SARS-CoV-2 bất chấp quy luật nhưng vẫn có "tử huyệt", chuyên gia đầu ngành chỉ ra giải pháp chặt đứt đường sống của virus
SARS-CoV-2 đang bùng phát bất chấp quy luật của thời tiết. Nhưng dù tinh vi tới đâu, virus này vẫn sẽ bị cô lập nếu mọi người tuân thủ 5K.
Covid-19 vẫn đang bất chấp quy luật
Đại dịch Covid-19 tiếp tục hoành hành trên toàn thế giới, đặc biệt tại các nước khu vực Nam Á và Đông Nam Á.
Các ca bệnh liên tục tăng tại Ấn Độ, Philippines, Indonesia, Thái Lan, Campuchia, Malaysia và Việt Nam - những nước đang bước vào mùa hè nắng gắt với chỉ số tia cực tím (UV) hằng ngày rất cao.
Điều này có vẻ trái với những quan niệm trước đây là dịch cúm, dịch đường hô hấp là dịch Đông - Xuân và chủ yếu thường bùng phát từ tháng 11 đến tháng 4.
Đối với Covid-19 thì không, virus này vẫn bất chấp quy luật, bùng phát quanh năm. Trong tình cảnh này, các nước chưa có miễn dịch cộng đồng bằng cách tiêm vắc xin vẫn đối mặt với dịch bệnh đang diễn biến ngày càng tồi tệ.
PGS.TS Nguyễn Huy Nga
Tuy vậy, nguyên nhân của đại dịch là virus SARS-CoV-2. Đây là một virus có bộ gen RNA, rất dễ bị bất hoạt và hủy diệt khi ra ngoài môi trường. Nó chỉ tồn tại và phát triển được khi ở trong tế bào của cơ thể nhiễm bệnh Covid-19.
Đây cũng là "tử huyệt" của loại virus SARS-CoV-2. Dù virus có biến chủng và tiến hóa nhanh thế nào đi chăng nữa nhưng nếu bị cô lập ngoài tế bào cơ thể thì sẽ tự phân hủy hoặc bị tiêu diệt dưới tác động của các yếu tố môi trường bất lợi như: nhiệt độ, tia cực tím, các vi sinh vật khác.
5K: Giải pháp quan trọng cắt đứt đường sống của virus
Và các nguyên tắc phòng ngừa sự lây nhiễm của virus từ người này sang người khác, cắt đứt con đường sống của virus SARS-CoV-2 được Bộ Y tế tóm tắt thành nguyên tắc 5K lấy chữ cái đầu của Khẩu trang, Khử khuẩn, Khoảng cách, Không tụ tập và Khai báo y tế:
KHẨU TRANG: Đeo khẩu trang vải thường xuyên tại nơi công cộng, nơi tập trung đông người; đeo khẩu trang y tế tại các cơ sở y tế, khu cách ly.
KHỬ KHUẨN: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay. Vệ sinh các bề mặt/ vật dụng thường xuyên tiếp xúc (tay nắm cửa, điện thoại, máy tính bảng, mặt bàn, ghế…). Giữ vệ sinh, lau rửa và để nhà cửa thông thoáng.
KHOẢNG CÁCH: Giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người khác.
KHÔNG TỤ TẬP đông người.
KHAI BÁO Y TẾ: thực hiện khai báo y tế trên App NCOVI; cài đặt ứng dụng BlueZone tại địa chỉ https://www.bluezone.gov.vn để được cảnh báo nguy cơ lây nhiễm Covid-19.
Khi có dấu hiệu sốt, ho, khó thở hãy gọi điện cho đường dây nóng của Bộ Y tế 19009095 hoặc đường dây nóng của y tế địa phương để được tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn đi khám bệnh đảm bảo an toàn.
Các thông điệp này cũng đã được các chuyên gia truyền thông đưa thành các poster, tờ rơi cho dễ nhìn, dễ nhớ.
Thông điệp 5K của Bộ Y tế
Đây cũng là vũ khí chính của Việt Nam để ngăn chặn đại dịch trong khi tỷ lệ tiêm chủng vắc xin còn rất thấp, chưa đủ tạo miễn dịch cộng đồng. Dự báo phải mất một thời gian nữa chúng ta mới có đủ vắc xin tiêm hết cho các đối tượng cần tiêm.
Nhiều nước đã khống chế dịch thành công nhờ 5K
Những nguyên tắc phòng chống dịch tương tự 5K này đã được nhiều nước áp dụng và đã góp phần không chế được dịch.
Các nước châu Âu, châu Mỹ ban đầu phản đối các biện pháp đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, không tụ tập đông người và đã gây ra những hậu quả hết sức nặng nề. Điển hình là Hoa Kỳ trong nửa năm đầu 2020, dưới thời Tổng thống Trump với hàng chục triệu ca mắc, hàng trăm ngàn người chết.
Khi các quốc gia phát triển này kịp nhận ra lợi ích của các biện pháp tự bảo vệ cá nhân và áp dụng cùng với kết hợp giãn cách xã hội thì tốc độ lây lan của dịch đã bị chậm lại. Đến khi có vắc xin và khẩn trương tổ chức tiêm vắc xin cho cộng đồng thì Mỹ và các nước châu Âu về cơ bản đã kiểm soát được tình hình đại dịch.
Trung Quốc là một nước cũng đã làm rất tốt công tác kiểm soát dịch tuy là quốc gia đầu tiên bị đại dịch tấn công nhưng họ đã nhanh chóng có các biện pháp chống dịch.
Toàn thể nhân dân Trung Quốc đã được yêu cầu đeo khẩu trang và rửa tay với xà phòng từ đầu vụ dịch. Người Trung Quốc cũng tuân thủ các biện pháp mà chính quyền đã ban hành, thậm chí một thời gian dài ở Vũ Hán không ai được ra khỏi nhà.
Việc giám sát các công dân thực hiện các hướng dẫn phòng hộ cá nhân như: đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, không tụ tập đông người, rửa tay đã được Trung Quốc thực hiện nghiêm ngặt.
Thậm chí họ đã sử dụng cả máy bay không người lái để giám sát từ trên cao những ai đi đường mà không đeo khẩu trang, không giữ khoảng cách. Chính vì vậy mà trong năm nay tình hình dịch ở Trung Quốc ổn định. Trung Quốc đang đẩy nhanh quá trình tiêm vắc xin cho toàn dân để sớm trở lại cuộc sống bình thường.
Tình cảnh bi thảm ở Ấn Độ, Brazil hiện nay, nơi hằng ngày có hàng trăm ngàn người mắc bệnh và nhiều ngàn người tử vong là do không tuân thủ các nguyên tắc bảo vệ cá nhân đã được khuyến cáo là một bài học đắt giá.
Những nguyên tắc phòng chống dịch cơ bản cũng đã được CDC Hoa Kỳ ban hành và hầu hết các nước đều áp dụng các hướng dẫn này của CDC Hoa Kỳ.
Đeo khẩu trang: Mọi người từ 2 tuổi trở lên nên đeo khẩu trang ở nơi công cộng. Nên đeo khẩu trang ngoài việc giữ khoảng cách 6 feet, đặc biệt là nếu bạn ở gần những người không sống cùng nhà.
Nếu trong nhà có người bị nhiễm, mọi người trong nhà nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa bao gồm đeo khẩu trang để tránh lây bệnh cho người khác.
Từ ngày 2 tháng 2 năm 2021, bắt buộc phải đeo khẩu trang trên máy bay, xe buýt, tàu hỏa và các hình thức giao thông công cộng khác nhập cảnh vào, đi nội trong hoặc ra khỏi Hoa Kỳ và tại các trung tâm đầu mối vận chuyển của Hoa Kỳ như sân bay, nhà ga và giữ khoảng cách 6 feet với người khác.
Tránh đám đông và những nơi thông gió kém: Bạn có nguy cơ lây nhiễm Covid-19 cao khi ở nơi đông người như nhà hàng, quán bar, trung tâm thể thao hoặc rạp chiếu phim. Tránh không gian trong nhà không có không khí trong lành từ ngoài trời càng nhiều càng tốt. Nếu ở trong nhà, hãy đưa không khí trong lành vào bằng cách mở cửa và cửa sổ, nếu có thể.
Rửa tay thường xuyên: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong tối thiểu 20 giây, đặc biệt là sau khi đến khu vực công cộng hoặc sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi.
Điều đặc biệt quan trọng là cần rửa tay: Trước khi ăn hoặc chuẩn bị đồ ăn; Trước khi chạm vào mặt; Sau khi dùng toa-lét; Sau khi rời khỏi khu vực công cộng; Sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi; Sau khi cầm khẩu trang của quý vị; Sau khi thay bỉm; Sau khi chăm sóc người bệnh; Sau khi chạm vào động vật hoặc thú nuôi
Nếu không có xà phòng và nước, sử dụng dung dịch sát trùng tay có chứa ít nhất 60% cồn.
Vệ sinh và khử trùng: Vệ sinh hằng ngày các bề mặt tiếp xúc thường xuyên. Bao gồm bàn, tay nắm cửa, công tắc đèn, mặt kệ bếp, tay nắm, bàn làm việc, điện thoại, bàn phím, toa-lét, vòi nước và bồn rửa.
Hãy tiêm chủng: Các loại vắc xin Covid-19 đã được cho phép có thể bảo vệ bạn phòng ngừa bệnh.
