Ông chủ IKEA: Từ thói quen tiết kiệm kỳ lạ tới tay trắng làm nên gần 50 tỷ USD

Malcolm Gladwell, tác giả cuốn sách đình đám viết về Kamprad, mô tả tính cách khó chiều của nhà sáng lập IKEA là đặc điểm giúp ông thành công. Thậm chí, Kamprad cũng chẳng thèm để tâm nếu người ta nghĩ ông bị điên. Từ khởi đầu khiêm tốn là bán những món đồ lặt vặt ngày lễ cho các gia đình hàng xóm khi còn là một đứa trẻ, đây là hành trình đưa ông trở thành một trong những tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới, với tài sản ròng có lúc chạm tới 48,1 tỷ USD.

Kamprad sinh năm 1926 tại Thụy Điển. Lên 5 tuổi, ông đã biết kiếm tiền và tới năm 10 tuổi thì công việc kinh doanh của Kamprad khá ổn định với việc đạp xe quanh khu phố để bán đồ trang trí Giáng sinh, cá và bút chì.

Thời niên thiếu, Kamprad tham gia phong trào Thanh thiếu niên Đức quốc xã bởi ảnh hưởng của bà ngoại, người tôn thờ Hitler. Về sau, Kamprad mô tả quãng thời gian đó là lỗi lầm lớn nhất cuộc đời và viết thư gửi tới các công nhân để xin họ tha thứ.

Năm 17 tuổi, bố Kamprad vẫn treo thưởng tiền mặt cho ông nếu đạt được kết quả học tập tốt. Ông sử dụng những khoản tiền đó để tạo ra IKEA vào năm 1943. Trong những ngày đầu tiên, Kamprad không bán đồ nội thất. Ông mất 5 năm đầu để bán những đồ gia dụng nhỏ như khung ảnh….

IKEA là chữ viết của tên ông cộng với tên trang trại nơi ông sinh ra và tên của ngôi làng gần nhất. Ingvar Kamprad; Elmtaryd và Agunnaryd được ghép lại thành IKEA.

Năm 1956, Kamprad đã cách mạng hóa thị trường nội thất bằng việc ra mắt phương pháp kinh doanh "flatpacking", giúp người tiêu dùng tiết kiệm chi phí thông qua việc mua đồ nội thất bằng gỗ nhưng tự lắp ráp tại gia đình.

Malcolm Gladwell, tác giả cuốn sách bán chạy nhất viết về nhà sáng lập IKEA, mô tả Kamprad là của hiếm. Ông là sự kết hợp của sự tận tâm, cởi mở và tính cách khó chiều. Những đặc điểm tính cách này biến ông trở thành kẻ cách tân không biết sợ hãi, yếu tố quan trọng trong việc giúp sự nghiệp của Kamprad thành công vang dội.

Chính bởi tính cách đó, Kamprad đã chuyển trụ sở của IKEA từ Thụy Điển tới Copenhagen, Đan Mạch năm 1973 để tránh những khoản thuế có thể ảnh hưởng tới sự tăng trưởng của công ty. Ông cũng chuyển cả gia đình tới Thụy Sĩ để tránh phải chịu những khoản thuế thu nhập ở Thụy Điển. Tuy nhiên, tập đoàn của Kamprad hiện đang đóng tại Hà Lan và ông trở về sống ở Thụy Điển trong những ngày cuối đời.

Kamprad có một cô con gái nuôi và ba người con trai được ra đời thông qua các biện pháp can thiệp sinh học. Các con trai của ông là Peter, Jonas và Mathias có ảnh hưởng đáng kinh ngạc với IKEA. Họ đưa ra tầm nhìn và chiến lược dài hạn cho công ty. Năm 2013, người con trai út Mathias được bầu làm chủ tịch Inter IKEA Holding SA, công ty quản lý hoạt động kinh doanh và nhượng quyền của IKEA trên toàn thế giới.

Năm 2013 cũng là thời điểm ông Kamprad nghỉ hưu. Trong vài năm qua, người ta suy đoán nhiều về tài sản của gia đình Kamprad. Khi qua đời, tài sản của Kamprad được xác định là 11,8 triệu USD. Tuy nhiên, nó chưa bao gồm khối tài sản nằm trong quỹ Stichting INGKA, vốn nắm quyền sở hữu IKEA. Các luật sư cho rằng, tiền của Stichting INGKA chỉ được dùng theo 2 cách: tái đầu tư vào IKEA hoặc từ thiện nên nó không được tính vào tài sản của Kamprad.

Dù sở hữu khối tài sản khổng lồ, Kamprad vẫn được mô tả là một người đàn ông tiết kiệm. Ông thích bay hạng ghế phổ thông, ở khách sạn bình dân và lái chiếc Volvo cũ gắn bó với ông suốt hai thập kỷ.

Tuy nhiên, dưới đế chế mà Kamprad gây dựng lên là 370 cửa hàng ở 47 quốc gia. Theo Wealth-X, tài sản của Kamprad có thể lên tới 48,1 tỷ USD. Ông không bao giờ mượn tiền hay phát hành cổ phiếu cho đến khi ông chuyển IKEA sang các quỹ của mình quản lý.

Sau 40 năm lăn lộn, Kamprad trở lại quê nhà, nơi ông được ở gần gia đình và những người bạn thân thiết. Vợ ông qua đời năm 2011. Đến khi trút hơi thở cuối cùng, Kamprad vẫn là người ra quyết định của IKEA. Năm 2014, người đàn ông này đã nói rằng ông bận đến mức "không có thời gian để chết".