Ngày 19/3 vừa hai, hai phi hành gia của NASA là Sunita Williams và Butch Wilmore đã được tàu vũ trụ Crew Dragon của SpaceX đưa trở về Trái Đất sau 9 tháng ròng rã sinh sống trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) .
Được biết, hành trình trở về của Sunita Williams và Butch Wilmore đặc biệt nhận được nhiều sự quan tâm khi trước đó con tàu đưa họ lên vũ trụ gặp phải sự cố kỹ thuật và được cho là không đáp ứng đủ điều kiện để quay trở lại Trái Đất.
Sunita Williams và Butch Wilmore trước khi bay vào vũ trụ hồi tháng 6 năm ngoái
Theo CNN, ngay trước khi họ bắt đầu hành trình quay trở lại Trái Đất, một đội ngũ bác sĩ của NASA đã ngay lập tức theo dõi tình trạng của Sunita Williams và Butch Wilmore. Mặc dù, cả hai đều thông báo rằng tình trạng sức khỏe của họ khá ổn định nhưng khi phi hành gia Sunita 'Suni' Williams trở về Trái Đất sau 288 ngày bị mắc kẹt trong không gian, những thay đổi về ngoại hình của nữ phi hành gia này đã khiến nhiều người thật đáng kinh ngạc khi bà được nhận xét là già đi cả thập kỷ trong chưa đầy 1 năm.
Không chỉ tác động về ngoại hình, các bác sĩ cũng không loại trừ các trường hợp cơ thể của các phi hành gia sẽ khó đáp ứng được các chức năng cơ bản ngay khi trở lại mặt đất sau thời gian dài sống trong môi trường không trọng lực.
Việc dành nhiều tháng trên quỹ đạo có tác động đáng kinh ngạc đến cả cơ thể và não người
Đối với các phi hành gia, việc sinh sống trong môi trường không trọng lực trong thời gian dài là điều tất yếu mà họ phải làm quen. Mặc dù được lơ lửng giữa không gian là trải nghiệm hiếm ai có được nhưng việc sinh sống trong môi trường không trọng lực thời gian dài sẽ khiến các phi hành gia phải đối mặt với tình trạng rối loạn chức năng cơ, trong đó có teo cơ và các bệnh về xương.
Theo nghiên cứu của NASA trên các phi hành gia khỏe mạnh nhất, họ phát hiện ra rằng cơ thể của các phi hành gia có thể bị giảm một phần ba kích thước sợi cơ trong vòng chưa đầy hai tuần. Tương tự như vậy, trong thời gian 30 ngày, một phi hành gia có thể mất tới 1,5% khối lượng xương, khiến họ dễ bị gãy xương và dẫn đến loãng xương sớm.
Wilmore và WIlliams bên trong Trạm vũ trụ quốc tế
Để giúp giảm thiểu các vấn đề về xương và cơ, các phi hành gia ăn một chế độ ăn uống đặc biệt và tập thể dục trung bình khoảng 2 giờ rưỡi mỗi ngày. Họ có thể sử dụng máy chạy bộ hoặc xe đạp cố định, nhưng họ cũng có Thiết bị tập thể dục kháng lực nâng cao đặc biệt mô phỏng động tác nâng tạ trên Trái đất.
Chuyên gia từ NASA cho biết: "Chúng tôi cố gắng giữ cho xương và cơ chắc khỏe để giảm thiểu mọi tác động của vi trọng lực.”
Ở trong không gian cũng khiến tim trở nên yếu hơn vì tim không phải bơm máu ngược với trọng lực. Do đó, loạn nhịp tim khá phổ biến ở các phi hành gia. Trong không gian, thể tích máu của bạn giảm và cách máu chảy thay đổi, khiến nó chảy chậm lại ở một số vùng và có thể dẫn đến cục máu đông.
Trong khi đó, phần chân và bàn chân của các phi hành gia cũng sẽ gặp phải hiện tượng teo lại do bị mất khối lượng cơ và nước đáng kể. Điều này cũng khiến Williams và Wilmore cần phải được đưa ra khỏi khoang tàu bằng cáng và cần thời gian dài để tập đi trở lại trong môi trường có trọng lực.
Thực tế cho thấy, các phi hành gia có xu hướng ăn ít hơn khi bay ra ngoài không gian vì chứng buồn nôn hoặc chán ăn. Một phần là do “thực phẩm vũ trụ”, thường là món súp và món hầm đóng gói, không có hương vị hấp dẫn khiến họ muốn tiêu thụ nhiều.
Theo thống kê, hầu hết các phi hành gia mất khoảng 5% mỡ cơ thể khi họ trở lại Trái đất. Với 2 phi hành gia vừa mới trở lại Trái Đất, số mỡ mà họ mất đi có thể sẽ nhiều hơn, tương đương với thời gian dài mà họ mắc kẹt trên trạm vũ trụ.
Trên ISS, một phi hành gia ngủ trong một không gian có kích thước bằng một buồng điện thoại, trong một chiếc túi ngủ được buộc chặt vào tường. Họ đeo nút tai để chống lại tiếng ồn của máy bơm và quạt liên tục kiểm soát độ ẩm, nhiệt độ và mức carbon dioxide của ISS.
Bên cạnh đó, các phi hành gia cũng đeo mặt nạ để chống lại ánh sáng mạnh phát ra từ 16 lần mặt trời mọc mỗi ngày. Do vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều phi hành gia bị gặp phải tình trạng thiếu ngủ và sau nhiều tháng, khả năng miễn dịch, chức năng trí nhớ, huyết áp và ngoại hình của các phi hành gia sẽ bị ảnh hưởng không ít.
Williams trông gầy gò hơn hẳn so với trước khi bay vào quỹ đạo
Sau khi đáp xuống Trái Đất, các phi hành gia không trở về ngay với gia đình mà sẽ phải thực hiện hàng loạt các “giao thức trở về Trái đất” bao gồm việc ở lại Trung tâm vũ trụ Johnson ở Houston trong vài ngày trước khi các bác sĩ phẫu thuật cho phép họ về nhà.
Williams và Wilmore hiện sẽ trải qua chương trình phục hồi chức năng kéo dài 45 ngày, yêu cầu họ phải tập thể dục hai giờ mỗi ngày, bảy ngày một tuần. Ngay cả việc đi bộ cũng cần phải luyện tập để thích nghi lại với trọng lực.
Mặc dù di chứng liên quan đến sức khoẻ sau thời gian dài sinh sống trên vũ trụ không thể hoàn toàn biến mất nhưng sau sáu tháng, hầu hết các chức năng bình thường sẽ được hồi phục để các phi hành gia tục cuộc sống bình thường.
Phi hành gia Takuya Onishi tham gia chương trình phục hồi chức năng tại Trung tâm vũ trụ Tsukuba của Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản vào tháng 11 năm 2016.
Nguồn: CNN, Dailymail