc ngủ. Không khí được hoà trộn bằng niềm vui thích, làm mọi người không ngừng những điệu nhảy và bài ca. Mùa này mời gọi rất nhiều người đến với sự vui thích lớn lao của một giấc ngủ ngọt ngào. Vào lúc bình minh, những người đi săn bước vào cuộc săn với tù và, súng và chó săn. Con thú hoang chạy trốn, và họ lần theo dấu vết của nó. Hoàn toàn sợ hãi, và quá mệt mỏi bởi tiếng súng và chó săn, bị thương, con vật rũ ra kiệt sức vì chạy trốn. Nhưng không vượt qua, nó chết.

Run rẩy vì cái lạnh trong băng tuyết, trong hơi thở khắc nghiệt của một cơn gió khủng khiếp; chúng ta chạy, giẫm chân, mỗi phút giây, răng chúng ta run lập cập trong cái lạnh cực độ. Những ngày dễ chịu trôi qua một cách yên bình trước đống lửa trong khi bên ngoài đang đổ mưa. Bước trên băng và, bằng những bước đi chậm vì sợ ngã, chuyển động nhẹ nhàng. Quay một cú táo bạo, trượt chân, ngã xuống. Đi trên băng một lần nữa và chạy mạnh cho tới khi lớp băng vỡ ra. Nghe thấy gió sa mạc, gió phương Nam và tất cả các ngọn gió thù địch rời khỏi cánh cổng sắt của chúng: đây là mùa đông, nhưng dù vậy, nó mang lại nhiều niềm vui làm sao!