Chiều 29-8, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã đưa ra cảnh báo khẩn sau khi tìm thấy loại vi khuẩn có độc lực rất mạnh trong sản phẩm Pate Minh Chay.
Rà soát, thu hồi, cảnh báo trên toàn quốc
Cục An toàn thực phẩm ngày 29-8 cho biết từ ngày 13-7 đến 18-8 đã xuất hiện rải rác 9 ca bệnh tại Bệnh viện Bạch Mai (TP. Hà Nội, 2 ca), tại Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM, 5 ca) và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM (2 ca) với triệu chứng mệt mỏi, sụp mí mắt, khó nuốt, liệt cơ, khó thở... Qua điều tra cho thấy các bệnh nhân đều sử dụng sản phẩm Pate Minh Chay của Công ty TNHH Hai thành viên Lối Sống Mới (địa chỉ tại tổ 2, thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, TP. Hà Nội).
Kết quả kiểm nghiệm ban đầu một số sản phẩm Pate Minh Chay của các lô khác nhau đã phát hiện vi khuẩn Clostridium Botulinum type B. Đây là vi khuẩn kỵ khí tuyệt đối, sinh bào tử. Độc tố của vi khuẩn Clostridium Botulinum có độc lực rất mạnh, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, kéo dài và dễ tử vong.
Cục An toàn thực phẩm thông báo khẩn cấp người tiêu tạm thời không mua, không sử dụng các sản phẩm của Công ty TNHH Hai thành viên Lối Sống Mới và thông báo cho cơ quan chức năng y tế tại địa phương nếu còn sản phẩm sau: Pate Minh Chay, Pate nấm hầu thủ, Ruốc nấm Heri vị hảo hạng, Muối vừng bát bảo đặc biệt, Ruốc nấm Heri hương thảo mộc, Giò lụa lúa mì, Muối lạc truyền thống, Chả quế lúa mì, Muối vừng bát bảo, Giò nấm lúa mì, Ruốc nấm truyền thống, Ruốc nấm sả ớt, Ruốc nấm cháy tỏi. Ai từng ăn các sản phẩm của công ty này, nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe như trên cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và theo dõi kịp thời.
PGS-TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng cục An toàn thực phẩm, cho biết cơ quan này cũng đã có văn bản gửi sở y tế 63 tỉnh, thành đề nghị rà soát, thu hồi, cảnh báo đối với sản phẩm của Công ty TNHH Hai thành viên Lối Sống Mới.
Khuẩn độc xuất hiện có thể do đóng hộp không đúng cách
Theo ông Lâm Quốc Hùng, Trưởng Phòng Giám sát ngộ độc thực phẩm - Cục An toàn thực phẩm, vi khuẩn Clostridium Botulinum gồm 6 type; có trong đất, nước, rác, phân, bùn trên động vật, hải sản, đồ hộp... nhiều tháng; có thể sống trong đồ hộp đã mở, thịt, cá hun khói... nhiều tuần. "Trong điều kiện bảo quản lạnh và có môi trường kiềm thì vi khuẩn có thể sinh nhiều độc tố. Vi khuẩn bị diệt ở 60 độ C trong 30 phút bởi các hóa chất khử trùng thông dụng. Vì vậy, để khử độc tố cần đun sôi 100 độ C ít nhất 15 phút" - ông Hùng cảnh báo.
Người nhiễm vi khuẩn này có biểu hiện buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy nhẹ hoặc nhiều lần, khô miệng, ăn uống kém, mệt mỏi toàn thân, sụp mí, nhìn mờ; sau đó xuất hiện các tổn thương hệ thần kinh trung ương dẫn đến yếu cơ vận động hoặc mất hết sức cơ. Nếu nhiễm độc nặng có thể tử vong do liệt cơ hô hấp. "Do bệnh không có nguyên nhân đặc hiệu nên có những bệnh nhân được phát hiện nhiễm vi khuẩn này đã điều trị ở một số cơ sở y tế khác (thần kinh, lão khoa) trước khi chẩn đoán ra bệnh" - ông Hùng nói thêm.
Còn theo mô tả của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Mỹ (CDC), nhiễm độc tố từ vi khuẩn Clostridium Botulinum hiếm gặp nhưng có khả năng gây chết người. Vi khuẩn này có thể tồn tại, phát triển và tạo ra độc tố trong một số điều kiện nhất định, phổ biến nhất là khi thực phẩm được đóng hộp không đúng cách. Chứng ngộ độc vi khuẩn này lần đầu tiên được mô tả trong y văn vào thế kỷ XVIII ở một số người châu Âu ăn xúc xích, sau đó phổ biến hơn ở thế kỷ XIX cùng với sự ra đời của thực phẩm đóng hộp.
Thông báo thu hồi sản phẩm Pate Minh Chay trên trang web của nhà hàng Minh Chay Vegan (Ảnh: THẢO NGUYÊN)
Sản phẩm Pate Minh Chay bán trên mạng
Nhiều ca bệnh tiên lượng nặng
Theo TS-BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, 2 ca nhiễm độc tố từ vi khuẩn Clostridium Botulinum nhập viện vài tuần trước, hiện vẫn điều trị.
Bệnh nhân là 2 chị em ruột, tuổi trung niên, nhập viện với triệu chứng ban đầu là sụp mí, co cứng cơ… rất giống uốn ván. Nhưng 2 người trong nhà cùng mắc uốn ván thì rất lạ nên các bác sĩ tìm hiểu nguyên nhân khác, cuối cùng biết được 2 người ăn chay trường và đã dùng sản phẩm Pate Minh Chay nhiều tuần.
Hiện người em đã bắt đầu tập cai máy thở ngắt quãng, cử động được chân tay; người chị hồi phục chậm hơn, mới cử động được các đầu chi và mấp máy môi, vẫn thở máy dù đã tỉnh táo. Gia đình cho biết anh của hai bệnh nhân cũng ăn sản phẩm này và bị sụp mí. Sau khi nhận được cảnh báo khẩn cấp từ bệnh viện, người này không ăn nữa và may mắn đã tự hồi phục sau vài ngày.
Trong khi đó tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, 2 bệnh nhân nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum hiện vẫn trong tình trạng nặng.
Giới chuyên môn cho biết việc điều trị phải xác định bệnh nhân nhiễm loại vi khuẩn Clostridium Botulinum nào, sau đó mới sử dụng thuốc kháng độc tố (Serum Anti Botulinum) phù hợp. Tuy nhiên, do số lượng bệnh nhân nhiễm khuẩn này không nhiều nên không phải lúc nào cơ sở y tế cũng có sẵn thuốc kháng độc tố.
Có thể yêu cầu đòi bồi thường
Theo luật gia Phan Thị Việt Thu, Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng TP.HCM, trường hợp xác định người tiêu dùng do ăn phải Pate Minh Chay mà bị ngộ độc thực phẩm thì nhà sản xuất phải có trách nhiệm bồi thường cho người tiêu dùng.
"Trước hết là chi phí điều trị để hồi phục sức khỏe và các thiệt hại khác tùy theo từng trường hợp. Đây là thỏa thuận giữa 2 bên, nếu không đạt được thì sẽ đưa ra tòa phân xử. Người tiêu dùng cần lưu giữ các bằng chứng, hóa đơn, chứng từ cần thiết để chứng minh thiệt hại" - bà Thu lưu ý.
Bà Thu chia sẻ thêm cách đây vài tháng, bà có mua và sử dụng Pate Minh Chay tại cửa hàng ở Hà Nội và mua hàng giao tại nhà ở TP.HCM. "Về pate chay thì dòng sản phẩm này có thể nói là cao cấp, giá bán rất cao, cao hơn cả hàng nhập khẩu từ Mỹ, Đức. Đây không phải hàng sản xuất công nghiệp mà là dòng hàng thủ công nên đóng hộp khá đơn giản, không phải kiểu "đồ hộp" từ nhà máy nên có thể sinh độc tố do nguyên liệu hoặc quá trình sản xuất không bảo đảm" - bà Thu dự đoán.
Theo giá niêm yết trên mạng, Pate Minh Chay có giá 309.000 đồng/lọ 450g và 149.000 đồng/lọ 200g.
Thu hồi sản phẩm Pate Minh Chay
Theo ghi nhận của phóng viên, ngày 29-8, website bán hàng của Minh Chay Vegan (loisongmoi.com) đã ngưng hoạt động còn website nhà hàng Minh Chay thì treo thông báo nổi bật về việc thu hồi sản phẩm Pate Minh Chay có ngày sản xuất từ 1-7-2020 đến 28-8-2020.
Công ty khuyến cáo khách hàng mua sản phẩm trên dừng ăn ngay lập tức, cách ly pate đó với các thực phẩm khác, công ty sẽ liên hệ với khách hàng để thu hồi sớm nhất. Công ty cũng xin lỗi khách hàng và khuyến cáo khách hàng đến cơ sở y tế nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường.