Đề cử Oscar 2017: Không còn quá "trắng" nhưng đã đủ công bằng?

Khoảng thời gian này một năm về trước, Viện hàn lâm phải đối mặt với làn sóng chỉ trích về việc hai năm liền không có bất kỳ một diễn viên da màu nào được đề cử trong các hạng mục diễn xuất, dấy lên phong trào phản đối bằng hashtag #OscarSoWhite (#OscarQuáTrắng). Với việc hé lộ các đề cử cho Oscar lần thứ 89 mới đây, tiền lệ này đã thay đổi khi mỗi hạng mục diễn xuất đều có ít nhất một đề cử trao cho diễn viên da màu.

Hạng mục Nam phụ xuất sắc nhất chứng kiến cuộc đối đầu giữa Mahershala Ali (Moonlight) và Dev Patel (Lion). Mặc dù phải đối đầu với một Casey Affleck quá mạnh cho giải Nam chính, thì đề cử cho Denzel Washington (Fences) cũng là một tri ân cho những đóng góp không mệt mỏi của nam diễn viên da màu này.

Gây bất ngờ tại Oscar năm nay là đề cử Nữ chính dành cho Ruth Negga trong Loving, còn hạng mục Nữ phụ đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử có đến 3 nữ diễn viên da màu cùng tranh tài là Naomie Harris (Moonlight), Octavia Spencer (Hidden Figures), và Viola Davis (Fences). Đây cũng là đề cử thứ ba trong sự nghiệp của Viola, giúp cô trở thành nữ diễn viên da màu đầu tiên giành được 3 đề cử Oscar từ trước tới nay.

Năm 2017 đánh dấu một mùa đề cử đa dạng nhất kể từ 2007, tức là sau một thập kỷ nhờ đóng góp của những tác phẩm như Fences, Moonlight, Hidden Figures hay Loving. 7 đề cử trao cho các diễn viên da màu nhen nhóm hy vọng lịch sử sẽ lặp lại như năm 2007, khi cả Jennifer Hudson và Forest Whitaker đều hãnh diện ra về với chiếc tượng vàng trên tay.

Mặc dù đây là một bước tiến đáng kể so với một Oscar "trắng tinh" của năm ngoái, thì không có nghĩa là 2017 đã xóa sạch mọi dấu vết của sự bất bình đẳng và phân biệt cho tới mãi mãi. Tuy vậy đây vẫn là những con số cho thấy sự tiến bộ trong các lá phiếu của hội đồng bình chọn Oscar năm nay, vinh danh đóng góp của các diễn viên da màu và khái quát một thực tế rằng Oscar không phải chỉ là sân chơi riêng cho những ngôi sao da trắng.

Ngoài thành công trên các hạng mục diễn xuất, thì đề cử cho các tài năng sau ống kính cũng chứng kiến một kỷ lục mới. Lần đầu tiên có tới hai dự án từ các biên kịch da màu có tên trong đề cử dành cho Kịch bản chuyển thể xuất sắc, đem niềm vui tới cho August Wilson (phim Fences) và Barry Jenkins, Tarell McCraney với Moonlight.

Bradford Young trở thành nhà quay phim da màu đầu tiên có được đề cử Oscar cho Quay phim xuất sắc nhất. Hạng mục Phim tài liệu xuất sắc chào đón các tác phẩm trong đó có tới 4 đạo diễn da màu, mà phải kể tới Ava DuVernay người từng bị Oscar ghẻ lạnh với Selma năm 2015. Đó là chưa kể một đề cử cho đạo diễn xuất sắc nhất về tay Barry Jenkins với Moonlight, người sẽ cạnh tranh trực tiếp với nhà làm phim trẻ tài năng Damien Chazelle ( phim La La Land).

Đúng là năm nay đã chứng kiến những tín hiệu đáng mừng trong danh sách đề cử, tuy nhiên để nói 2017 là dấu chấm hết cho một Oscar "quá trắng" thì người ta đã quên đi một sự thực rằng tính đa dạng không chỉ đơn giản là trắng hay đen. Dev Patel, người nhận được đề cử Oscar đầu tiên trong sự nghiệp, mới chỉ là diễn viên Ấn Độ thứ ba trong lịch sử từng có được vinh hạnh này. Anh là người châu Á đầu tiên được đề cử trong vòng một thập kỷ diễn ra Oscar, là diễn viên châu Á thứ 13 được đề cử trong suốt lịch sử và nếu may mắn có được chiến thắng, thì sẽ là người châu Á đầu tiên kể từ sau thành công của Ben Kingsley năm 1983.

Tương tự, lịch sử của Academy Awards mới chỉ trao được vỏn vẹn 4 đề cử cho các diễn viên người da đỏ bản địa Mỹ và 14 đề cử cho diễn viên Mỹ - Latin, theo LA Times. 2017 có thể là năm tương đối bình đẳng cho các diễn viên da đen và da trắng, tuy nhiên khái niệm về một Oscar không khác biệt về màu da không thể dừng lại ở đó. Những nhóm thiểu số trong cộng đồng diễn viên, nhà làm phim như người Mỹ bản địa, diễn viên châu Á, Mỹ - Latin không được trao quyền và cơ hội để lên tiếng. Họ không nhận được sự chú ý từ Hollywood đúng như những gì họ xứng đáng. Có lẽ sẽ thật lố bịch nếu như nói rằng 2017 đặt dấu chấm hết cho một Oscar "quá trắng".

2017 vẫn là một năm chứng minh được những nỗ lực đem lại sự công bằng cho giải thưởng điện ảnh danh giá nhất hành tinh của những người điều hành nó. Vào tháng 6 năm 2016, chủ tịch của Viện hàn lâm là Cheryl Boone Isaacs thông báo sẽ có thêm 683 thành viên mới gia nhập Viện (tức là những người này cũng sẽ trở thành giám khảo cho Oscar 2017) nâng con số thành viên lên gần gấp đôi năm 2015. Trong số 683 con người này, theo tờ Variety có tới 46% là nữ và 42% người da màu. Rõ ràng, nâng cao sự đa dạng trong danh sách những đại biểu bình chọn cho Oscar đã chứng minh hiệu quả của nó thông qua quyền lực của những lá phiếu.